قصاص قاتلی که به درخواست مقتول او را کشته
کسى به خطّ خود، یا طبق شهادت شهود، از کسى خواسته که او را بکشد، آیا در این صورت قاتل وى قصاص مى شود؟
آرى قصاص مى شود و رضایت او مانع از این کار نیست.
مجازات ضربه ای که موجب جراحت و تغییر رنگ نگردد
دیه یا مجازات ضربه ساده اى که موجب جراحت و تغییر رنگ نگردد و هیچ گونه آثارى از خود باقى نگذارد چیست؟
اگر این کار عمداً صورت گیرد قصاص دارد و اگر از روى خطا باشد قصاص ندارد و دیه اى نیز بر آن مترتّب نمى شود.
مجازات قتل عمد
آیا مجازات قتل عمد فقط قصاص است، یا علاوه بر قصاص دیه نیز دارد؟
مجازات قتل عمد قصاص است; مگر این که طرفین راضى به دیه، یا کمتر، یا بیشتر از آن شوند.
قصاص قاتلی که در حال مستی مرتکب قتل شده
قاتل مدّعى است که در حال مستى مرتکب قتل شده و اصلاً قصد قتل نداشته است، آیا در صورت صحّتِ ادّعاىِ متّهم قصاص وى منتفى مى گردد؟
اگر مستى ثابت نشود، قصاص ثابت است و اگر مستى در حال قتل ثابت شود دو حالت دارد: نخست این که کسى بوده که در حال مستى غالباً مرتکب امثال این امور مى شده، در این جا نیز قصاص ثابت است; در غیر این صورت فقط دیه دارد.
مجازات کسی که دیگری را مجبور به قتل کرده
اگر انسان فرد دیگرى را اجبار کند که شخص ثالثى را بکشد، چه کسى قصاص مى شود؟
قصاص مربوط به قاتل است و شخص اکراه کننده حبس ابد دارد.
کشته شدن فردی که مزاحم ناموسی بوده در اثر ضرب و جرح
فرد با ایجاد رابطه نامشروع علنى با زن شوهردارى در مدّت طولانى و بطور مکرّر، باعث برانگیخته شدن احساسات و غیرت همسر و برادر آن زن شده است; آنان در صدد شناختن شخص مزبور برآمده که اتّفاقاً شخص مزبور به امید به دام انداختن صیدى جدید و به نیّت زنا به منزل آن زن آمده و به دست شوهر و برادر آن زن گرفتار مى شود، على رغم این که قصد کشتن مشارٌالیه نبوده، بلکه قصد، تحویل به مراجع ذیصلاح بوده است; ولى در نهایت به لحاظ شدّت ضربات وارده وى به قتل مى رسد حال با توجّه به این که (او را مهدورالدّم مى دانسته اند و) فساد اخلاقى مقتول در موارد متعدّد و این مورد احراز شده و مقتول نیز از شوهردار بودن آن زن، اطّلاع داشته و خود باعث اغفال و گمراهى او شده است. حال قتل از چه نوع قتلی به حساب می آید و حکم ضاربین فوق (که شامل 6 مرد و یک زن مى باشند) چه می باشد؟
اگر ضربات وارده بر او ضرباتى بوده است که به حسب عادت موجب قتل مى شده و یقین به مهدورالدّم بودن او نداشته اند قتل عمد محسوب مى شود و اولیاى مقتول حقّ قصاص دارند و اگر بخواهند هر کدام از قاتلین را قصاص کنند باید شش هفتم دیه او را بپردازند و چون بعید است زیر بار بروند، مبدّل به دیه مى شود. و با توجّه به این که آن شخص فرد بسیار آلوده اى بوده اگر اولیاى مقتول، قاتلین را عفو کنند بسیار بجاست و هرگاه آن ضربات عادتاً موجب قتل نبوده، ولى منتهى به قتل شده، یا این که قاتلین یقین به مهدورالدّم بودن او داشته اند دیه دارد. ضمناً درست است که آن مرد فاسق مجازات شدیدى دارد، ولى تنها باید به حکم حاکم شرع باشد.
