مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

درصورتی‌که که آن آب‌شور و تلخ سبب ضرر و زیان گردد و حفر چاه جدید موجب وارد آمدن ضرر به دیگران نشود مانعی ندارد.

درصورتی‌که آن زمین در موقع خریداری احیاء شده بوده است نمی‌توان مزاحم صاحب زمین شد.

اگر کار فرد جدید مزاحم حق سابقین باشد جایز نیست.

اگر زمین را پدران شما احیا کرده‌اند و قبلاً موات بوده، طبق قانون ارث به ورثه آن‌ها می‌رسد و همچنین اگر خریدارى کرده باشند و اگر هیچ سندى نسبت به سابقه این زمین در دست نیست و شاهد و گواهى نیز وجود ندارد، ملک از آن‌کسی است که در دست اوست یعنى ملک اجداد شما بوده و باید به قانون ارث عمل کنید.

درصورتی‌که معدن در حریم روستا بوده باشد (منظور از حریم، زمین‌هایی است که براى احتیاجات مختلف روستا از قبیل بارانداز، محل جمع‌آوری خرمن و هیزم و مانند آن است.) اهل روستا بر آن حق‌دارند و در مقابل حقّشان می‌توانند چیزى دریافت دارند. ولى اگر خارج از حریم روستاست چنین حقّى ندارند امّا چنان چه معدن نزدیک روستاست سزاوار است ارفاقى به مردم آن روستا شود؛ و اگر معدن ضرر و زیان‌هایی براى اهالى روستا ایجاد کند، جبران آن نیز لازم است.

حقّى كه به سبب سنگ‌چينى و مانند آن به دور زمين موات، براى شخص پديد مى‌آيد.

درصورتی‌که از قدیم‌الایام آب در آن مسیرها جریان داشته و مالکان آب و باغات و خانه‌های مسیر بر آن عملاً توافق داشته‌اند، تغییر دادن مسیر آب اشکال دارد، همچنین لوله‌گذاری یا سیمان کردن مسیر آب، بدون رضایت مالکین زمین‌ها مشکل است، ولى اگر در مسیر خرابى وجود دارد صاحبان باغ باید آن را اصلاح کنند و الا مالکان آب می‌توانند از هدر رفتن آب خود جلوگیرى نمایند و استفاده باغ‌ها از این آب‌ها براى آبیارى باغ جایز نیست; مگر این‌که سهمى در آب داشته باشند.

1. درصورتی‌که طبق مقررات دولتى پروانه باید به نام جهاد سازندگى باشد و آنچه را مردم می‌دهند تملیک به جهاد می‌شود، تمام اموال مربوطه متعلّق به جهاد و حکومت اسلامى است.2. بنابر فرض بالا اختیار آن چاه به دست دولت خواهد بود.3. درصورتی‌که چاه، مطابق آنچه در بالا ذکر شد، به دولت واگذارشده، اجازه آن‌ها برای لوله‌کشی دیگران کافى است و شرایط آن را در فرض بالا دولت تعیین می‌کند.4. با موافقت دولت مانعى ندارد.

با تصرّف مزبور حقّ اولویت‌دارید و حقّ خود را می‌توانید در مقابل عوض و یا بدون عوض به دیگرى واگذار کنید و اگر آن را احیا کرده‌اید مالک هستید.

هرگاه با خودیارى مردم بوده و الآن آن‌ها راضى نباشند در سهم آن‌ها جایز نیست، ولى در سهم حکومت که اباحه منافع شده بوده است، اکنون حکومت اسلامى می‌تواند تصمیم بگیرد.

اگر سهمى از چشمه را به آن‌ها در مقابل چيزى بخشيده نمى‏تواند برگردد و اگر تنها با رضايت او در اين مدّت استفاده مى‏كرده‏اند، مى‏تواند ازنظر خود برگردد.

چنانچه آن منطقه جزء حریم روستا و آبادى معیّنى باشد، اهل آن آبادى حق‌دارند آن را در میان خود تقسیم کنند و بعد از تقسیم، هریک حق‌دارند علف‌ها و هیزم آن را بچینند و اگر جزء حریم نباشد در صورتى حق‌دارند که آنجا را حیازت یا علامت‌گذاری و سنگ‌چین کرده باشند.