مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در صورت نشنیدن خطبه‌ها به علت طولانی بودن صفوف نماز جمعه کافی است.

احتیاط واجب آن است که امام‌جمعه در خطبه حمد الهى و درود بر پیغمبر (صلی‌الله علیه واله) و ائمّه (علیهم‌السلام) را به زبان عربى ایراد نماید، گرچه او و مستمعین عرب نباشند، امّا می‌تواند در مقام وعظ و توصیه به تقوا، به زبان دیگرى تکلّم نماید؛ و احتیاط واجب آن است که موعظه و آنچه را به مصالح مسلمین مربوط می‌شود، به زبان مستمعین ادا نماید و اگر مستمعین مختلف‌اند، آن‌ها را به زبان‌های مختلف تکرار کند. گرچه درصورتی‌که مأمومین بیش‌ازحد نصاب (چهار نفر) باشند می‌تواند به زبان حدّ نصاب (چهار نفر) اکتفا نماید، ولى احتیاط واجب آن است که آن‌ها را به زبان خودشان موعظه کند.

نماز جمعه دو ركعت است مانند نماز صبح، حمد و سوره با صداى بلند خوانده می‌شود و دو قنوت دارد يكى در ركعت اول پيش از ركوع و دومى در ركعت دوم بعد از ركوع. مستحب است امام در ركعت اول، بعد از حمد، سوره جمعه و در ركعت دوم، سوره منافقين را بخواند. بايد قبل از نماز جمعه دو خطبه‌وسیله امام‌جمعه خوانده شود که بنا بر احتياط واجب بعد از اذان ظهر باشد و اگر قبل از آن خوانده شود اعاده كنند.

بايد مأمومین در نماز جمعه روبه‌قبله بنشينند و به خطبه‌ها گوش دهند و حالتي مانند نمازگزار به خود بگيرند ولي صحبت کردن نماز را باطل نمی‌کند هرچند برخلاف احتياط است؛ و همچنين تکبيرها و شعارهايي که در بين خطبه‌ها گفته می‌شود موجب بطلان نيست.

سزاوار است ائمّه جمعه خطبه‌ها را کوتاه و فشرده و بامطالعه بخوانند و گاه لازم است يک هفته يا چند روز براي آن مطالعه کنند تا از آن فرصت، بيشترين بهره را ببرند؛ و خطبه‌ها بايد کلاس درس جامعي درزمینهٔ مسائل اخلاقي، تربيتي، معرفتي و مسائل مبتلابه جامعه و مسائل مهم سياسي باشد؛ ولي از داخل شدن و موضع‌گیری در مسائل جناحي که باعث ایجاد اختلاف می‌شود خودداري کنند و ائمّه جمعه به‌منزله پدر عمل کنند.

احتیاط واجب آن است امام و مستمعین، در حال خطبه داراى طهارت کامل (که براى نماز معتبر است) باشند.

مستحب است امام در ركعت اوّل، بعد از حمد، سوره جمعه را بخواند در ركعت دوم، سوره منافقين را و هرگاه مشغول يكى از این‌ها شود احتياط واجب آن است كه به سوره ديگرى عدول نكند. ضمناً امام‌جمعه می‌تواند سوره‌ها را از روي قرآن يا تابلو بخواند.

اشکالی ندارد به‌شرط آنکه مانع از گوش دادن به خطبه‌ها نشود.

احتياط آن است که علاوه بر نماز جمعه نماز ظهر هم بخواند.

نماز جمعه را با ایشان بخوانید و بعدازآن احتیاطاً نماز ظهر را بخوانید و اگر بتوانید به ایشان تذکر دهید که واجبات خطبه را بعد از اذان در چند دقیقه تکرار نمایند.

در داخل کشور امام‌جمعه باید منصوب ولی‌فقیه باشد و امامت جمعه غیر مأذون از ولی‌فقیه جایز نیست ولی چنانچه نمی‌دانسته‌اند و اقدام کرده‌اند مرتکب گناه نشده‌اند ولی احتیاط آن است که نماز ظهر جمعه را قضا کنند.

شایسته است امام و خطیب جمعه در خطبه نماز جمعه، مصالح دین و دنیاى مسلمانان را تذکّر دهد و مردم را در جریان مسائل زیان‌بار و سودمند کشورهاى اسلامى و غیر اسلامى قرار دهد و نیازهاى مسلمین را در امر معاد و معاش تذکّر دهد. از امور سیاسى و اقتصادى، آنچه را که در استقلال و کیان مسلمین نقش مهمی دارد، گوشزد کند. کیفیت صحیح روابط آنان را با سایر ملل بیان نماید و مردم را از دخالت‌های دولت‌های ستمگر و استعمارگر در امور سیاسى و اقتصادى مسلمین که منجر به استعمار و استثمار آن‌ها می‌شود، بر حذر دارد. پس خطيب بايد حداکثر استفاده را از خطبه‌ها براى تهذيب نفوس مردم و آگاه ساختن آن‌ها از مسائل مهم روز بنمايد كه يكى از اهداف اصلی خطبه‌ها همين‏ است؛ و از اين فريضه عبادى سياسى بهره‌گیری كامل شود؛ هرگز به سراغ مسائل تفرقه‌انداز نرود و مسلمين را به وحدت در مقابل دشمنان دعوت نمايد.