نوع مجازات ممسک و دیدبان
در کتب فقهى مى خوانیم: «اگر کسى دیگرى را بگیرد، و فرد دوّمى او را به قتل برساند، در حالى که سوّمى آنها را دیده بانى کرده تا جنایت را انجام دهند، قاتل محکوم به قصاص، نگهدارنده محکوم به حبس ابد، و چشمان دیده بان با میلِ سرخ شده یا نظیر آن، کور مى گردد.» مجازاتى که براى «نگهدارنده» و «دیده بان» بیان گردیده، چه نوع مجازاتى است؟ حدّ یا تعزیر؟ و آیا اولیاى دم مى توانند «نگهدارنده» و «دیده بان» را عفو نمایند، تا مجازات آنها ساقط شود؟ و آیا مى توان چند سال حبس یا تبعید را جایگزین مجازاتهاى فوق الذکر (حبس ابد و کور کردن) نمود؟
این مجازات نه حدّ است و نه تعزیر، بلکه از فروع قصاص است، و به همین دلیل قابل گذشت مى باشد. و در مورد تبدیل آن به مجازات های دیگر این کار در مواردى جایز است.
مجازات کشته شدن دیگری در درگیری بدون قصد قتل
دو نفر در روستا به علتی با یکدیگر درگیر می شوند و از فاصله حدود 10 الى 15 مترى سنگى به سمت دیگری پرتاب نموده، که به گلوى وى اصابت مى کند، پس از گذشت حدود سه ساعت از این ماجرا، مجروح به کلانترى مراجعه، و از آنجا به درمانگاه انتقال داده شده، و در آنجا فوت مى نماید. پزشکى قانونى علّت مرگ را اصابت جسم سخت به ناحیه گردن و عوارض ناشى از آن بیان کرده است، ولى متّهم در تمامى مراحل تحقیقات منکر پرتاب سنگ شده، و حتّى خود او نیز جهت طرح شکایت علیه مقتول به کلانترى مراجعه کرده، و در آنجا دستگیر شده است. حال نوع قتل و جازات این فرد چه می باشد؟
چنانچه طبق شهادت دو شاهد عادل ثابت شود که متّهم آن سنگ را به گردن مقتول زده، و مرگ مستند به اصابت آن سنگ باشد، و متّهم قصد قتل داشته، یا چنین سنگى در فاصله مذکور غالباً عامل مرگ باشد، قتل عمد محسوب مى شود، و قصاص دارد. در غیر این صورت (و حتّى در صورت شک) باید دیه بپردازد.
غسل و کفن محکوم به قصاص
آیا تجهیز شخصى که محکوم به قصاص نفس گردیده، قبل از قصاص لازم است یا تغسیل و تکفین بعد از قصاص نیز بلامانع است؟
كسانى كه قتل آنها به عنوان قصاص يا حدّ شرعى واجب شده است و حاكم شرع به آنها دستور مى دهد مراسم غسل ميّت را خودشان در حال حيات انجام دهند و سه غسل را طبق دستورى كه در اموات بخش غسل میت آمده است انجام می دهد، سپس دو قسمت از قسمتهاى سه گانه كفن يعنى لنگ و پيراهن را مى پوشند و مانند ميّت حنوط مى كنند و بعد از كشته شدن، قطعه سوم را بر آنها مى پوشانند و نماز بر آنها خوانده و به همان حال دفنشان مى كنند؛لازم نيست خون را از بدن و كفن آنها بشويند، حتّى اگر بر اثر ترس و وحشت خود را نجس كنند، تكرار غسل لازم نيست.
عدم صدور حکم اجرای قصاص توسط حاکم
در صورتى که حاکم اذن در قصاص ندهد، تکلیف جانى (قاتل) چیست؟
حاکم نمى تواند اذن قصاص ندهد; مگر این که مفاسد مهمّ اجتماعى بر آن مترتّب شود، در این صورت باید از قصاص خوددارى کرد.
حکم قصاص شخص مظنون به قتل قبل از ثبوت حکم
شخصى بر اثر اصابت دو گلوله کلاشینکف کشته شده است، مظنونین به قتل چهار نفرند که در دست سه نفر آنها که در حال حاضر متوارى مى باشند اسلحه کلاش بوده و در دست نفر چهارم که دستگیر شده، اسلحه برنو بوده است. با این وصف، آیا اولیاى دم مى توانند تقاضاى قصاص نفر چهارم را بنمایند و بطور کلّى قضیّه تابع چه حکمى است؟
تا استناد قتل طبق موازین شرعیّه به او ثابت نشود حقّ قصاص ندارند.
