تفاوت مستحب با احتیاط مستحب
فرق مستحب و احتیاط مستحب در چیست؟ آیا عمل به احتیاط مستحب مانند عمل به مستحب ثواب دارد؟
هردو ثواب دارد ومستحب دلیل کافی دارد ولی احتیاط مستحب دلیل کافی ندارد.
تحقیق در دین و اعتقاد به یکى از مذاهب غیر از اسلام
جنابعالى در ابتداى رساله مرقوم فرموده‌اید: «عقیده مسلمان به اصول دین، باید از روى دلیل باشد.» اگر مسلمانى به دنبال تحقیق رفت و درنتیجه دینى غیر از اسلام را برگزید، آیا حق دارد پیرو آن دین شود؟ آیا حکم مرتد بر او جارى نمی‌شود؟ اگر جارى می‌شود، چرا؟ آیا این فتوا با فتواى به لزوم تحقیق در اصول دین و عدم جواز تقلید در آن سازگار است؟ اصولاً کسى که می‌داند، اگر به نتیجه‌ای غیر از دین پدر و مادرش برسد کشته خواهد شد، چگونه می‌تواند بافکری آزاد در اصل دین تحقیق کند؟
تحقیق در دین و اعتقاد به یکى از مذاهب، غیر از تظاهر به آن است. توضیح اینکه: بر همه واجب است در اصول دین به‌اندازه توانایى خود تحقیق کنند و اگر واقعاً بعد از تحقیق کامل و کمک گرفتن از آگاهان، به آیینى غیر از آیین اسلام معتقد شوند، معذور هستند; زیرا وظیفه عقلى و شرعى خود را انجام داده، ولى به خطا رفته‌اند. امّا کسى که قبلاً مسلمان بوده و به عللى دین جدید اختیار کرده، اگر تظاهر کند محکوم به احکام مرتد است; و احکام مرتد درواقع ازجمله احکام سیاسى اسلام، براى جلوگیرى از نفوذ دشمنان در محیط اسلام و اغفال و اغواى مردم است.
شک در مرجعی که از او تقلید کرده
چند سال پیش یادم رفته بود که بعد از سن تکلیف مرجع تقلیدم آقای بهجت بود یا آقای مکارم شیرازی تا اینکه خودم آقای مکارم شیرازی را انتخاب کردم حالا تکلیف آن چند سالی که تو شک بودم چیست؟
عمالی انجام‌شده در آن چند سالی که شک در مرجعی که از او تقلید کرده داشته اشکالی ندارد.
تقلید زن مجتهد
اگر زنى به مقام اجتهاد برسد آیا بر او نیز تقلید حرام است؟
در این مسئله فرقى میان مرد و زن نیست.
تفاوت فتوا و حکم
تفاوت بین فتوا و حکم از کجا سرچشمه می‌گیرد که فتوا فقط بر مقلدین لازم العمل است اما حکم بر جمیع افراد؟ اگر دو فقیه احکام مختلف دهند چه وضعى پیش می‌آید؟ اصلاً فقیهى که حاکمیت عامه ندارد آیا حکمش بر امّت نافذ است؟
فتوا آن است که چیزی را از ادله شرعیه درباره تکالیف استفاده کنند و حکم حاکم آن است که بعضی از مصادیق مهم را تشخیص دهد و مردم را بر آن مصداق الزام نماید مانند حکم به تحریم تنباکو از سوی مرحوم میرزای شیرازی. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به کتاب «انوار الفقاهه» ما مراجعه نمایید.
دلیل وجوب تقلید
خواهشمندم بفرمایید چرا تقلید واجب است؟
به دلیل عقل و بناى عقلاى دنیا که جاهل در هر مسئله‌ای باید به عالم رجوع کند، آیا شما هرگاه مریض شوید از طبیب دستور نمی‌گیرید، احکام دین را نیز باید از متخصّصان آن فراگرفت.
تأخیر در انجام عبادات به فتوای مرجع خود
دخترى طبق فتواى مرجع تقليدش 13 سالگى را مبناى تكليف خود قرار داده و بعدازآن به شما رجوع كرده. آيا لازم است نماز و روزههاى 9 تا 13 سالگىاش را قضا كند؟
عمل او طبق فتواى مرجع تقليدش درست بوده است و نيازى به قضا نيست.
وظیفه والدین در مورد فرزندانی که به سن تکلیف می‌رسند
وظیفه والدین دختری که به نه‌سالگی می‌رسد در خصوص تعیین مرجع تقلید وی چیست؟
لازم است او را راهنمایی کنند و اطلاعاتشان را در اختیار وی بگذارند و اگر دختر از سخن والدین اطمینان پیدا کرد می‌تواند عمل کند.
محدوده حجیت قول یا فتوا مجتهد
آیا باید به تمام دستورات مرجع تقلید بدون چون‌وچرا عمل کرد، مثلاً اگر مرجع تقلید هم مانند امام معصوم که به شخصی فرمودند که برود داخل تنور پر از آتش، چنین دستوری دهد آیا عمل به آن صحیح است؟ این مثال فقط برای روشن‌تر شدن موضوع بیان‌شده است؟
مرجع تقلید چنین دستوری نمی‌دهد، البته قول و فتوای او برای مقلد حجت است و باید عمل نماید. و آنچه می‌گوید باید مستند به قرآن و روایات معصومین یا اصول و قواعد عملیّه باشد.
لزوم تبعیت در احکام بر اساس فتاوای مرجع
ملاك و ميزان براى اعمال ما كيست؟ مرجع تقليدمان يا ديگر مراجع يا علما، عرفا، زهاد يا غير آن‌ها؟
هر كس بايد اعمالش را بر اساس فتاواى مرجع تقليدش بجا آورد.
تقلید در اصول و فروع دین
جایگاه تقلید در اصول دین و در فروع دین و علت آن را بیان کنید؟
هيچ مسلمانى نمىتواند در اصول دين تقليد نمايد، بلكه بايد آن‌ها را از روى دليل- به فراخور حال خويش- بداند ولى در فروع دين يعنى احكام و دستورات عملى، اگر مجتهد باشد (يعنى بتواند احكام الهى را از روى دليل به دست آورد) به عقيده خود عمل مىكند و اگر مجتهد نباشد بايد از مجتهدى تقليد كند، همانگونه كه مردم در تمام امورى كه تخصّص و اطّلاع ندارند، به اهل اطّلاع مراجعه مىكنند و از آن‌ها پيروى مىنمايند.
قضای اعمال انجام‌شده بر طبق مذهب اهل سنت
من در یک خانواده آذری به دنیا آمده‌ام ولی به علت اینکه خانواده من ملتزم به مسائل دینی نبودند لذا مسائل دینی خود را از اهل سنت یاد گرفتم و مدتی بر همان اساس عمل نمودم بعداً مذهب خود را شناختم و بر اساس مذهب شیعه عمل می‌کنم حال اعمالی را که مدتی بر اساس فقه اهل سنت انجام داده‌ام چگونه است آیا باید قضا بکنم؟
لازم نیست گذشته را قضا کنید.
