جامع المسائل، مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

آری، باید با رضایت باشد ولی در صورت عدم پرداخت حاکم شرع می‌تواند با اعمال زور حق بیت‌المال را بگیرد.

ظاهراً مخالف معروفى نیست، در این زمینه می‌توانید به کتاب خلاف شیخ طوسی، کتاب الزکاة و الخمس، مسئله 138 مراجعه کنید.

خمس در هفت مورد واجب می‌شود:1- منافع کسب‌وکار2- معدن3- گنج4- مال حلال مخلوط به حرام5- جواهراتى كه با غوّاصى از دريا به دست می‌آید،6- غنيمت جنگى7- زمينى كه كافر ذمی از مسلمان می‌خرد بنا بر احتياط واجب

درصورتی‌که آن مال از بین نرفته باشد می‌تواند در همان حال قصد قربت کند.

خمس هم حق‌الله است و هم حق النّاس

خمس در اصطلاح فقهی، به معنای پرداخت یک‌پنجم مازاد درآمد سالانه و برخی موارد دیگر مانند معدن و گنج با شروطی که در فقه آمده است؛ بنابراین هرگاه انسان از طریق زراعت یا صنعت یا تجارت یا از طریق کارگری و کارمندی در مؤسسات مختلف درآمدی به دست آورد، چنانچه از مخارج سال او و همسر و فرزندان و سایر کسانی که نفقه آن‌ها را می‌دهد زیاد آید، باید خمس (یک‌پنجم یا بیست درصد) آن را بپردازد.

خمس صدقه محسوب نیست ولی ثواب صدقه را دارد.

الف) جنگل‌ها جزء انفال است و تصرّف در آن منوط به اجازه حکومت اسلامى است.ب) هر کارى که موجب ضرر و زیان مسلمین، در کوتاه مدّت یا دراز مدّت می‌شود، جایز نیست و لازم است مردم مسلمان در این‌گونه مسائل که با محیط‌زیست انسان‌ها ارتباط شدید دارد، کاملاً هوشیار و مراقب باشند.

سعى کنید با تواضع و بردبارى و زبان خوش، تدریجاً در ایشان نفوذ کنید و هرگز مأیوس نشوید؛ و تذکرات در خلوت باشد، نه در جلوى مردم و به‌صورت خیراندیشى باشد، نه به‌صورت انتقاد و خشونت و بدانید سهل‌انگاری در فروع، همیشه دلیل بر عدم ایمان به اصول نیست.

آغاز سال براى حساب خمس هرکسی اولین درآمد اوست، يعنى اگر كسى شروع به تجارت و كسب و صنعت و زراعت و غير این‌ها كند، اولین زمانى كه درآمد براى او حاصل می‌شود اوّل سال خمس اوست.

خمس یکى از عبادات مالى است که تحت شرایط ویژه‌بر افراد خاصی واجب می‌شود. خمس پشتوانه مطمئن و مناسبى براى بیت‌المال مسلمین است که قسمتى از خلأ اقتصادى موجود در جامعه اسلامى را پر نموده و بودجه موردنیاز فعالیت‌هایی که جنبه دینى دارد را تأمین می‌کند.

ظاهر روایات بلکه صریح بسیارى از آن‌ها، این است که انفال شامل تمام منافع روى زمین است و شامل همه دشت‌ها و کوه‌ها و جنگل‌ها و دریاها و... در سراسر جهان است و حکم ملک، بر آن جاری می‌شود و مسئله ارث و وقف و اجاره و خمس... صحیح است ولى بعد از تشکیل حکومت اسلامى و نهى حکومت از تملّک جنگل‌ها بدون رضایت حکومت نمی‌توان اقدام کرد؛ و پرواضح است که در حال حاضر با توجه به مرزهای جغرافیایی، حاکم اسلامى و ولی‌فقیه می‌تواند طبق مصالح مسلمین ضوابط جهانى را ملحوظ دارد.