كسى كه فقط «وقوف اختيارى عرفه» را درك كرده (يعنى بعدازظهرروز نهم تا غروب در عرفات بوده، امّا نتوانسته در مشعر حتّى قبل از ظهر روز عيد مقدارى وقوف كند) حج او نيز صحيح است.
درك وقوف اختيارى عرفه براى صحت حج او كافى است. پس اگر به هوش آيد بقيّه اعمال را بجا مى‌آورد و اگر نتواند بجا آورد نايب مى‌گيرد، به‌شرط آن‌که وقت اعمال باقى باشد. در غير اين صورت، صحت حج او مشكل است و براى خروج از احرام احتیاطاً عمره مفرده بجا مى‌آورد.
كسى كه هر دو وقوف به عرفات و مشعر را، در وقت اختيارى انجام دهد (يعنى از ظهر تا غروب روز عرفه در عرفات و از طلوع فجر تا طلوع آفتاب در مشعرالحرام باشد) مسلماً حج او صحيح است.
كسى كه «وقوف اضطرارى عرفات» را در شب عید و «وقوف اضطرارى مشعر» را در پيش از ظهر عيد درك نموده، حج او نيز صحيح مى‌باشد.البته چنين شخصى اگر وقوف عرفات يا وقوف مشعر را به‌کلی و از روى عمد ترك كند، حج او باطل است.
وقوف اضطراری مانعی ندارد ولی زدن سنگ را به‌روز موکول کند؛ و اگر بتواند خانم‌ها را در منی اسکان دهد و خودش بین الطلوعین به مشعر بازگردد.
كسى كه هیچ‌یک از وقوف‌های اختيارى و اضطرارى را، نه در مشعر و نه در عرفات، درك نكند، حج او باطل است و بايد نيّت «عمره مفرده» كند؛ يعنى با همان احرامى كه دارد طواف و نماز طواف وسعى را انجام داده و تقصير كند (و احتیاطاً طواف نساء و نماز آن را نيز بجا آورد) و از احرام خارج شود؛ و در سال آينده بايد حج تمتّع را اعاده كند. البته چنين شخصى اگر قربانى‌اش را همراه آورده، احتیاطاً ذبح كند.ضمناً اگر درك نكردن وقوف‌های اختيارى و اضطرارى از روى تقصير و كوتاهى بوده، حج بر او مستقر مى‌شود و بايد سال بعد انجام دهد؛ چه داراى شرايط آن باشد، يا نباشد.
اگر لازم است با زن‌ها به منى بروند گناهى نكرده‌اند و نيابت آن‌ها اشكال ندارد.
بيتوته كردن در دامنه کوه‌های اطراف مشعر به هنگام وقوف در مشعر در شب عيد جايز است، ولى در دامنه کوه‌های مأزمين كه در آغاز مشعر قرار دارد و خارج از مشعر محسوب مى‌شود، جز در موقع ازدحام و ضرورت اشكال دارد.
حج او صحيح است و اگر مى‌تواند وقوف اضطرارى روز مشعر را بجا آورد، احتياط آن است كه بجا آورد و اگر نايب است، نيابتش نيز صحيح است.
هرگاه «وقوف اضطرارى عرفه» را با «وقوف اختيارى مشعر» بجا آورد (يعنى روز نهم به عرفات نرسيده و تنها مقدارى از شب دهم را در انجام مانده، سپس در مشعرالحرام از طلوع صبح تا طلوع آفتاب وقوف كرده)، چنين كسى نيز حجش صحيح و بدون اشكال است.البته اگر عمداً وقوف اختيارى عرفه را ترك كرده باشد، حج او باطل است.
کافی است و علم تفصيلى لازم نيست.
