مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

در صورتی که طلاق رجعی باشد می تواند تا قبل از اتمام عده اعلام رجوع کند و اگر اطلّاع پیدا نکرد و عدّه تمام شد، حق رجوع ندارد.

در فرض سؤال كه سالها پس از طلاق همچون زن و شوهر در يك خانه با هم زندگى مىكردهاند و ظاهر حال رجوع بوده، ادّعاى مرد مبنى بر عدم رجوع پذيرفته نيست. و نیز هرگاه شهود عادل شهادت بر رجوع زن به بذل و رجوع شوهر به زوجيّت مىدهند، يا شهادت مىدهند كه پس از طلاق و در زمان عدّه و پس از آن معاشرت آنها همچون معاشرت زن و شوهر بوده ادّعاى زوج پذيرفته نمىشود.

این حکم ظاهراً شامل یائسه و غیر مدخوله نمى شود و حقّ رجوع ثابت نیست.

آنچه از ادله درباره رجوع استفاده می شود مخصوصا روایت مشهوره ای که می گوید طلاق دلیل بر رجوع است این است که هر گونه تمسک به زوجیت رجوع محسوب می شود مانند مقاربت یا تقبیل که به دلالت التزامیه مفهوم رجوع را در بر دارد و عقد موقت در عده نیز رجوع محسوب می شود

در صورتي که مرد به زن يا در حضور شهود اعلام کند که من رجوع به همسر خود کرده ام زوجيت باز مي گردد.

اگر رجوع شوهر اوّل مسلّم باشد عقد دوّم باطل است و گذشتن زمان طولانى اثرى ندارد و نیز عقد زوجیّت با اعراض از بین نمى رود و طلاق لازم است تا از یکدیگر جدا شوند.

اين رجوع اثري ندارد و براي ادامه زندگي بايد عقد جديد بخوانند.

زوجه حق دارد در زمان عدّه به تمام يا بخشى از مال البذل رجوع كند و باز پس بگيرد و در اين صورت طلاق رجعى مىشود و شوهر هم مىتواند به عقد زوجيّت رجوع كند.

اگر در اثناى عدّه باشد، این کار خود رجوع محسوب مى شود و اگر بعد از عدّه باشد، بدون دلیل پذیرفته نمى شود و لذا قول منکرِ رجوع، مقدّم است.

این رجوع صحیح نیست.

هرگاه مرد از همسرش مالى بگيرد و با او مصالحه كند كه بعد از طلاق به او رجوع نكند، يا حقّ رجوع نداشته باشد، حقّ رجوع از بين نمى رود.

در صورتى که تاریخ طلاق معلوم باشد و تاریخ رجوع مجهول، رجوع بى اثر خواهد بود و اگر بالعکس بوده باشد، رجوع مؤثّر است؛ و اگر تاریخ هر دو مجهول باشد، رجوع فایده اى ندارد.