خمس ارث غیرمنتظره
اگر ارث غیرمنتظرهای به انسان برسد آیا خمس به آن تعلق میگیرد؟
اگر از كسى ارثى به انسان رسد كه خويشاوندى دورى با او دارد و اطّلاعى از چنين خويشاوندى و انتظارى درباره چنين ارثى نداشته، احتياط واجب آن است كه خمس آن را بپردازد.
اگر از كسى ارثى به انسان رسد كه خويشاوندى دورى با او دارد و اطّلاعى از چنين خويشاوندى و انتظارى درباره چنين ارثى نداشته، احتياط واجب آن است كه خمس آن را بپردازد.
خمس به اموال دولتی تعلق نمیگیرد.
سيّد بودن سادات از راههای زير ثابت میشود:1 - دو نفر عادل سيّد بودن او را تصديق كند (يك نفر نيز كافى است).2- در شهر و منطقه خود مشهور باشد كه سيّد است، خواه اين شهرت سبب يقين شود يا گمان.
وسايلى مانند اسباب آتشنشانی درجاهایی كه بيم آتشسوزی است يا داروهاى ضرورى و کمکهای اولیه در خانه جزء هزینههای زندگى محسوب میشود و خمس ندارد هرچند اتفاقاً در تمام سال از آنها استفاده نشود.
هزينه سفر حج يا زیارتهای مستحبی اگر از درآمد همان سال باشد اصل و سود آن خمس ندارد و اگر ناچار باشد از چند سال قبل اسمنویسی كند و هزينه را بدهد، جزء مخارج همان سالش محسوب میشود و خمس ندارد، نه در آن سال و نه در سالهای بعد. البته اشخاصی که سال خمسی ندارند و دارای سرمایهای هستند که خمس آن را نپرداختهاند؛ باید خمس پولی را که برای حج یا عمره هزینه کردهاند و خمس سود آن را بپردازند.
هزینه کردن خمس در مسائل سیاسی امثال تبلیغات انتخاباتی جایز نیست و این پول باید در اختیار مجتهد قرار گیرد تا صرفاً صرف مسائل دینی، فرهنگی، حوزههای علمیه و مساجد شود؛ و ساختن مسجد با صرف پول خمس نیز تنها در مناطق محروم که بانی ساخت مسجد وجود ندارد، جایز است.
به سيّدى كه دوازدهامامی نيست نمىتوان خمس داد.
هر مالى را كه يكبار خمس آن را بدهند ديگر خمس به آن تعلق نمىگيرد، مگر اينكه نمو كند يا قيمت آن اضافه شود.
در مورد سهم مبارک امام (علیهالسلام) هرگاه مالک مصرف خاصی را تعیین کند پیروى از او لزومى ندارد و امّا اگر حاکم شرع تعیین کند احتیاط رعایت آن است.
سيّد بودن سادات از راههای زير ثابت میشود:1 - دو نفر عادل سيّد بودن او را تصديق كند (يك نفر نيز كافى است).2- در شهر و منطقه خود مشهور باشد كه سيّد است، خواه اين شهرت سبب يقين شود يا گمان.
خمس را بايد دو قسمت كرد: يك قسمت آن سهم مبارك امام علیهالسلام است و نيم ديگر سهم سادات. سهم سادات را بايد بنابراحتیاط واجب به مجتهد داد، یا با اجازه مجتهدی که از او تقلید میکند به سادات فقير يا يتيم نيازمند، يا ساداتى كه در سفر واماندهاند و نيازمند هستند، بدهد (هرچند در محل خود فقير نباشند) ولى سهم امام علیهالسلام را در زمان ما بايد به مجتهد عادل که از او تقلید میکند يا نمایندهی او تحویل داد تا در مصارفى كه مورد رضاى امام علیهالسلام است از مصالح مسلمين مخصوصاً ادارهی حوزههاى علميّه و مانند آن مصرف كند.