مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مشجّرات و نسب نامه‌هایی که به تأیید علماى معروف رسیده باشد، براى اثبات سیادت کافى است.

این افراد از جهاتى حكم سيّد دارند و از جهاتى ندارند. خمس نمی‌توانند بگيرند و از لباس مخصوص سادات نمی‌توانند استفاده كنند، امّا از جهاتى شرافت سيادت و انتساب به پيامبر اكرم (صلی‌الله علیه و آله) و حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) دارند.

كسى كه از سيّد نيازمندى طلبكار است مى‏تواند طلب خود را از باب خمس حساب كند، ولى در مورد سهم امام بايد به اجازه حاكم شرع باشد.

صرف كردن قسمتى از سهم مبارك امام علیه‌السلام براى ساختن مساجد يا حسینیه‌ها يا بيمارستان و درمانگاه و مدارس، تنها در صورتى مجاز است كه با اجازه مجتهد عادل و مطابق با فتوای او و رعايت اولویت باشد، ولى سهم سادات را جز در مورد سادات فقیر یا وامانده در سفر (هرچند در محل خود فقیر نباشند) نمی‌توان مصرف كرد.

هرگاه به نام زید بگیرد و در مورد عمرو مصرف کند اشکال دارد و اگر براى یک عنوان کلی بگیرد در هر یک از مصادیق آن صرف شود مانعى ندارد.

هرگاه سهم سادات بيش از نياز سادات باشد بايد آن را به مجتهد عادل داد تا در مصارف ديگرى كه صلاح مى‏داند صرف كند و اگر كمتر از نياز سادات باشد مى‏توان از سهم امام علیه‌السلام به آن‌ها داد، بناب راين کم‌وزیاد بودن سهم سادات مشكلى ايجاد نمى‏كند.

می‌تواند با اجازه حاکم شرع آن را بپردازد; یعنى درواقع به حاکم شرع وام می‌دهد که بعداً از باب وجوه با او محاسبه کند.

در مورد سهم مبارک امام (علیه‌السلام) هرگاه مالک مصرف خاصی را تعیین کند پیروى از او لزومى ندارد و امّا اگر حاکم شرع تعیین کند احتیاط رعایت آن است.

اگر مقدار آن دقیقاً معلوم نیست می‌توانید خمس را نصف کنید و هرکدام به مرجع خود بدهد.

خمس و سهم امام (علیه‌السلام) باید به دست امام برسد و در زمان غیبت چاره‌ای جز این نیست که به دست نائبان امام برسد و قطعاً با نظارت آن‌ها صحیح‌تر مصرف می‌شود و امّا این‌که بعضی از مراجع مانند ما گفته‌ایم به مرجع تقلید بپردازند از باب حکم حاکم است، نه از باب فتوا؛ زیرا مصالح زیادی در این کار وجود دارد.

سادات به خاطر افتخاری که از طریق انتساب به پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) داشتند سعی می‌کردند نسب و شجره‌نامه خود را حفظ کنند و نسل بعد از نسل به فرزندان خود برسانند و الآن شجره‌نامه‌های زیادی از شجره سادات نزد علمای انساب است.

سيّد بودن سادات از راه‌های زير ثابت می‌شود:1 - دو نفر عادل سيّد بودن او را تصديق كند (يك نفر نيز كافى است).2- در شهر و منطقه خود مشهور باشد كه سيّد است، خواه اين شهرت سبب يقين شود يا گمان.