مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

شعارهایى که داراى محتواى صحیح و مذهبى بوده باشد مانعى ندارد به‌شرط اینکه مزاحمتى براى نمازگزاران تولید نکند و صداهایى که موجب وهن مسجد شود در آن نباشد.

اگر وقف مسجد شده، فروختن آن جایز نیست؛ بلکه می‌توانند اجاره دهند و درآمد آن را صرف آشپزخانه جدید کنند و اگر ملک مسجد است اما وقف مسجد نیست، می‌شود آن را فروخت و صرف آشپزخانه جدید کرد.

ساختن مسجد مستحب است و هرقدر در جاى مناسب‌تر و بهترى باشد كه مسلمانان از آن بيشتر استفاده كنند بهتر است. تعمير مسجد نيز مستحب است و از بهترين كارها است و اگر مسجد طورى خراب شود كه تعمير آن ممكن نباشد مى‏توانند آن را به کلی خراب كنند و دوباره بسازند و اگر در منطقه‌ای مسجد به مقدار نیاز وجود دارد، مؤمنین و مؤمنات به بناهاى خیر دیگر که موردنیاز مردم است، بپردازند که ان‌شاءالله ثوابش کمتر از مسجد نخواهد بود، یا به مناطق محروم و نیازمند توجّه کنند.

این کار در مساجد انجام نشود.

مساجد ازنظر ثواب و اولویت باهم فرق دارند و بهتر از همه مساجد، مسجدالحرام است، سپس مسجد پيغمبر صلی‌الله عليه و اله و بعد مسجد كوفه و بعدازآن مسجد بیت‌المقدس است و در درجه بعد مسجد جامع هر شهر و بعدازآن مسجد محلّه و مسجد بازار است.

چون ما وقف را مشروط به صيغه نمی‌دانیم و با صِرف عمل نيز وقف صورت می‌گیرد اين هم وقف محسوب می‌شود و خارج كردن آن از محل وقف جايز نیست.البتّه بايد توجه داشت اگر وقف بودن ثابت نباشد، حداقل هديه به محل وقف است كه بازهم خروج مال هديه از آن محل جايز نيست؛ مگر اينكه متعارف بين مردم در آن منطقه اين باشد كه اموال مربوط به حسينيه يا امثال آن، هم براى خود آن محل استفاده می‌شود و هم براى مراسم‌های آن منطقه اگرچه خارج از مسجد يا حسينيه باشد؛ پس اگرچه وقف باشد ولى میتوان‌ آن را موقتاً از محل وقف خارج كرد و در منطقه براى مراسم‌هایی كه محتواى آن‌هم سو با برنامه‌های مسجد و يا حسينيه باشد استفاده كرد. این‌ها در صورتى است كه واقف يا واهب شرط خاصی نگذارد و الا بايد به‌شرط عمل كرد.

تأسيس سرويس بهداشتي به دليل کوچک بودن يا تغيير مکان و امثال آن در مساجد چند حالت دارد: از ابتدا در زميني که وقف مسجد کرده‌اند (چون مساجد در عرف امروز همراه با سرويس بهداشتي است) میتوان‌ سرويس بهداشتي ساخت، ولي در مساجد قديمي آنچه جزء مسجد است، مانند صحن يا حياط مساجدي که غالباً در آن نماز می‌خوانند را نمی‌توان تبديل به سرويس بهداشتي کرد و بايد محل ديگري را براي اين منظور تهيه کنند، ولي مناطقي مانند مازندران و آذربايجان که معمولاً در حياط مسجد نماز نمی‌خوانند، هرچند حياط وابسته به مسجد است ولي چون جزء آن يعني محل نماز نيست براي ساخت سرويس مانعي ندارد.

تخریب و فروش مسجد جایز نیست و بايد اطراف آن را ديوار بکشند تا در صورت نياز، رهگذران از آن استفاده کنند، حکم مسجد را دارد و چنانچه خودش هم خراب شود باز نمی‌توانند زمين آن را بفروشند يا داخل ملك و جاده نمایند.

در مورد عبادات به معناى (اَقَلُّ ثوَابا) است و در مورد اصل حضور در مسجد می‌تواند به معناى کراهت واقعى باشد.

لحظاتی در مسجد بنشیند و یک سوره حمد و توحید بخواند و بعد خارج شود.

دو حالت دارد: اگر از امکانات مسجد، براي مراسمي که در آنجا برپا می‌شود (مانند مجلس فاتحه) که در عرف منطقه معمولاً این‌گونه مجالس را در مساجد برپا می‌کنند استفاده شود، اشکال ندارد؛ و به دليل استفاده شخصي از امکانات، پولي را بابت هزینه‌هایی که بر مسجد تحميل می‌شود می‌پردازند. ولي بيش از اين مقدار بابت اجاره مسجد و امثال آن جایز نيست و اگر به‌عنوان کمک به مسجد باشد با رضايت پرداخت‌کننده مانعي ندارد. ولي گاه امکانات مسجد را بيرون می‌برند، يا غذا را در آشپزخانه مسجد براي مراسم خارج از آن می‌پزند، در اين موارد حکم اولیه عدم جواز است و بايد از امکانات مسجد براي خود آن استفاده کرد، مگر در مناطقي که عرف محل این‌گونه است؛ يعني کساني که امکانات را از اوّل وقف می‌کنند، وقف عام کرده‌اند نه خاص مسجد و در صورت شک در نيّت وقف کننده‌ها قدرمتيقّن، مخصوص مسجد خواهد بود. البته باید توجه داشت در هر دو صورت اگر از امکانات برای عروسی استفاده می‌شود، مشروط بر آن است که مستلزم كار حرام نباشد.

چنانچه باغچه متعلّق به مسجد است و توسعه مسجد براى نمازگزاران لازم است، قطع درخت مزبور اشکال ندارد.