در اعتکاف مستحبی اگر بواسطه حیض یا هر عذر شرعی دیگری توانایی روزه گرفتن نداشته باشد اعتکاف او باطل می شود و نیازی به قضا نیست.
امور زير باطل كننده اعتكاف است:1. تمام چيزهايى كه روزه را باطل مى كند، چنانچه در روز انجام شود. 2. آميزش با همسر، چه در روز باشد و چه در شب،البته سایر تمتعات بنابر احتیاط واجب مبطل است.3. ارتكاب ساير محرّماتِ اعتكاف; نظير خريد و فروش و استشمام عطريّات و بوهاى خوش، بنابر احتياط واجب، بلكه خالى از قوّت نيست.
هر سه روز را نیت روزه قضا کند و کسی که قضا ندارد نیت قصد قربت کند.
مانعی ندارد ولی لازم است آن حرام را ترک کند.
در محلی که مسافر باشد، چنانچه نخواهد حداقل ده روز در آنجا بماند نمی تواند معتکف شود و روزه او نیز صحیح نیست.
دلیلی بر کراهت آن نداریم.
با توجه به اينكه روزه چنين شخصى صحيح نيست، اعتكافش نيز صحيح نخواهد بود.
هشت چيز در صحّت اعتكاف شرط است:1ـ ايمان.2ـ عقل.3ـ قصد قربت.4ـ روزه.5ـ كمتر از سه روز نباشد.6ـ در مسجد جامع باشد.7ـ اذن زوج، والدين و صاحب كار.8ـ از مسجد خارج نشود.
روايتي در مورد اعتکاف در ماه رجب نيامده است و روايات در مورد ماه رمضان و بويژه دهة آخر آن است؛ ولي با توجّه به دلايل مطلقی که از روایات بدست می آید، در غير رمضان هم مشروع است و در ماه رجب که از ماه های پر فضیلت سال است و عمل ام داود نیز در آن است امید فضیلت مهمّی می رود.
اعتکاف عبادتي است مستحب و در قرآن کريم نيز به آن اشاره شده است و هر زمانى از سال كه روزه در آن صحيح باشد جايز است. بنابراين در غير عيد فطر و قربان مى توان معتكف شد و بهترين زمان اعتكاف ماه مبارك رمضان، و با فضيلت ترين آن، دهه آخر اين ماه پربركت است.
اعتکاف از ناحيه حدّاكثر مدت آن، محدوديّتى ندارد. لذا اعتکاف بيش از سه روز، هر چند مقدار زمان اضافه، يك روز يا قسمتى از يك روز يا يك شب، يا قسمتى از يك شب باشد اشکالی ندارد؛ البته اگر پنج روز طول كشيد، روز ششم واجب مى شود. بلكه بعضى از فقها معتقدند اعتكاف در هر مرحله اى از نظر تعداد روزها باشد، چنانچه دو روز به آن اضافه كند روز سوم واجب مى شود. بنابراين، اگر به اعتكاف شش روزه خود دو روز اضافه كند، روز نهم واجب مى شود، و اگر به اعتكاف نُه روزه اش دو روز اضافه نمايد، روز دوازدهم نيز واجب مى شود، و... و لكن اين سخن جاى گفتگو دارد، و محلّ تأمّل است.
زيرا اطلاق ادلّه اعتكاف انصراف دارد به آنچه مسجد براى آن ساخته شده، كه آن عبادت خدا و بندگى اوست، نه توقّف در مسجد بدون انجام هيچ عبادت ديگر، در حالى كه غرق در مسائل دنيوى است، و اهميّتى به چيز ديگر نمى دهد.
