مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که طلا قبلاً جنبه زینتی خانواده را داشته خمس ندارد و اگر چیز اضافی بوده خمس دارد؛ در ضمن سود شما به بانک در صورتی صحیح است که تحت یکی از عقود شرعیه که در آیین‌نامه بانک‌ها آمده است قرار گیرد؛ اما اگر طلا به‌عنوان رهن باشد و وامی که می‌دهند جنبه عقود شرعیه در آن رعایت نشود ربا و حرام است.

لازم نيست انسان به‌قصد صيد جواهرات در دريا فرو برود بلكه اگر به‌قصد ديگرى برود و جواهراتى به دستش آيد بايد خمس آن را بدهد.

هرگاه به نام زید بگیرد و در مورد عمرو مصرف کند اشکال دارد و اگر براى یک عنوان کلی بگیرد در هر یک از مصادیق آن صرف شود مانعى ندارد.

هرگاه خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، بعد صاحبش پيدا شود، بنابراحتياط واجب بايد عوض آن را به او بدهد، همچنين اگر مالى كه صاحبش را نمى‏شناسد به نيّت صدقه از جانب صاحبش بدهد و بعد صاحبش پيدا شود و راضى نشود.

درصورتی‌که صاحبان آن را نشناسد و مقدار آن را نداند تخمیس می‌شود و اگر سال هم بر آن گذشته باشد به خاطر گذشتن سال، بار دیگر تخمیس می‌شود.

درصورتی‌که نیازمند باشد مجاز به استفاده است.

خمس ندارد مگر اینکه آن قرض را ادا کرده باشد.

چنانچه واقعاً ببخشد و اين مقدار بخشش در شأن او باشد خمس به او تعلّق نمى‏گيرد؛ ولى از فضيلتى محروم شده است. البته اگر براي فرار از خمس باشد اشكال دارد و خمس ساقط نمى‏شود (بنا بر احتياط واجب).

هرگاه انسان در دريا فرورود و حيوانى را بيرون آورد كه در شكم آن جواهرى باشد كه قيمتش بعد از كم كردن مخارج به حدّ نصاب برسد، چنانچه آن‏ حيوان مانند صدف باشد كه نوعاً در شكمش جواهر است بايد خمس آن را بدهد و اگر اتفاقاً آن جواهر را بلعيده باشد باز احتياط واجب پرداختن خمس آن است.

اگر جنسى را به ذمّه بخرد ولى بعد از معامله قيمت آن را از پولى كه خمس آن را نداده بپردازد معامله او صحيح و تصرفاتش در آن جنس جايزاست، ولى چون از پولى كه خمس در آن است به فروشنده داده به مقدار خمس آن پول به او مديون است و درصورتی‌که آن مقدار در دست فروشنده موجود باشد حاكم شرع همان را می‌گیرد و اگر از بين برود عوض آن را از خريدار يا فروشنده مطالبه می‌کند.

اقساطی که مربوط به سود بوده باشد خمس به آن تعلق نمی‌گیرد ولی غیرازآن، مشمول خمس است.

اگر در اثناء سال وسایل موردنیاز خود را بخرد خمس ندارد و اگر بعداً از آن وسایل بی‌نیاز شود خمس دادن آن لازم نیست، همچنین زیورآلات زنانه اگر بعد از گذشتن سنّ و سالى از زن، موردنیازش نباشد خمس به آن تعلق نمی‌گیرد، ولى احتیاط مستحب آن است که خمس این وسایل یا زیورآلات را بدهد.