خمس نذر
آیا به چیزی که مورد نذر قرارگرفته است خمس تعلّق میگیرد؟
اگر نذر مطلق کرده خمس ندارد و اگر نذر مشروط باشد چنانچه شرط حاصل شود خمس ندارد و اگر شرط حاصل نشود خمس دارد.
اگر نذر مطلق کرده خمس ندارد و اگر نذر مشروط باشد چنانچه شرط حاصل شود خمس ندارد و اگر شرط حاصل نشود خمس دارد.
ارث محسوب میشود و خمس ندارد.
هزينه سفر حج يا زیارتهای مستحبی اگر از درآمد همان سال باشد اصل و سود آن خمس ندارد و اگر ناچار باشد از چند سال قبل اسمنویسی كند و هزينه را بدهد، جزء مخارج همان سالش محسوب میشود و خمس ندارد، نه در آن سال و نه در سالهای بعد. البته اشخاصی که سال خمسی ندارند و دارای سرمایهای هستند که خمس آن را نپرداختهاند؛ باید خمس پولی را که برای حج یا عمره هزینه کردهاند و خمس سود آن را بپردازند.
وسايلى مانند اسباب آتشنشانی درجاهایی كه بيم آتشسوزی است يا داروهاى ضرورى و کمکهای اولیه در خانه جزء هزینههای زندگى محسوب میشود و خمس ندارد هرچند اتفاقاً در تمام سال از آنها استفاده نشود.
وام خمس ندارد مگر آن مقدار از وام كه اقساط آن پرداختشده و معادل آن تا پايان سال خمسى موجود باشد.
به مهریه خانمها خمس تعلق نمیگیرد.
اموالی كه بهعنوان ارث به انسان مىرسد مشمول خمس نيست، حتی اگر تبدیل به پول نقد شود، مگر اينكه بداند شخص میت خمس آن را نداده، یا به خاطر ساير اموالش بدهكار خمس است؛ و اگر مال ارث ترقی قیمت پیدا کند و سال خمسی بر آن بگذرد مقدار تفاوت آن خمس دارد.
لباسهاى متعدّد و همچنین انگشتر و زیورآلات و وسایل مختلف زندگى، اگر همه آنها موردنیاز و در حدّشان او باشد و از درآمد همان سال تهیهشده باشد خمس ندارد، ولى اگر زائد بر نیاز و شأن باشد، مقدار زیادى خمس دارد.
شهريه و مرجوعى خمس ندارد و در روايتى آمده است كه فرمودند: «لا خمس فى ما ادّى إليک صاحب الخمس: در آنچه صاحب خمس (امام معصوم يا نائب او) به تو میدهند خمس نیست».
دیه خمس ندارد.
اگر بهعنوان حقالزحمه باشد خمس دارد؛ ولی اگر بهعنوان مصرف وجوهات شرعیّه پرداخت شود، خمس ندارد (و معمولاً اینچنین است).