مصالحه خمس به مقدار کمتر باوجود تمکّن مالی
در صورت اشتغال ذمّه به خمس و تمکّن از ادای آن، مصالحه آن به مقدار کمتر چه حکمی دارد؟
درصورتی‌که حاکم شرع مصلحت بداند می‌تواند این کار را انجام دهد.
جبران قرض از منافع همان سال
آیا شخص می‌تواند قبل از سال خمسی، قرض را از منافع همان سال یا سال بعد کسر کند؟
هرگاه در ابتداى سال براى مخارج خود قرض کند و قبل از تمام شدن سال منفعتى ببرد می‌تواند مقدار قرض خود را از آن منفعت کسر نماید و اگر در تمام سال منفعتى نبرد و براى مخارج خود قرض نماید می‌تواند قرض خود را از منافع سال‌های بعد ادا کند.
کسر مخارج کسب
آیا برای محاسبه خمس می‌توان مخارج کسب را از درآمد کسر کرد؟
مخارجى را كه براى به دست آوردن فايده می‌کند، مانند خرج باربرى و دلالى و غير آن جزء مخارج كسب حساب می‌شود.
خمس افزایش قیمت مهریّه
اگر مهریّه زن افزایش قیمت پیدا کند خمس به مازاد آن تعلّق می‌گیرد؟
اگر مهر زن عین خارجى نبوده و چیزى در ذمه شوهرش باشد مثلاً مهر او 14 سکه بهار آزادى در ذمه شوهرش باشد، اگر افزایش قیمت پیدا کند مشمول خمس نیست، اما اگر مهر او عین خارجى باشد مثلاً دو دانگ از فلان زمین و یا 14 سکه‌ای که شوهر براى او خریده و یا به او تحویل داده، در آن زمان که مهر او می‌گردد، مشمول خمس نیست اما به مازاد قیمت آن در سال بعد خمس تعلق می‌گیرد.
عدم وجوب خمس در صورت بی‌نیازی از وسايل خریداری‌شده
اگر از وسایل موردنیازی که در اثناء سال خریده است، بی‌نیاز شده باشد باید خمس آن را بپردازد؟
اگر در اثناء سال وسایل موردنیاز خود را بخرد خمس ندارد و اگر بعداً از آن وسایل بی‌نیاز شود خمس دادن آن لازم نیست، همچنین زیورآلات زنانه اگر بعد از گذشتن سنّ و سالى از زن، موردنیازش نباشد خمس به آن تعلق نمی‌گیرد، ولى احتیاط مستحب آن است که خمس این وسایل یا زیورآلات را بدهد.
مالکیت گنج در حکومت اسلامی
آیا گنج یافته شده در حکومت اسلامی باید به دولت تحویل داده شود؟
البتّه به‌عنوان اوّلى گنج‌ها با شرایطى متعلّق به صاحبان زمین و در اراضی مباح، متعلق به یابنده آن است; ولى هرگاه حکومت اسلامى به خاطر مصالحى که در عناوین ثانویه می‌گنجد لازم ببیند که گنج در اختیار بیت‌المال اسلام قرار گیرد، باید مطابق آن عمل شود.
جبران غير مال سرمایه‌ای تلف‌شده از منافع
اگر مالی که سرمایه نیست از بین برود، می‌توان آن را از منافع جبران کرد؟
هرگاه غير از سرمايه چيز ديگرى از اموال او به خاطر شكستن و سوختن و سرقت و غير آن از بين برود اگر در همان سال به آن احتياج دارد مىتواند آن را از منافع همان سال تهيّه كند.
شرايط ساداتى که سهم سادات مصرف می‌کنند
ساداتی که می‌توان سهم سادات را به آنان داد چه شرایطی باید داشته باشند؟
سيّد بودن سادات از راه‌های زير ثابت می‌شود:1 - دو نفر عادل سيّد بودن او را تصديق كند (يك نفر نيز كافى است).2- در شهر و منطقه خود مشهور باشد كه سيّد است، خواه اين شهرت سبب يقين شود يا گمان.
خمس اموالی که به دیگران می‌بخشد
آیا به اموالی که انسان به دیگران می‌بخشد خمس تعلق می‌گیرد؟
اموالی را كه انسان به ديگران می‌بخشد يا جايزه می‌دهد اگر از شأن او زياد نباشد جزء مخارج سالانه حساب می‌شود و خمس ندارد.
جهیزیه‌ای که از مال غیر مخمّس تهیه‌شده
پدرم هنگام ازدواج، مقدارى جهیزیه به من داد. اگرچه پول آن از درآمد ماهیانه‌اش بوده، ولى با نهايت تأسّف ايشان اهل خمس و زكات نيستند و در بعضى زمینه‌ها گران‌فروشی نيز کرده‌اند، آيا بايد خمس جهیزیه‌ام را بپردازم؟
درصورتی‌که از درآمد ماهیانه‌اش بوده خمس ندارد و با توجّه به اینکه نمی‌دانید جهیزیه شمارا از پول حاصل از گران‌فروشی تهيّه كرده يا از پول ديگر، براى شما اشكالى ندارد.
حکم مصرف وجوهات شرعیّه توسط واسطه
اگر شخصی که واسطه شده تا وجوهات شرعیّه را به دفتر معظم له برساند، به دلیل نیاز شدید مالی این پول را خرج کرده و بعد از حدود یک سال آن را به دفتر تحویل دهد چه وظیفه‌ای دارد؟
کار خلافی مرتکب شده است و باید توبه کند و درصورتی‌که تورّم در این مدت شدید بوده، باید تورّم را هم به آن بیفزاید.
