مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

جز در موارد ضرورت جايز نيست; و فرقى در ميان آن‌ها نيست.

در فرض سؤال، چون مورد مهم‌تری مطرح می‌باشد نبش قبر جایز است.

درصورتی‌که براى پيشرفت علم پزشكى جهت حفظ جان مسلمين ضرورتى داشته باشد و دسترسی به مرده غیرمسلمان نباشد به مقدار رفع ضرورت تشریح مانعی ندارد و با این شرایط شخص تشویق‌کننده ضامن نیست.

جايز است، هرچند خودش قبل از مرگ اجازه نداده باشد؛ و احتياط آن است كه از اولياى ميّت اجازه بگيرند.

نسبت به غیرمسلمان اشكالى ندارد و نسبت به مسلمين تنها در صورتِ ضرورتِ تشريح و تكميل اطّلاعات طبی جايز است؛ و بعداً بايد آن را دفن كرد.

جز در موارد ضرورت براى تشريح و با رعایت شرایط آن، يا در مواردى كه معالجات ضرورى احیا بدون آن ممكن نيست، جايز نیست.

مادام كه ضرورت قطعى نباشد، جايز نيست.

در صورتى كه براى پيشرفت علم پزشكى جهت حفظ جان مسلمين ضرورتى داشته باشد جايز است، و احتیاط آن است که دکتر دیه را بپردازد البته می تواند با کسانی که تشریح برای آنها نفعی دارد، شرط کند که آنها بپردازند.

چنانچه قراينى كه نشانه اسلام است در آن قبر نباشد و آن قبر در بلاد اسلامى نباشد مانعى ندارد؛ و اگر مربوط به بلاد اسلامى است، ظاهر اين است كه جسد و قبر مسلمان است و احكام مسلمان بر او جارى می‌شود؛ و اگر در بلدى است كه هر دو گروه به‌طور وسيع در آن هستند، در صورت ضرورت نبش آن مانعى ندارد.

هیچ‌کدام جايز نيست.

لازم است تا آنجا كه امكان دارد از جسدهاى ديگر استفاده شود.

اگر جسد از بلاد اسلامى نباشد مانعى ندارد؛ و اگر مربوط به بلاد اسلامى است، ظاهر اين است كه جسد مسلمان است و احكام مسلمان بر او جارى می‌شود؛ و اگر از بلدى است كه هر دو گروه به‌طور وسيع در آن هستند، تشريح آن مانعى ندارد؛ و اگر ندانيم از كدام بلد است آن‌هم جايز است.