اختلاف در کوتاهی کردن امانت‌دار در نگهداری امانت
چنانچه صاحب‌مال و امانت‌دار اختلاف‌نظر داشته باشند که آیا امانت‌دار در نگهداری مال کوتاهی کرده یا نه تکلیف چیست؟
اگر طرفین در این مسئله اختلاف دارند، باید به حاکم شرع مراجعه کنند.
اختلاف امانت‌دار و صاحب‌مال در بازگرداندن امانت
اگر امانت‌دار ادّعا کند که امانت را بازگردانده و صاحب‌مال منکر باشد، قول کدام‌یک پذیرفته می‌شود؟
درصورتی‌که شخص امانت‌دار آدم متهمی نباشد، ادّعاى او درباره ردّ امانت پذیرفته می‌شود، ولى اگر متّهم باشد پذیرفته نیست و در این صورت با توجّه به این‌که صاحب‌مال منکر است، امانت‌دار می‌تواند از او تقاضاى قسم کند و اگر منکر قسم بخورد، امانت‌دار باید مال را برگرداند.
وظیفه امانت‌دار در صورت دیوانه شدن صاحب‌مال
اگر امانت‌دار متوجه شود صاحب‌مال دیوانه شده است تکلیف چیست؟
هرگاه صاحب‌مال ديوانه شود امانت‌دار بايد امانت را فوراً به ولی او برساند، يا به او خبر دهد كه مال را ببرد و اگر بدون عذر شرعى اين كار را نكند و مال تلف شود ضامن است، مگر اينكه ولی او اجازه دهد امانت به حال خود بماند.
شک در افراط یا تفریط در نگهداری امانت
خانمى گردنبند طلاى خود را به من سپرد تا جهت تعویض زنجیر آن به مغازه طلافروشى ببرم، ازآنجاکه ایشان اصرار فراوانى کرد من قبول کردم، گردنبند را در کیف‌دستی خود نهاده و به مغازه طلافروشى رفتم، وقتى به مغازه رسیدم متوجّه شدم گردنبند در کیف نیست، آیا من ضامن هستم؟
چنانچه شما در حفظ گردنبند سهل‌انگاری یا کوتاهى کرده‌اید ضامن هستید، در غیر این صورت ضامن نمی‌باشید و اگر شک دارید با یکدیگر مصالحه کنید.
اثبات امانت بودن مال
شخصى ادّعا مىكند كه برادرزادهاش تمام اموال خود را به او هبه كرده است؛ ولى او انكار مىكند و مىگويد: «تمام اموالى كه از پدرم به ارث رسيده است را امانت گذاشتهام و اصلاً و ابداً به كسى ندادهام» آيا در صورت عادل بودن مدّعى، قول او شرعاً مسموع است؟
قول مدّعى به‌تنهایی كافى نيست، هرچند عادل بوده باشد؛ بلكه بايد لااقل دو شاهد عادل بر ادّعاى او گواهى دهند.
