موارد امربهمعروف بدون اذن حاکم شرع
مواردی که امربهمعروف و نهی از منکر نیازی به اذن حاکم شرع ندارد و خود شخص مستقلاً میتواند اقدام نماید، چیست؟
مواردی که نیاز به اذن حاکم شرع ندارد عبارت است:1. بخواهد شخص را نصیحت نماید و با زبان و دل او را تشویق به ترک گناه یا انجام واجب نماید.2. چنانچه بخواهد به خاطر امربهمعروف و نهی از منکر با شخص قطع ارتباط نماید و با او مراوده نداشته باشد.3. جایی که شخص با زبان نرم نصیحت کرده و تذکر داده اما اثر نداشته و بخواهد با کلمات تند و خشن او را از گناه بازدارد یا او را به انجام واجب وادار نماید.4. درصورتیکه برای امر معروف و نهی از منکر بخواهد وسایل گناه را از دسترس بودن شخص خارج نماید.5. جایی که بخواهد بازور امربهمعروف و نهی از منکر نماید مثلاً جلوی شخص را بگیرد تا او نتواند گناه انجام بدهد.
اعتراف به گناه در گزینش های مختلف
آیا در گزینش که از افراد درباره برخی گناهان شخصی که فقط جنبه حق الله دارد باید به سوال فرد گزینش کننده پاسخ داد یا باید انکار کرد؟
به این نوع سوالات پاسخ ندهید و آنها هم نباید چنین سوالاتی بپرسند.
شرایط وجوب امربهمعروف و نهی از منکر
آیا کسی که امربهمعروف میکند باید دارای شرایطی باشد تا این کار بر او واجب گردد.
امربهمعروف و نهى از منكر بر تمام افراد عاقل و بالغ با شرايط زير واجب است: 1- كسى كه مىخواهد امرونهی كند بايد يقين داشته باشد كه طرف مقابل مشغول انجام حرام يا ترك واجبى است. 2- احتمال دهد كه امرونهی او اثر دارد، خواه اثر فورى داشته باشد يا غير فورى، كامل يا ناقص، بنابراين اگر بداند هيچ اثر نمىكند واجب نيست. 3- در امرونهی او مفسده و ضررى نباشد، پس اگر بداند يا خوف اين باشد كه امر يا نهى او، ضرر جانى يا عرضى و آبرويى يا مالى قابل توجّه نسبت به او يا بعضى از مؤمنين مىرساند واجب نيست، ولى اگر معروف و منكر از امورى باشد كه شارع مقدّس اسلام اهميت زيادى به آن مىدهد (مانند حفظ اسلام و قرآن و استقلال ممالك اسلامى، يا حفظ احكام ضرورى اسلام)، بايد اعتنا به ضرر نكند و با بذل جان و مال در حفظ آنها بكوشد.
تعریف مفسده
منظور از مفسده در مقام ترک یا وجوب عمل به امربهمعروف و نهی از منکر چیست؟
مفسده در لغت به چیزی گفته میشود که علت فساد و تباهی است و در اصطلاح فقه، در حوزه احکام فردی به هر چیزی گفته میشود که زمینه گناه را برای انسان فراهم میکند و در حوزه احکام اجتماعی چیزی است که موجب بروز ناهنجاری، درگیری و اختلاف، سستی عقاید مردم و ضررهای مختلف میگردد که در جای خود مورداستفاده قرار میگیرد.
جلوگیری از ترویج گناه توسط حکومت اسلامی
آیا بر حکومت اسلامی لازم است که از ترویج گناه مثل بیحجابی جلوگیری نماید؟
حکومت اسلامى و مسلمانان نسبت به گناهان پنهانى افراد وظیفهای ندارند، ولى بدون شک نسبت به گناهانى که بهطور علنى و آشکار، در سطح جامعه انجام میشود وظیفه نهى از منکر دارند و الا جایى براى انجام این وظیفه مهم باقى نمیماند.
حضور به مقدار ضرورت در مجلس گناه
من یک خانم هستم.زن داداش من پیش برادرشوهرش حجاب نمیگذارد و لباس های آزاد میپوشد.من یکبار وقتی خانه ی پدرم بودیم او را گوشه ای بردم و از او خواستم که حداقل وقتی من آنجا هستم این مسئله را رعایت کند اما ناراحت شد و قهر کرد و رفت. میخواهم بدانم وقتی امر به معروف در او اثری ندارد و به کار خود ادامه میدهد آیا وقتی هر دو در خانه ی پدرم هستیم من باید آنجا را چون مجلس حرامی است ترک کنم؟ یا اینکه مشکلی وجود ندارد و میتوانم آنجا رفت و آمد کنم؟
تنها به مقدار ضرورت جایز است که در آنجا باشید.
موارد لزوم اذن حاکم شرع در امربهمعروف
مواردی که برای امربهمعروف و نهی از منکر نیاز به اذن حاکم شرع است و خود شخص نمیتواند اقدام نماید، چیست؟
اگر براى امربهمعروف و نهى از منكر لازم شود كه متوسّل به ضربوجرح يا اتلاف اموال و بالاتر از آن گردد در اين صورت هیچکس بدون اجازه حاكم شرع حقّ اقدام ندارد، بلكه بايد اصل كار و مقدار و اندازه آن طبق ضوابط اسلامى با نظر حاكم شرع تعيين گردد
قلمرو حریم خصوصی
نظر حضرتعالی در خصوص تعریف و قلمرو حریم خصوصی افراد چیست؟
منظور از حریم خصوصی اموری است که جزء اسرار و مسائل شخصی محسوب میشود.
وجوب امربهمعروف و نهی از منکر در برابر بدعتها
آیا در مقابل بدعتها نیز همه افراد باید امربهمعروف و نهی از منکر کنند و یا این کار برای کسانی واجب میباشد که عالم بر تمام مسائل دینی میباشند؟
هرگاه بدعتى در اسلام واقع شود (مانند منكراتى كه دولتهای ناصالح به نام اسلام انجام مىدهند) بر همه، مخصوصاً علماى دين واجب است حق را اظهار و باطل را انكار كنند و اگر سكوت علماى دين موجب هتك مقام علم، يا سوءظن به علماى اسلام شود، اظهار حق به هر نحوى كه ممكن باشد واجب است، هرچند بدانند تأثیر نمىكند.
قصد قربت در امربهمعروف و نهی از منکر
آیا در امربهمعروف و نهى از منکر قصد قربت شرط است؟
قصد قربت شرط نیست ولى بدون آن ثواب به کسى نمیدهند.
اذن حاکم شرع در امربهمعروف و نهی از منکر
آیا در امربهمعروف و نهی از منکر کردن باید از حاکم شرع اجازه گرفت یا میتواند بدون اذن او این فریضه را انجام داد؟
امربهمعروف و نهى از منكر مراتبى دارد كه بعضى از اين مراتب، احتياج به اجازه حاکم شرع ندارد و بعضى از موارد آن احتیاج به اذن حاکم شرع دارد.