مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

ولیّ بیمار در درجه یک خود اوست اگر هوش و حواس لازم را دارد و الا پدر یا جدّ او. در غیر این صورت باید بستگان نزدیکش از حاکم شرع در این امر اجازه بگیرند؛ و ما نسبت به بیمارانی که جنبه اورژانسی دارند و نمی‌توان منتظر پیدا کردن ولیّ نشست، به طبیب معالج آن‌ها اجازه می‌دهیم که خدمات لازم پزشکی را درباره‌ی آن‌ها به‌دقت انجام دهد.

اذن ولى كافى است.

درصورتی‌که پزشك از پيامدهاى احتمالى برائت جويد و در كار خود كوتاهى و سهل‌انگاری نكرده باشد، ضامن نيست.

بهترين راه براى حلّ مشكل پزشكان ازنظر ضمان شرعى اين است كه از طريق رسانه‌های گروهى و طرقِ ديگرِ اعلان ‌همگانى، اعلام شود كه پزشكان نهايت سعى و كوشش و دقّت خود را براى درمان بيماران به كار می‌گیرند، ولى با توجّه به جهات مختلف، اعم از كمبودهاى علم پزشكى و وسايل شناخت بیماری‌ها و اختلاف وضع جسمى و روحى بيماران و خطاهاى احتمالى كه در طبيعت هر انسانى نهفته است، ممكن است عوارضى پيش آيد، پزشكان در برابر آن مسئول نيستند; و مراجعه به پزشك به معناى قبول اين رفع مسئولیت است. البتّه در برابر عوارضى كه براثر سهل‌انگاری و تقصير حاصل شود، مسئولیت آن‌ها به قوّت خود باقى است. اين اعلان ممكن است به‌صورت تابلويى در تمام مطب‌ها و بیمارستان‌ها نيز نصب شود، به‌طوری‌که به همه مراجعين تفهيم گردد و در مورد جرّاحی‌های مهم برائت خصوصى نيز گرفته شود.

اگر از آن‌ها اجازه گرفته و در برابر این‌گونه امور از خود سلب مسئولیت نموده، ضامن نيست.

چنانچه قبلاً مسئله را با بيمار در ميان بگذارد و به او تفهيم كند و او رضايت بدهد مانعى ندارد.

اگر از آن‌ها اجازه گرفته و در برابر این‌گونه امور سلب مسئوليت كرده، ضامن نيست.

اگر قبلاً از بیمار و یا اولیای او برائت گرفته‌شده و خطا عمدی نبوده دیه بر عهده‌ی او نیست؛ ولی درصورتی‌که کوتاهی کرده باید دیه را بپردازد و شهادت در صورتی است که از آن‌ها بخواهند؛ مگر این¬که اگر اطّلاع ندهد ممکن است این کار تکرار شود.

اگر بيمار درخطر نيست می‌تواند او را رها كند.

از ولی شرعى او اذن بگيرد و اگر ولی شرعى نداشت از حاكم شرع.

اگر بتواند از حاکم شرع اجازه بگيرد، اين كار لازم است؛ و ما به پزشكان براى این‌گونه موارد اجازه می‌دهیم كه با دقّت عمل كنند و مريض را رها نكنند.

اشكالى ندارد، مشروط بر اينكه طبيب در تلاش و كوشش خود کوتاهی نكند.