هرگاه مشغول نماز واجب است و جماعت برپا شود، چنانچه وارد ركعت سوم نشده و مىترسد اگر نماز را تمام كند به جماعت نرسد مستحب است نيّت خود را به نماز مستحبی برگرداند و آن را دورکعتی تمام كرده، خود را به جماعت برساند.
باطل نیست ولی عمداً این کار را انجام ندهد.
درصورتی‌که فاصله زیادی بشود جماعت او اشکال دارد.
اگر مأموم در اثناء نماز شك كند كه نيّت اقتدا كرده يا نه چنانچه در حالى باشد كه اطمينان پيدا كند مشغول جماعت است نماز را به جماعت تمام مىكند، ولى اگر اطمينان پيدا نكند بايد نماز را به نيّت فرادا انجام دهد.
كسى كه در مقدارى از سال شغلش مسافرت است مثل راننده‌ای كه فقط در تابستان يا زمستان كار رانندگى می‌کند، بايد در سفرى كه مشغول به كارش هست نماز را تمام بخواند.
هرگاه مشغول نماز چهار ركعتى است و در بين نماز يادش بيايد كه مسافر است، يا متوجّه شود كه سفر او هشت فرسخ است، اگر به ركوع ركعت سوم نرفته، بايد نماز را دورکعتی تمام كند و اگر به ركوع ركعت سوم رفته نمازش باطل است و بايد شكسته بخواند.
هرگاه كسى مشغول نماز شكسته شود و در بين نماز يادش بيايد كه مسافر نيست و يا سفرش سفرى نيست كه نماز در آن شكسته باشد، بايد نماز را چهار ركعتى تمام كند و نمازش صحيح است.
چنانچه مىداند که از اول تا آخر وقت نماز، به مقدار وضو گرفتن و نمازخواندن مهلت پيدا مىكند بايد نماز را در همان وقت مهلت بخواند و به واجبات نماز، قناعت كند. والا وظیفه آن است که يك وضو بگيرد و فوراً مشغول نماز شود و اگر در وسط نماز چيزى خارج شد اعتنا نكند و نماز را بخواند ان‌شاءالله صحيح است؛ حتّى اگر بين دونماز فاصله زيادى نيندازد با همان يك وضو می‌تواند هر دونماز را بخواند.
هرگاه نمازگزار مشغول جویدن باشد برای نماز اشکال دارد ولی اگر در گوشه دهان باشد و جویده نشود نماز صحیح است.
هرگاه در موقعى كه مشغول ذكر واجب است كسى به او تنه بزند، يا به علّت ديگرى بدن از آرامش بيرون رود، بايد بعد از آرام گرفتن دوباره ذكر را بگويد، ولى حركات مختصر اشكال ندارد.
هرگاه شك كند که تکبیرِ الاحرام را گفته يا نه چنانچه مشغول خواندن حمد شده است به شك خود اعتنا نكند و اگر چيزى نخوانده بايد تکبیر را بگويد.
