اقتدا به نماز قضای احتیاطی امام در صورت جهل
امام جماعت مسجد ما، در ماه مبارک رمضان، هرروز نماز قضا به جماعت برگزار میکرد و ماهم به او اقتدا کردیم؛ اکنون متوجه شدهایم که نمازهای قضایی که ایشان میخوانده، احتیاطی بوده درحالیکه از ما قضای قطعی بوده، وضعیت نمازهای کسانی که مسئله را نمیدانستهاند و نمازهای قضای قطعی خود را به ایشان اقتدا کردهاند چیست؟
نمازهای گذشتهاشکالی ندارد ولی در آینده مراقب باشید.
تعریف نماز قضا
نماز قضا در اصطلاح فقهی به چه معنا است؟
نماز قضا به نمازی گفته میشود که بعد از وقت خوانده شود.
خواندن نماز مستحبی باوجود داشتن نماز قضا
چنانچه شخصی نماز قضا داشته باشد میتواند نمازهای مستحبی مانند نماز شب بخواند؟ (نماز شب هم نافله است)
كسى كه نماز قضا بر ذمّه دارد میتواند نماز مستحبی بخواند.
معلوم نبودن تعداد نمازهای قضا
اگر شخص بداند نماز قضا دارد، اما به خاطر زیادی نمازهای قضا، تعداد آن را فراموش کرده است، چه وظیفهای بر عهده او است؟
كسى كه چند نماز از او قضا شده و شماره آنها را نمیداند، مثلاً نمىداند دونماز بوده يا سه نماز، كافى است مقدار كمتر را بخواند (البته اگر هیچ احتمالی نمیدهد آن مقدار که یقین دارد را بخواند و در مورد مشکوک وظیفهای ندارد) امّا اگر قبلاً شماره آنها را مىدانسته، ولى بهواسطه سهلانگاری فراموش كرده، احتياط واجب آن است كه مقدار بيشتر را بخواند، ولی اگر اتفاقاً فراموش کرده است اگر مقدار کمتر را بخواند کفایت میکند.
اطلاع امام ازقضا شدن نماز صبح در اثناء جماعت
چنانچه امام جماعتی در اثناء نماز ظهر و قبل از اتمام رکعت دوم متوجه شود که نماز صبحش را بجا نیاورده است آیا باید به نماز صبح عدول کند؟
در فرض سؤال به نماز صبح عدول کند و سلام دهد و به مأمومین اعلام کند نماز خود را بهصورت فرادا ادامه دهند.
خواندن نماز قضا با نماز جماعت
آیا میتوان نماز قضا را به نماز جماعت اقتدا نمود؟
نماز قضا را میتوان با جماعت خواند، خواه نماز امام جماعت ادا باشد يا قضا، ولى احتياط مستحب اين است كه هر دو يك نماز را بخوانند، مثلاً نماز قضاى ظهر را با نماز ظهر بخواند و نماز قضاى عصر را با نماز عصر.
خواندن نماز قضا در سفر
آیا میتوان نماز قضا را در سفر خواند؟
نماز قضا را میتوان در سفر بهجا آورد، البته اگر در سفر بخواهد نمازهایى را که در حضر قضا شده است بهجا آورد، باید نمازهاى ظهر و عصر و عشاء را چهار رکعتى قضا کند.
جریان احکام نمازهای یومیه در نمازهای قضا
آیا تمام احکام نمازهای یومیه در قضای آنها نیز جاری است مانند اذان و اقامه و ...؟
تمام احکام جاری است ولی میتوان مستحبات را حذف نمود.
خواندن نماز قضا در وقت مخصوص نماز واجب
آیا میشود نماز قضا را در وقتیکه مخصوص نماز ديگرى است خواند؟ مثلاً نماز قضاى صبح را در چهار دقيقه اول بعد از اذان ظهر که مخصوص نماز ظهر است، خواند؟
خواندن نماز قضا در وقت مخصوص اول مانعی ندارد ولی در وقت مخصوص آخر اگر نماز واجب خود را نخوانده باطل است.
نشسته خواندن نماز قضا
اگر شخصى نماز قضای زیادی داشته باشد، میتواند نمازهای قضا را نشسته بخواند؟
کسي که توانایی دارد، بايد نمازهاي قضا را ايستاده بخواند، البته اگر تعداد نمازهاي قضا، بهاندازهای زياد است که حتي بهصورت تدريجي نيز بخواند، توان ايستادن ندارد، میتواند آن مقدار را که مشقت دارد، نشسته بخواند.