مفهوم تقاص
منظور از تقاص گرفتن چیست؟
تقاص یعنی قصاص كردن
مشکوک بودن قتل دو نفر توسط دو قاتل به صور مجزا
اگر دو مرد، دو مرد دیگر را بکشند ولی اعتراف نکنندکه هرکدام کدامیک راکشته است و قابل تفکیک نباشد و ولی دم یکی ازمقتولین از قصاص صرف نظرکند و ولی دم دیگری خواهان قصاص باشد؛ در مورداین دو متهم چگونه حکم می شود؟
اولیاء دمی که رضایت نداده اند می توانند دیه خود را بالمناصفه از آن دو بگیرند.
غسل و کفن محکوم به قصاص
آیا تجهیز شخصى که محکوم به قصاص نفس گردیده، قبل از قصاص لازم است یا تغسیل و تکفین بعد از قصاص نیز بلامانع است؟
كسانى كه قتل آنها به عنوان قصاص يا حدّ شرعى واجب شده است و حاكم شرع به آنها دستور مى دهد مراسم غسل ميّت را خودشان در حال حيات انجام دهند و سه غسل را طبق دستورى كه در اموات بخش غسل میت آمده است انجام می دهد، سپس دو قسمت از قسمتهاى سه گانه كفن يعنى لنگ و پيراهن را مى پوشند و مانند ميّت حنوط مى كنند و بعد از كشته شدن، قطعه سوم را بر آنها مى پوشانند و نماز بر آنها خوانده و به همان حال دفنشان مى كنند؛لازم نيست خون را از بدن و كفن آنها بشويند، حتّى اگر بر اثر ترس و وحشت خود را نجس كنند، تكرار غسل لازم نيست.
دیه و قصاص مردی که چند زن را کشته
اگر مردى چندین زن محقون الدّم را بکشد، و برخى از اولیاى دم آنها خواهان قصاص، و بعضى طالب دیه باشند، به چه ترتیب عمل خواهد شد؟
هرگاه بعضى قصاص کنند (مثلا اولیاى دم یکى از مقتولین فاضل دیه را بپردازد و قصاص کند) دیه بقیّه از اموال قاتل پرداخته مى شود.
زمان اجرای اعدام
آیا اجراى قصاص مقیّد به زمان خاصّى، مانند اوّل طلوع آفتاب است؟
قصاص مقیّد به زمان خاصّى نیست.
عفو برخی از اولیای دم در حین اجرای حکم قصاص
اگر محکوم به قصاص که به درخواست اولیاى دم حلق آویز شده و هنوز جان نسپرده، در این مرحله برخى از اولیاى دم قاتل را عفو کنند، 1. آیا باید اجراى حکم را متوقّف کرد، یا متوقّف کردن آن نیازمند به رضایت همه آنهاست؟ 2. در صورت توقّف اجراى حکم و بهبود قاتل، اگر اولیاء خواهانِ قصاص، سهم الدیه عفو کنندگان را بپردازند، آیا مى توان مجدّداً وى را اعدام نمود؟
1. در صورتى که هنوز زنده است عفو مانع از حکم اعدام مى شود، مگر این که بقیّه اولیاى دم فاضل دیه را به اولیاى قاتل بپردازند. 2. مى توانند قصاص کنند; ولى با توجّه به این که صدمات و جراحاتى که بر مجرم وارد شده تکرار مى شود و جنبه عمد پیدا مى کند و احتمال قصاص وجود دارد، احتیاط واجب آن است که با هم مصالحه کنند.
مجازات کشتن کسی که مدعی زنا بوده
فردی چندین نوبت به خواستگارى وى رفته، ولى با مخالفت خانواده دختر روبرو گشته است. تا این که چند ماه پیش به منزل خانواده دختر رفته، و مجدّداً از خواهر على خواستگارى مى کند، ولى باز هم پاسخ منفى مى شنود و در همان محفل مدّعى مى شود که به زور به آن دختر که به خواستگاریش رفته بود تجاوز کرده است برادر آن دختر با شنیدن این سخن، عصبانى شده، و به خاطر غیرت و تعصّب، و با اسلحه گرم خواستگار را را به قتل مى رساند. این مطالب در مراحل مختلف تحقیق و دادرسى در مراجع انتظامى و دادگاه توسّط قاتل بیان گردیده، و خواهر او نیز همین مطلب را با اندکى اختلاف تأیید کرده، و بر اظهارات مقتول صحّه گذارده است. حکم این مسأله چیست؟
در صورتى که قتل جنبه عمد داشته، در این جا حکم آن قصاص است. و در صورتى که بى اختیار شده و از حالت عادّى بیرون رفته، یا خیال مى کرده کشتن متجاوز شرعاً براى او جایز است، قصاص ندارد، امّا دیه دارد. و اگر مشکوک باشد نیز دیه تعلّق مى گیرد، و قصاص نمى شود.
مسئول هزینه های اجرای قصاص
هزینه های اجرای حکم قصاص با کیست؟ مثلا پول طناب دار را چه کسی باید بدهد؟
با اولیاء دم و ارباب خون است.
مسؤول پرداخت هزينه‌هاي درمان ناشي از اجراي حدود و قصاص
هزينه درمان و بهبود شخصي که در اثر اجراي حد يا قصاص اطراف، يکي از اعضاي خود را از دست داده، به عهده بيت المال است يا محکوم عليه؟ و چنانچه به عهده بيت المال باشد، حکم اختصاص به معالجات اوليه دارد يا معالجات بعدي را نيز در بر ميگيرد؟ و تفاوتي بين حد و قصاص در این مورد وجود دارد؟
در صورتی که شخص محکوم توانایی درمان داشته باشد بر عهده خود اوست؛ در عین حال مطابق بعضی از روایات حاکم شرع در مورد حدود می تواند درباره آن ها ارفاق کرده و هزینه آن ها را بپردازد، ولی اگر تمکن ندارد هزینه بر عهده بیت المال است،و در این حکم تفاوتی بین حدود و قصاص نیست.
