مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه گوسفند و گاو و شتر به مقدار نصاب برسد زكات آن واجب است‏ خواه همه آن‌ها نر باشد يا ماده يا بعضى نر و بعضى ماده.

حدّ مشخصى كه براى هر يك از موارد وجوب زكات‏ در نظر گرفته‌شده است.

زكات گندم و جو و خرما و كشمش وقتى واجب است كه به حدنصاب برسد و نصاب آن‌ها «288 من تبريز، 45 مثقال كمتر» است كه حدود «847 كيلوگرم» برآورد شده (كمى كمتر از سه‏ خروار).

زكات گندم و جو وقتى واجب می‌شود كه دانه آن بسته شود و به آن گندم و جو گويند ولى وقت دادن زكات در گندم و جو زمانى است كه آن را خرمن كنند و کاه را جدا نمايند.

بز و ميش و شيشك در زكات باهم فرق ندارد و همچنين انواع شتر، گاو و گاوميش نيز يك جنس حساب می‌شود.

پاسخ اگر با پولى كه زكات‏ آن را نداده ملكى بخرد، تصرّف او در آن ملك حرام است و نمازش هم در آن بنا بر احتیاط واجب باطل است؛ همچنين است اگر به ذمّه بخرد امّا هنگام خريدن قصدش اين باشد از مالی که زكاتش را نپرداخته پول آن را بپردازد، بنابر احتياط واجب بايد از آن اجتناب كند.

مقدار زکات آن‌یک‌دهم است، مشروط بر این‌که آب را با پمپ و مانند آن از رودخانه نکشند؛ و إلاّ مقدار زکات یک‌بیستم می‌باشد.

زكات انگور و كشمش موقعى است كه ميوه برسد و به آن انگور گويند و همچنين در مورد خرما زمانى است كه خرما برسد و قابل‌خوردن شود؛ ولى وقت دادن زکات در خرما و كشمش موقعى است كه خشك شود، مگر اين‏كه بخواهند آن را به‌صورت تر مصرف كنند كه بايد زكات آن را بدهند به‌شرط این‌که خشک‌شده آن به حدنصاب برسد.

كسى كه زكات بر ذمّه دارد و از فقيرى طلبكار است، می‌تواند طلب خود را از باب زكات حساب كند، حتّى اگر فقير بدهكار از دنيا برود می‌تواند بدهى او را از زكات محسوب دارد، امّا اگر چيزى از خود گذاشته كه به‌اندازه بدهى اوست بنابر احتياط واجب نمى‏توان بدهى او را از زكات حساب كرد.

زكات با چند شرط واجب می‌شود:1- مال به مقدار نصاب برسد. 2- مالك آن بالغ و عاقل باشد.3- بتواند در آن مال تصرّف كند.4- در مورد گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره بايد دوازده ماه بر آن بگذرد، ولى احتياط واجب آن است كه از اوّل ماه دوازدهم زكات تعلّق می‌گیرد و اگر بعضى از شرايط در اثناء ماه دوازدهم از بين برود زكات را بايد بپردازد.

مقدار زکات آن یک‌بیستم است.

اگر محصول زراعت او خوب و بد دارد بايد زكات هرکدام را از خود آن بدهد و يا قيمتش را حساب كند و نمى‏تواند زكات همه را از جنس بد بدهد و اگر همه را از خوب بدهد بهتر است.