Belə hallarda ali məktəblərin rəhbərliyi ilə həmahəng tədbir töküb bu kimi halların qarşısını almaq lazımdır ki, tələbələr problemlə üzləşməsinlər və müəllimlər də öz şəri vəzifələrinə əməl etsinlər.
Əmr be məruf və nəhy əz münkər etmək bütün müsəlmanların vəzifəsidir. Heç bir şəxs bunun qarşısını ala bilməz. Lakin bu işi elə görmək lazımdır ki, ali məktəblərin və müəssisələrin nizam-intizamı pozulmasın.
Əgər yük maşınını cəbhəyə aparmaq dövlətin əmri və ya dövlət zəmanəti ilə baş vermişdirsə (zəmanət ayrılıqda bu şəxsə yox, ümumi şəkildə verilmiş olsa da), şəhidin arvadına bu yük maşınının səkkizdə biri irs çatır. Əgər bu şəxs öz istəyi ilə, dövlətin heç bir tələbi və zəmanəti olmadan belə bir iş görmüşsə, bu barədə əlaqədar orqanların məsul işçilərindən soruşun ki, onların bu işdə məqsədləri yalnız şəhidin övladına yardım etmək olmuşdur, yoxsa bu hədiyyə onun həyat yoldaşına da aiddir. Habelə sual olunmalıdır ki, bu hədiyyə irs paylarına mütənasibdir, yoxsa ondan az, yoxsa çox?
(Bu halda) övladlarına ata-anadan və anaya övladlardan irs çatır. Lakin ərlə arvada bir-birlərindən irs çatmır.
Bəli, o puldan sair əmlak kimi irs aparır.
Heç bir əlaməti yoxdursa, onları öz mülkiyyətinə keçirmək olar. Əlaməti varsa və sahibini tapması mümkündürsə, ona qaytarmalıdır. Lakin İslamla müharibədə olan ölkələrdə tapılana sahib çıxmağın bütün hallarda eybi yoxdur.
1. Daşınmaz əmlakın qiymətinin səkkizdə biri və daşınan əmlakın səkkizdə biri hər iki arvada çatır və onların arasında bərabər şəkildə bölünməlidir.2. Daşınan əmlakın gəlirinə gəldikdə isə bu müddətdə olan mənfəəti ödəməlidirlər. Ehtiyat budur ki, daşınmaz əmlak barəsində də eyni şəkildə əməl etsinlər.3. Ödəniş gününün qiyməti meyardır.
Burada qaynaqçı təqsirkardır.
Belə bir şərtin tamamilə qeyri-müəyyən olduğunu nəzərə alsaq, işkalsız deyil.
Əgər ölüm zamanı ərin heç bir övladı yox idisə, onun əmlakının dörddə biri həyat (torpaq sahəsindən başqa) yoldaşına, yerdə qalanı isə digər varislərə çatır.
Təkcə ərinin ölümü zamanı kəhrizdə və ya quyuda mövcud olan sudan ona irs çatır.
Bəli, onun irsinin bir hissəsidir və sair əmlak kimi bölünməlidir.
Bunun təsir edəcəyinə ümid olsa və hörmətsizliyə səbəb olmasa, caizdir.
Ayaq sümüyünün sınması müqabilində alınan diyə kamil insan diyəsinin onda biridir (bir ayağın diyəsinin beşdə biri). Bu, o haldadır ki, ayaq əvvəlki (sağlam) vəziyyətinə qayıtmasın. Əvvəlki sağlam vəziyyətinə qayıdarsa, diyə bu miqdarın beşdə dördünə bərabər olacaq. Habelə, ayaq bir neçə yerdən sınarsa, onun diyəsi hər sınıq üçün eyni miqdardadır – istər bir zərbə nəticəsində çox sayda sınıqlar olsun, istərsə də müxtəlif zərbələr nəticəsində.
Sınıqların hər birinə ayrı-ayrılıqda diyə düşür.
