مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

قرض دادن از كارهاى بسيار مستحب است و درآیات قرآن مجيد و اخبار معصومين علیهم‌السلام درباره آن زياد سفارش شده، از پیغمبر اکرم صلی‌الله عليه و آله روایت‌شده كه « هركس به برادر مسلمان خود قرض دهد مال او زياد مى‏شود و ملائكه بر او رحمت مى‏فرستند و اگر با بدهكار خود مدارا كند بدون حساب و به‌سرعت از صراط مى‏گذرد و كسى كه برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد بهشت بر او حرام مى‏شود» و نيز در روايتى آمده است كه «ثواب صدقه‌ده برابر است و ثواب قرض هيجده برابر!»

چنانچه ضوابط مربوط به زلزله به‌صورت قانون يا مقررات اين كشور اسلامى درآيد، رعايت آن بر همه لازم است و كوتاهى در آن مسئولیت شرعى دارد؛ خواه از سوى صاحب بنا باشد يا مهندس ناظر و پيمانكار؛ و اگر كسى اين اصول را رعايت نكرده و ملك خود را برخلاف آن توصيف كند و بفروشد، غش در معامله و تدليسِ حرام كرده و قابل‌تعقیب است و مخفى كردن خطرات زلزله نسبت به مناطق زلزله‏خيز و عدم راهنمايى مردم به وظايفشان در اين قسمت، برخلاف مصلحت جامعه اسلامى است و مسئولان بايد به اين امور اهمّيّت بدهند و ازنظر ضمان هرگاه طبق معمول عرف ساختمان را ساخته باشد ضامن نيست.

اگر استخدام به اذن ولی و مطابق مصلحت و توان کودک بوده و کوتاهى در حفظ کودک نشده و حادثه اتفاقى بوده، هیچ‌کس ضامن نیست و درصورتی‌که بدون اجازه ولی بوده یا در حفظ او کوتاهى شده است، استخدام‌کننده ضامن دیه است.

در مزارعه چند چيز شرط است: 1- صاحب زمين و زارع هر دو بايد بالغ و عاقل باشند و با قصد و اختيار خود مزارعه را انجام دهند و حاكم شرع آنها را از تصرّف در اموالشان جلوگيرى نكرده باشد و سفيه نباشند، 2- همه حاصل زمين به يكى از آن دو اختصاص داده نشود. 3- سهم هرکدام بطورمشاع باشد، مانند نصف يا ثلث حاصل و مثل اينها، بنابراين اگر شرط کنند که نوعى از حاصل مخصوص به يكى و نوع ديگر مخصوص به ديگرى باشد، يا شرط كنند حاصل فلان قسمت از زمين مال يكى و حاصل قسمت ديگر مال دومی‌باشد صحيح نيست و نيز اگر صاحب زمين بگويد اين زمين را زراعت كن و هرچه مى‏خواهى به من بده باطل است.4- بايد مدّتى را كه زمين در اختيار زارع است معیّن کنند و به‌اندازه‌ای باشد كه به دست آمدن حاصل در آن مدّت ممكن شود. 5- زمين بايد قابل زراعت باشد ولى اگر زمين آماده نيست امّا مى‏توان كارى كرد كه آماده زراعت شود مزارعه صحيح است.6- نوع زراعت را بايد معیّن کند، مگر اين‏كه زراعت هر چه باشد تفاوتى در نظر آنها و نظر توده مردم نداشته باشد و يا اين‏كه معلوم باشد كه اين زمين براى چه زراعتى مناسب است. 7- بايد زمين معيّن باشد، بنابراين اگر كسى چند قطعه زمين دارد و بگويد يكى از آنها را به مزارعه دادم درصورتی‌که زمین‌ها در مرغوبيّت متفاوت باشد مزارعه باطل است، ولى اگر آن زمین‌ها يكسان است و مثلاً بگويد مقدار پنج هكتار از اين زمين را به تو واگذار می‌کنم مانعى ندارد و نيز ممكن است زمين را بدون اینکه زارع ديده باشد با اوصاف براى او بيان كند. 8- مخارج زراعت و همچنين بذر و مانند آن را بايد معيّن كنند كه بر عهده چه كسى است؛ ولى اگر مخارجى را كه هرکدام بايد بكنند ميان مردم آن محل معلوم باشد كافى است.

جایز نیست.

چک حواله‌ای بیش نیست و ذمّه خریدار تا چک وصول نشود، مدیون فروشنده است; مگر این‌که فروشنده در حین معامله بپذیرد که ذمّه ثالث را به‌جای ذمّه خریدار قبول کند.

هرگاه طلبكار طلب خود را در موقعى كه حق دارد مطالبه كند بدهكار بايد فوراً آن را بپردازد و تأخير آن گناه است.

از ماترک برداشته می‌شود.

چنانچه برکه در معرض رفتن بچه‌ها بوده، کسانى که آب را آلوده کرده‌اند، در برابر دیه مسئول‌اند و اگر در معرض نبوده، چیزى بر آن‌ها نیست.

گرچه صاحب‌منزل به خاطر تخلّف از مقررات مقصّر است؛ ولى با توجّه به این‌که سيم برق در فرض مسئله به‌طور عادى از دسترس اطفال بيرون بوده و طفل به‌صورت غیرعادی خود را به آن رسانده، كسى در برابر مرگ او ضامن نيست.

اخذ شهريه بيش از آنچه مقررات معيّن كرده جايز نيست؛ مگر اين كه مديران و اوليا توافق كنند كه در مقابل خدمات خاصّى مبلغ بيشترى بپردازند.

با مردن راهن یا مرتهن، رهن باطل نمی‌شود؛ بلکه ملکیت مرهون به ورثه راهن منتقل می‌گردد و مال به‌عنوان رهن نزد مرتهن باقی می‌ماند.