ملکیت قبر
آیا قبر بهمنزله ملک شخصى محسوب میشود؟
در زمینهاى موقوفه و مباح، قبر ملک نمیشود; ولى اگر زمین را خریدارى کند، یا زمین مباح بوده و قصد تملّک و حیازت نموده است، مالک میشود.
ورود فرد جنب یا حائض به قبرستان
آیا رفتن زن حائض یا جنب به قبرستان اشکالی دارد؟
زیارت اهل قبور جایز است و این کار درزمانی که عذر شرعی دارند کراهتی ندارد و میتوانند نماز میت بخوانند و تنها کراهتی که در این زمینه واردشده است رفتن به قبرستان در شب است که شامل همه افراد میشود
زیارت قبور علما و بزرگان در شب
با توجه به اینکه شب رفتن به قبرستان کراهت دارد، آیا شب رفتن به زیارت قبر علما و بزرگان نیز کراهت دارد؟
اگر در داخل قبرستان بوده باشد همان حکم ثابت است اما اگر مانند قبر مرحوم مجلسی (ره) جای مستقلی است و صدق قبرستان نمیکند آن حکم شامل آن نمیشود.
ساختوساز بنای شخصی در زمین قبرستان
آیا میتوان زمینى را که وقف خاص یک آبادى یا شهرک است و در آن قبرستان بوده، تخریب کرد و دوباره براى ساختوسازهاى شخصى استفاده نمود؟
درصورتیکه وقف براى دفن اموات باشد نمیتوان آن را تغییر داد; مگر اینکه دفن اموات در آن ممکن نباشد. در این صورت میتوان براى کارهاى خیر از آن استفاده کرد; مانند مسجد و مدرسه و درمانگاه.
ایجاد قبرستان در منطقه مسکونی
گورستان عمومی شهر ما در شرق این شهر قرار دارد اخیراً جمعی از اهالی یکی از محلات غرب شهر، باغی را بهعنوان گورستان در نزدیکی بافت مسکونی در نظر گرفته و اقدام به دفن یکمرده در آن نمودهاند. این امر باعث نارضایتی شدید ساکنین همجوار گردیده بهگونهای که جهت دفن مرده یادشده درگیری مختصری نیز بین اهالی (موافق و مخالف) رخداده است. با عنایت به مخالفت شهرداری احداث اینگونه گورستانها و ادامه دفن اموات در آنچه حکمی دارد؟
هرگاه احداث گورستان در چنین مناطقى مخالف مقررات و قوانین حکومت اسلامى باشد، یا باعث اذیّت و آزار مردم گردد، از این کار خوددارى شود.
محو اسماء مقدّسه بر سنگقبر در صورت هتک حرمت
اگر کلمات مقدسه روی قبور حکشده باشد مثل الله در عبدالله و الحسین در عبدالحسین و امثالذلک وظیفهی فقهی ما در این خصوص چیست؟ آیا باید سنگقبر را محوکنیم؟ یا فقط پا نگذاریم کافی است؟ یا وظیفهی دیگری داریم؟ خصوصاً که گاهی در یک قبرستان که وارد میشویم مملو از این کلمات است و رعایت بعضی مسائل، گاه به حرج میانجامد.
درصورتیکه زیر دستوپای عابران باشد آنها را محوکنید.
حکم راه رفتن بر روی قبور
راه رفتن بر روی قبور اموات چه حکمی دارد؟
این کار حرام نیست ولی بهتر این است که روی قبر مؤمنان راه نروند.
تردید در اباحه زمین قبرستان
شهردارى، قطعه زمینى را در یکى از شهرستانها که در طرح جامع شهرسازى بهعنوان فضاى سبز در نظر گرفتهشده است، طبق قانون خریدارى کرده و تملّک نموده است، نظر به مجاورت زمین فوق با گلزار شهداى شهرستان، پس از کسب مجوّز قانونى، قسمتى از آن مکان به مدفن آنان اختصاصیافته و تاکنون قریب به 50 شهید دفاع مقدّس در آنجا مدفون گردیده است، بعضى در اباحه آن مکان ایجاد تردید میکنند، حکم شرع در این مسئله چگونه است؟
چنانچه زمین مزبور موات بوده اشکالى ندارد و چنانچه زمین آبادى بوده که مالک داشته، اگر شهردارى طبق موازین شرع آن را تملّک کرده است اشکالى نیست، در غیر این صورت دفن اموات در آن جایز نیست.
حکم سنگچینی قبرستان
سنگچین کردن محوطه قبرستان براى دفن خانوادگى چه حکمى دارد؟
سنگچینى قبرستان اشکال دارد؛ ولی هرگاه کسى مرحوم شد، میتوان بهاندازه متعارف از آن قبرستان براى او استفاده کرد.
ابدی بودن زمین قبرستان
آیا ضرورت دارد که زمین قبرستان وقف ابدى براى قبرستان باشد، یا در زمینهاى «کرایهای» طویل المدّت هم میتوان به تدفین اموات مسلمانها پرداخت؟
درصورتیکه مدّت بهاندازهای باشد که آثار آخرین میّت دفن شده بهکلی محو گردد، یا اینکه مالک بعد از پایان مدّت، ملزم به تصرفاتی شود که سبب نبش قبور نشود، مانعى ندارد.