مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در صورتی که قبرستان به کلی متروک شده باشد تنها برای کارهای عام المنفعه می توانند استفاده کنند نه جهات شخصی.‌

هزینه های واجبات دفن را جایز نیست و تنها می توانند هزینه های اضافی بر واجبات دفن را بگیرند.‌

در صورتی که کاملا متروکه شده اند باید صرف امور عام المنفعه مانند مسجد و حسینیه یا درمانگاه کنند البته اگر پارک برای آن منطقه ضرورت داشته باشد تبدیل به پارک نیز مانعی ندارد.‌

با توجه به اینکه این گونه کارها برای وقف خطر دارد از آن پرهیز شود.‌

علتش این است که سنگریزه ها تماما متعلق به آن سرزمین است و اگر قرار باشد هر کس مقداری از آنها را از آنجا بردارد و با خود ببرد  اوضاع آنجا تغییر خواهد کرد. و احتیاط در این است که به طریقی  آنها را برگرداند.‌

در صورتی که این کار ضرر آشکاری برای همسایه ها داشته باشد نباید آن را قبرستان کنند.‌

اگر به طور کلی متروکه شده است و در حال و آینده نیازی به قبرستان نباشد و این کار به نفع اکثر مردم باشد، مانعی ندارد.‌

طبق نظر متولی عمل شود.‌

در صورتی که ایجاد سد ضرورت داشته اشکالی ندارد و انشاء الله مدفونین در قبرستان مشمول رحمت الهی هستند.

اگر قبرستان جدید در زمین وقف قرار داده شده جایز نیست و اگر در زمین موات است مانعى ندارد.

چنانچه آن محل براى دفن اموات در حال حاضر و در آینده قابل استفاده نیست مى توانید از آن براى بناى مسجد استفاده نمایید؛ولى مواظب باشید نبش قبر لازم نیاید.

در صورتى که زمین وقف براى قبرستان شده باشد، تنها باید در همین مورد از آن استفاده شود؛ مگر این که دفن در آن به جهاتى امکان پذیر نباشد که در این صورت باید بفروشند و پول آن را صرف خرید زمینى جهت قبرستان کنند و آن را وقف نمایند و چنانچه به اندازه کافى قبرستان دارند، مى توان از آن زمین براى مسجد و حسینیّه و کتابخانه و مانند آنها استفاده کرد.