مجهولالمالک نبودن اموال دولتی
آیا اموال دولت از نظر شما در حکم مجهولالمالک است؟
اموال دولتی، حکم مجهولالمالک را ندارد؛ بلکه مال تحت عنوان دولت است نه ملک اشخاص.
پرداخت دیون مدیونین توسط حکومت اسلامی
با توجّه به روایات معتبر که میفرماید: «بر امام است که دین بدهکارانى که قادر به اداى آن نیستند را بپردازد.» لطفاً بفرمایید:الف) آیا حکومت اسلامى وظیفه دارد دیون بدهکاران معسر را بپردازد؟ب) در فرض تکلیف حکومت اسلامى، منبع پرداخت این دیون صرفاً صدقات و زکات است، یا در فرض کمبود صدقات، باید از بیتالمال پرداخت شود؟ج) آیا باید احراز شود که دین بهواسطه انفاق بر عائله و درراه طاعت خدا بوده، نه براثر اسراف و صرف در معصیت؟ یا همینکه معلوم نشود در چه راهى صرف نموده و بتوان حمل بر صحت کرد کفایت میکند؟
جواب الف تا ج: درصورتیکه حکومت اسلامی توانایی داشته باشد باید از محل زکات (اگر در اختیار دارد) دیون مدیونین را بپردازد و کافى است که آنها ظاهر الصّلاح باشند.
علت تفاوت حقوق دولتی در حکومت اسلامی
هنگامیکه به حضرت على (علیهالسلام) اعتراض کردند: «چرا در حقوق و تقسیم بیتالمال فرقى نمیگذارید...» ایشان فرمودند: «در کتاب خدا که فرقى ندیدم و عمل پیامبر (صلیالله علیه وآله) را هم که خودتان دیدید!» پس تفاوت حقوق بر چه اساسى است؟
ظاهراً آنچه در آن حدیث و احادیث مشابه آن آمده، ناظر به مال الخراج است; زیرا اراضى خراجیّه متعلّق به همه مسلمین است و باید بهطور مساوى تقسیم شود. بهعلاوه بعید نیست این سخن اشاره به امتیازاتى باشد که در زمان عثمان میان شرفاى قبایل و زورمندان قائل میشدند. ولى اگر تفاوت به خاطر کثرت عائله، یا خدمت بیشتر و فعالیت افزونتر در امور اسلامی باشد، اشکالى ندارد.
حکم استفاده از بیتالمال در تبلیغات انتخابات
استفاده کردن کاندیداها از امکانات بیتالمال در راستاى شناساندن خود به مردم چه حکمی دارد؟
بیتالمال مصارف خاصی دارد که باید در آن مصرف گردد.
حکم استفاده شخصی از وسایل کمارزش ادارات
استفاده شخصی از وسایل کمارزش ادارات دولتی مانند خودکار، کاغذ، سنجاق، چسب و ... چه حکمی دارد؟
چنانچه استفاده از این امور جزئی در عرف ادارات معمول باشد اشکالی ندارد.
حکم استفاده شخصی مسئولین از خودروی بیتالمال
اینجانب مشغول خدمت مقدس سربازی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ دراینارتباط یک اتومبیل در اختیار من قرار دادهشده تا به امور رانندگی یکی از مسئولین نظامی بپردازم. ایشان در خارج از وقت اداری از من و اتومبیلی که ذکر شد، در امور شخصی خود استفاده میکند. هنگامیکه از علت این کار سؤال نمودم، پاسخ دادند: بعضی از مسئولین به دلیل موقعیت کاری که دارند، مجاز به این کار میباشند. تکلیف بنده در این رابطه چیست؟
درصورتیکه ایشان اظهار میدارد که مجاز به این کار است، براى شما اشکالى ندارد.
حکم تصرف در اموال بیتالمال توسط مسئولین ادارات
مشاهده میشود که برخى مدیران، مسئولان ادارات و نهادهاى دولتى، بنا به مصالحى از امکانات دولتى استفاده شخصى میکنند، یا برخى از امکانات را مثلاً بهعنوان تشویق در اختیار عدّهای از کارمندان خاص قرار میدهند. این عمل شرعاً چه حکمی دارد؟
هرگونه تصرّفى در اموال بیتالمال خارج از حدود مقررات حرام است.
حکم تقاص در مورد طلبکار از بیتالمال
اگر کسى مالى از بیتالمال طلب داشته باشد و آن را ندهند، آیا میتواند معادل طلبش از امکانات بیتالمال، استفاده کند؟
در فرض سؤال، باید از حاکم شرع اجازه بگیرد.
حکم مصرف بیتالمال در اموری که در درجه اوّل ضرورت قرار ندارند
صرف بیتالمال (بودجههای دولتی) در اموری که در درجه اوّل اهمیت و ضرورت قرار ندارند چه حکمی دارد؟
درصورتیکه در حد ذات خودکار موردنیازی باشد عیبی ندارد ولو در درجه اول نباشد.
حکم استفاده از بیتالمال در صورت عدم خسارت
استفاده از بیتالمال درصورتیکه به آن آسیبی وارد نشود جایز است؟
اگر منظور این است که از وسایل اداری استفاده شود، این کار در صورتی جایز است که مطابق مقررات باشد.
حکم استفاده بدون بلیط از اتوبوس شرکت واحد
شنیدهام که چون اتوبوسهای شرکت واحد از بیتالمال خریداریشده است، بنابراین اگر ما برای سوارشدن بلیط ندهیم هیچ اشکالی ندارد، آیا این مطلب صحیح است؟
این مطلب صحیح نیست و بیتالمال حسابوکتاب دارد.