موارد جواز قسم دروغ
در چه مواردي قسم دروغ جايز است؟
با توجّه به اين که قبح ذاتي دروغ به صورت مقتضي است نه به صورت علّت تامّه، يعني شرايط و موانع مي تواند در آن تأثير گذارد، جواز قسم دروغ مبتني بر مسأله اهم و مهم خواهد بود. يعني در جايي که اگر را بگويد، هدف مهم تر شرعي به خطر مي افتد، مجاز خواهد بود. در غیر این صورت نه.
شرایط کاری که برای انجام یا ترک آن قسم می خورند
آیا برای هر کاری می توان قسم خورد؟ مثلا آیا می تواند قسم بخورد کاری را انجام بدهد در حالی که انجامش حرام است یا برعکس؟
1- كارى را كه براى انجام آن قسم مى خورد بايد حرام و مكروه نباشد و كارى را كه قسم بر ترك آن مى خوردواجب و مستحب نباشد و اگر براى انجام كار مباحى قسم مى خورد بايد ترك آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد، همچنين اگر قسم براى ترك كار مباحى مى خورد بايد انجام آن در نظر مردم بهتر از تركش نباشد.2-عمل كردن به قسم براى او ممكن باشد.
ایراد قسم برای ترک کار مستحب
اگر كسى قسم بخورد كه به مسجد نرود، آيا عمل كردن به اين قسم لازم است و شكستن آن كفّاره دارد؟
عمل كردن به اين قسم لازم نيست و شكستن آن كفّاره ندارد.
دفع شر ظالم با قسم دروغ
اگر فردی در شرایطی قرار بگیرد که ناچار باشد قسم دروغ بخورد، مثلا به او بگویند قسم بخور در مورد فلان موضوع راست بگویی و او قسم بخورد ولی به دلایلی دروغ بگوید، چه حکمی دارد؟
کسى که براى اثبات مطلبى قسم مى خورد اگر مجبور شود که براى نجات خود یا مسلمانان دیگرى از شرّ ظالمى قسم دروغ بخورد اشکال ندارد، بلکه گاه واجب مى شود و کفاره ندارد.
موردی که قسم راست هم کراهت دارد
شنیده ام حتی اگر قسمی که میخوری راست هم باشد، باز هم کراهت دارد، آیا این صحیح است؟
کسانى که براى اثبات مطلبى قسم مى خورند اگر حرف آنها راست باشد قسم خوردن مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان کبیره است.
فراموشی مورد قسم
اگر فراموش کنیم که برای چه کاری و یا چه چیزی قسم خوردیم تکلیف چیست؟
در صورتى كه شک بین چند مورد دارد و نمیتواند احتياط كند و به تمام موارد عمل نماید، بین مواردی که احتمال می دهد قرعه مى زند و طبق آن عمل مى نمايد.
تخلف از قسم بخشش مهریه
اگر زن پیش از عقد، قسم جلاله یاد کند که مهریه اش را می بخشد و بعدا از انجام آن امتناع کند چه حکمی دارد؟
در صورتی که بخشیدن محذوری نداشته باشد باید به قسم شرعی خود عمل کند و الا کفاره دارد.