وصی قراردادن شخصیت حقوقی
آیا میتوان وصی را شخصیت حقوقی (مانند موسسهی خیریهی مشخص) قرارداد؟ در صورت جواز آیا پذیرش وصیت در این صورت بر مؤسسهی خیریه واجب است؟
مانعی ندارد و هرگاه انسان باخبر شود كسى او را وصی خود كرده، چنانچه به اطّلاع وصیتکننده برساند كه حاضر به قبول وصیت نيست و او بتواند ديگرى را وصی خود كند وصیت اوّل باطل مىشود، ولى اگر پيش از مردن او باخبر نشود، يا باخبر شود امّا به او اطّلاع ندهد كه حاضر به قبول وصیت نيست، يا اطّلاع دهد و او دسترسى به شخص ديگرى نداشته باشد، احتياط واجب آن است كه به وصیت عمل كند، مگر اينكه مشقّت شديدى داشته باشد. (مؤسسات حقوقی نیز همین حکم را دارند)
مباشرت و عدم مباشرت وصی در عمل به وصیت
آیا وصى مىتواند ديگرى را براى انجام كارهاى ميّت معيّن كند؟
وصى نمىتواند ديگرى را براى انجام كارهاى ميّت معيّن كند و خود كنار برود ولى اگر بداند مقصود ميّت فقط انجام كار بوده خواه بهوسیله او، يا ديگرى، مىتواند ديگرى را از طرف خود وكيل كند.
مخالفت ولی میت با اهدای اعضای میت
اگر شخصى وصیت كند بعد از وفاتش، اعضايش را به ديگران پيوند بزنند، اما ولی وى نسبت به اين كار ناراضى باشد، آيا مجازيم اين كار را بدون اجازه ولى انجام دهيم؟
اگر موجب نجات جان مسلمانى از مرگ يا بيمارى مهمی گردد و یا درصورتیکه آن اعضا براى نجات جان بيماران لازم باشد برداشتن آن جايز است، همچنين اگر براى نجات عضو مهمی مانند چشم لازم باشد و اجازه و رضایت ولى یا ورثه شرط نيست.
اختلاف تعیین وصی توسط میّت در بین ورثه
اگر شوهر زنی بگوید که همسرم پیش من گفت که فلان فرزندم وصی من است ولی بقیه بچههای آن زن ادعا میکنند مادر ما به ما گفت که تمام فرزندان من وصی من هستند، البته هیچکدام از این دو گروه یعنی شوهر زن و فرزندان زن تاریخ وصیت یادشان نیست، در اینجا حکم وصیت مزبور چیست؟
ادعای هیچکدام قابلقبول نیست امّا اگر نسبت به یک نفر هر دو گروه توافق دارند وصی بودن او محرز است.
ادعای وصیت مالی از طرف ميّت
اگر كسى بگويد كه ميّت وصیت كرده فلان مال را به من بدهيد وظیفه چیست؟
اگر كسى بگويد كه ميّت وصیت كرده فلان مال را به من بدهيد چنانچه دو مرد عادل گفته او را تصديق كنند، يا قسم بخورد و يك مرد عادل هم گفته او را تصديق نمايد، يا يك مرد عادل و دو زن عادله، يا چهار زن عادله گواهى دهند، بايد به گفته آن شخص عمل شود و اگر موقع وصیت مرد عادلى حضور نداشته تنها يك زن عادله شهادت دهد بايد یکچهارم آن مال را به او دهند و اگر دو زن عادله شهادت دهند نصف آن را و اگر سه زن عادله شهادت دهند بايد سهچهارم آن را به او دهند و نيز اگر دو مرد كافر ذمّى كه در دين خود عادل باشند گفته او را تصديق كنند درصورتیکه ميّت ناچار بوده كه وصیت كند و مرد و زن مسلمان عادلى هم در آنجا نبوده بايد به وصیت عمل شود.
تعیین جانشین برای وصی از طرف وصیتکننده
اگر كسى را وصی خود كند و بگويد اگر او بميرد فلان شخص ديگر وصی من باشد آیا این وصیت صحیح است؟
هرگاه كسى را وصی خود كند و بگويد اگر او بميرد فلان شخص ديگر وصی من باشد اين وصیت صحيح است و اگر وصی اوّل بميرد وصی دوم جانشين او مىشود.
فوت موصیله قبل از قبول یا رد وصیت
اگر كسى وصیت كند چيزى به شخصى بدهند و آن شخص قبل از آنکه قبول يا رد كند از دنيا برود حکم چیست؟
هرگاه كسى وصیت كند چيزى به شخصى بدهند و آن شخص قبل از آنکه قبول يا رد كند از دنیا رود، ورثه او مىتوانند آن وصیت را قبول كنند، خواه قبل از وصیتکننده از دنيا رفته باشد و يا بعد از او و اين در صورتى است كه وصیتکننده از وصیت خود برنگردد.
معین کردن فردی غير از ولی بهعنوان وصی
اگر ميّت براى كارهاى خود، شخص ديگرى غير از ولی را معيّن كند آیا قبول آن فرد لازم میباشد
هرگاه ميّت براى كارهاى خود، شخص ديگرى غير از ولی را معيّن كند، مثلاً وصیت كند فلان شخص بر من نماز بخواند، واجب است به آن عمل شود امّا كسى كه ميّت، او را براى انجام اين كارها معيّن كرده واجب نيست اين وصیت را قبول كند، اگرچه قبول بهتر است و اگر قبول كرد بايد به آن عمل كند.
اجازه ولی در وصی قراردادن غیر او
اگر ميّت براى كارهاى خود، شخص ديگرى غير از ولی را معيّن كند آیا نیاز به اجازه ولی میباشد
هرگاه ميّت براى كارهاى خود، شخص ديگرى غير از ولی را معيّن كند، مثلاً وصیت كند فلان شخص بر من نماز بخواند، واجب است به آن عمل شود و احتياط مستحب آن است كه از ولی هم اجازه بگيرد.