حکم تغییر مرجع تقلید
تغییر تقلید از مجتهدی به مجتهد دیگر چه حکمی دارد؟
تغيير تقليد از مجتهدى به مجتهد ديگر: (عدول)، جايز نيست بنا بر احتياط واجب، مگر آن كه مجتهد دوم اعلم باشد و اگر بدون تحقيق عدول كرده بايد بازگردد.
تقارن تبعیض در تقلید و بقاء بر میت
مرجع بنده تبعیض در تقلید را خلاف احتیاط می‌داند و از مجتهدی که جایز می‌دانست تقلید نموده و در مسئله تقلید از میت از سومی تقلید کردم و میت تقلید از اعلم را واجب نمی‌داند و بنده در مسئله تبعیض از دومی و تقلید از غیر اعلم از آخری تقلید کردم و از تعدادی مجتهد تقلید کردم. آیا تمام تقلیدم صحیح است؟
هرگاه سومی اجازه می‌دهد که در مسائلی که حتی در حیات میت به فتوای او عمل‌نکرده‌اید باقی بمانید عمل شما به فتاوای میت اشکالی ندارد ولی به عقیده ما احتیاط آن است که در فتاوایی که عمل‌نکرده‌اید باقی نمانید.
شک در عمل به فتوای مجتهد متوفی در بقا بر تقلید
بسیارى از کسانى که بر تقلید میّت باقی‌مانده‌اند، مایل‌اند در تمام مسائل از مرجع تقلید زنده پیروى کنند; زیرا در برخى از مسائل دچار شک و تردید می‌شوند که آیا در زمان مرجع متوفی به فتواى او در خصوص فلان مسئله عمل کرده‌اند، یا خیر؟ آیا راهى وجود دارد که به‌طورکلی از مرجع زنده تقلید کنند؟
تنها در مواردى که در زمان حیات مرجع متوفی به فتواى او عمل‌نکرده‌اند، یا لااقل شک در عمل دارند، می‌توانند به فتواى مرجع زنده عمل کنند. ولى اگر اعلمیت مرجع حىّ نسبت به متوفی ثابت شود، در تمام مسائل می‌توانند از مرجع زنده تقلید کنند.
مراتب بقاء بر میت
شخصى از مرجعى تقلید می‌کرده است، پس از فوت او با اجازه مرجع دوّم زنده به تقلید مرجع اوّل باقی‌مانده است، سپس مرجع دوّم از دنیا رفته است و اکنون از مرجع سوّم که زنده است تقلید می‌کند، اکنون آیا با اجازه مرجع زنده باید بر تقلید از مرجع اوّل باقى بماند یا مرجع دوّم؟
به تقلید مرجع اوّل باقى بماند.
بقاء بر میت فقط در خصوص مسئله‌ای که عمل کرده‌اند
افرادی که از مجتهد متوفی در زمان حیاتش تقلید کرده‌اند در صورت بقاء بر او آیا باید به ابواب فقهی که عمل کرده بودند باقی بمانند؟
خیر بلکه باید فقط بر خصوص مسئله‌ای که عمل کرده‌اند باقی باشند نه دیگر جزئیات و مسائل آن باب را.
بقا بر تقلید مراجع متوفی که باهم مساوى یا مشکوک الاعلمیّه بوده‌اند
وظیفه مکلّفى که از چند مجتهد، یکى پس از فوت دیگرى، تقلید نموده و از هرکدام مسائلی را در زمان حیاتشان یاد گرفته، نسبت به بقاء بر تقلید درصورتی‌که هر سه میّت باهم مساوى یا مشکوک الاعلمیّه و اعلم از حىّ بوده‌اند.
بر تقلید اوّل باقى بماند.
بقا بر تقلید مراجع متوفی مساوی یا مشکوک الاعلمیّه
وظیفه مکلّفى که از چند مجتهد، یکى پس از فوت دیگرى، تقلید نموده و از هرکدام مسائلی را در زمان حیاتشان یاد گرفته، نسبت به بقاء بر تقلید درصورتی‌که دو نفر از این مراجع متوفی باهم مساوى یا مشکوک الاعلمیّه بوده‌اند و هر دو، از میّتِ سوم و از حىّ اعلم بوده‌اند چیست؟
باید در مسائلی که از مرجع اوّل تقلید کرده است، بر تقلید او باقى بماند.
بقا بر تقلید مرجع میّت قبلى که اعلم از میت بعدى و از حی بوده
وظیفه مکلّفى که از چند مجتهد، یکى پس از فوت دیگرى، تقلید نموده و از هرکدام مسائلی را در زمان حیاتشان یاد گرفته، نسبت به بقاء بر تقلید درصورتی‌که هر یک از مراجع میّت قبلى، اعلم از بعدى بوده‌اند و اعلم از حىّ بوده‌اند؟
باید در مسائلی که از مرجع اوّل تقلید کرده است، بر تقلید او باقى بماند.
اختلاف‌نظر مرجع حی و میت در موارد موضوع بقاء
آیا آنچه مشمول مسئله بقاء بر میت نیست و اگر خلاف نظر میت هم باشد باید از حی تقلید شود، فقط اصل مسئله بقاء است یا مسائلی که نتیجتاً در بقاء یا عدم بقاء تأثیر دارد هم همین‌طور است؟ مثلاً حی و میت در جواز رجوع به فالاعلم در احتیاطات اعلم اختلاف دارند و میت قائل به جواز و اعلم است و حی قائل به عدم جواز و فالاعلم است.
در مسائلی که به فتوای میت عمل کرده باقی می‌ماند، در باقی مسائل هر چه باشد از حی تقلید می‌کند.
بقا بر تقلید مرجع که قبل از بلوغ انتخاب‌شده
بچه مميزي که مرجع تقليد انتخاب کرده، ولي قبل از بلوغ مرجعش فوت می‌کند. آيا بعد از بلوغ می‌تواند به تقليد از او باقي باشد؟
اگر بچه مميزي باشد که عباداتش صحيح است، می‌تواند باقي باشد.
ملاک تشخیص اعلمیت مجتهد متوفی
آیا ملاك در اعلمیت مجتهد متوفى نظر مقلّد است یا مجتهد زنده؟
ملاك در اعلمیت مجتهد متوفى نظر مقلّد است نه مجتهد زنده يا ديگران.
