مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر درحالی‌که به سجده می‌رود شك كند ركوع را به‌جا آورده يا نه احتياط واجب آن است كه برگردد و به‌جا آورد اما اگر به سجده رفته نباید به شک خود اعتنا نماید. البته درجایی که یقین پیدا می‌کند رکوع را بجا نیاورده تا زمانی که به سجده دوم نرفته است باید برگردد و رکوع را بجا آورد اما اگر در سجده دوم به یاد آورد نمازش باطل است.

چنانچه در سجده اوّل رکعت سوّم متوجّه شود، آن رکعت را رکعت دوّم خود قرار می‌دهد و تشهد می‌خواند و بعد از نماز سجده فراموش‌شده را قضا می‌کند و سپس سجده‌های سهو را طبق دستور رساله انجام می‌دهد و احتیاطاً نماز را اعاده کند و اگر بعد از هردو سجده متوجّه شود، نماز او باطل است.

در هر رکعت از نمازهاى واجب و مستحب دو سجده واجب است و محل آن بعد از رکوع است.

هر دو سجده باهم یک رکن محسوب می‌شوند بنابراین هرگاه هر دو را عمداً یا از روى فراموشى ترک کند یا به‌جاى دو سجده چهار سجده به‌جا آورد نماز باطل است، امّا زیادى یا کمى یک سجده به‌شرط اینکه از روى سهو باشد نماز را باطل نمی‌کند.

نماز صحیح است و احتیاط مستحب آن است که سجده سهو انجام دهد.

اگر هنوز از سجده نگذشته و داخل در عمل بعد نشده است باید یک سجده دیگر بجا آورد.

هرگاه پيشانى بی‌اختیار از جاى سجده بلند شود و برگردد، (این دو برخورد) يك سجده حساب می‌شود، چه ذكر سجده را گفته باشد يا نه ولى اگر اختياراً آن را بردارد اگر قبل از ذكر و از روى عمد باشد نمازش باطل است و الا اشكال ندارد.

اگر عمداً این کار را کرده باشد نماز او اشکال دارد ولی اگر جاهل قاصر بوده نماز صحیح است و فقط باید بعد از نماز سجده سهو بجا آورد به خاطر سجده اضافه.

اگر موقعى که ذکر سجده را می‌گوید، یکى از هفت عضو را عمداً از زمین بردارد، نماز او باطل می‌شود، ولى موقعى که مشغول گفتن ذکر نیست، اگر غیر از پیشانى، جاهاى دیگر را از زمین بردارد و دوباره بگذارد، اشکال ندارد.

فردي که براثر ناتواني روي صندلي نماز می‌خواند اگر می‌تواند هنگام سجده روي ميز سجده کند و لازم نيست شرايط ديگر سجده مانند گذاشتن نوک پا بر زمين را رعايت کند و اگر نمی‌تواند بر ميز سجده کند مهر را بالا بياورد و سر را بر روي مهر بگذارد. چنين فردي اگر با کفش نماز بخواند باطل نيست ولي بهتر است آن را بيرون آورد. ضمناً اگر می‌تواند قسمتي از نماز را ايستاده بخواند واجب است آن مقدار را بايستد و بقيه را بنشيند.

هرگاه به‌طور غیرمعمول سجده كند مثلاً بخوابد و هفت عضو بدن را بر زمين بچسباند سجده‌اش باطل است.

در مورد کف دست، ملاک استیعاب عرفی است یعنی اینکه مردم بگویند دستش را بر روی زمین گذاشته است هرچند تمام آن با زمین تماس نداشته باشد. لذا لازم است انگشتان را نیز در سجده بر زمین بگذارند و اگر عمداً بر روی زمین نگذارد، نماز اشکال دارد.