مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

نمى تواند يك اعتكاف را به نيت چند نفر بجا آورد; البتّه مى تواند اعتكاف را به نيّت خود بجا آورد، و ثواب آن را به تعدادى از زنده ها، يا عدّه اى از اموات، يا تعدادى از زنده ها و مردگان اهدا كند.

منظور از مسجد جامع مسجدى است كه به طور مرتّب در آن نماز جماعت برگزار مى گردد. بنابراين در تمام چنين مساجدى اعتكاف جايز است.

منظور از روز در مدت اعتکاف، از ابتداى طلوع فجر (هنگام اذان صبح) تا غروب آفتاب است؛ هر چند احتياط آن است كه تا اذان مغرب محاسبه شود، بنابراين، اعتكافِ شبِ اوّل و شب چهارم واجب نيست، هر چند جايز است؛ ولى اعتکاف شب دوم و سوم واجب است.

هر سه روز را نیت روزه قضا کند و کسی که قضا ندارد نیت قصد قربت کند.

امور زير باطل كننده اعتكاف است:1. تمام چيزهايى كه روزه را باطل مى كند، چنانچه در روز انجام شود. 2. آميزش با همسر، چه در روز باشد و چه در شب،البته سایر تمتعات بنابر احتیاط واجب مبطل است.3. ارتكاب ساير محرّماتِ اعتكاف; نظير خريد و فروش و استشمام عطريّات و بوهاى خوش، بنابر احتياط واجب، بلكه خالى از قوّت نيست.

در دنياى پر غوغاى مادّى، كه جاذبه ها به سوى ماديّت است، بر قلب و روح انسان زنگار مى نشيند. زنگارى از غفلت و دورى از خدا كه اگر با نيايش و عبادت برطرف نگردد، ممكن است روحانيّت و معنويّت را از وجود انسان برچيند و اينكه در روايات اسلامى نماز تشبيه به نهر آب پاكيزه اى شده كه انسان در هر شبانه روز پنج بار خود را در آن شستشو مى دهد، اشاره به همين نكته است. در ميان عبادات «اعتكاف» ويژگى خاصّى دارد و از جهاتى شبيه به مراسم حج و احرام است كه انسان را به جهانى مملوّ از روحانيّت و معنويّت سوق مى دهد. در محيط يك مسجد جامع سه روز ماندن، روزه گرفتن و به عبادت پرداختن و در خودسازى كوشيدن و به غير خدا نينديشيدن، تحوّل عظيمى در روح انسان پديد مى آورد كه صفا و نورانيّت آن بى نظير است. به حمدالله در سالهاى اخير اعتكاف از سوى قشر جوان و مخصوصاً دانشجويان عزيز، مورد استقبال واقع شده، و لذّت و آثار اين عبادت روحانى را دريافته اند، و ما اين استقبال عظيم را به آنها تبريك مى گوييم. اميدواريم جوانان عزيز ما، مخصوصاً دانشجويان، در اين امر كه وسيله مؤثّرى براى قرب پروردگار است، نيز نسبت به ديگران پيشگام باشند و از نتايج معنوى آن كاملا بهره مند شوند.

چنانچه ورود دیگران موجب مزاحمت برای معتکفان شود برای این چند روز موقتاً از مساجد دیگر استفاده شود.

اعتکاف از ناحيه حدّاكثر مدت آن، محدوديّتى ندارد. لذا اعتکاف بيش از سه روز، هر چند مقدار زمان اضافه، يك روز يا قسمتى از يك روز يا يك شب، يا قسمتى از يك شب باشد اشکالی ندارد؛ البته اگر پنج روز طول كشيد، روز ششم واجب مى شود. بلكه بعضى از فقها معتقدند اعتكاف در هر مرحله اى از نظر تعداد روزها باشد، چنانچه دو روز به آن اضافه كند روز سوم واجب مى شود. بنابراين، اگر به اعتكاف شش روزه خود دو روز اضافه كند، روز نهم واجب مى شود، و اگر به اعتكاف نُه روزه اش دو روز اضافه نمايد، روز دوازدهم نيز واجب مى شود، و... و لكن اين سخن جاى گفتگو دارد، و محلّ تأمّل است.

هر گاه شخصى نيّت اعتكاف كمتر از سه روز كند (مثلا يك يا دو روز) اعتكافش باطل است.

روزه باطل می شود و اعتکاف صحیح نیست و اگر در روز سوم باشد بنابراحتیاط واجب قضا نماید.‌

هرگاه معتكف در اثناى اعتكافى كه به سبب نذر يا مانند آن واجب شده از دنيا برود، قضاى آن بر ولىّ ميّت واجب نيست; هر چند مطابق احتياط است.

هركار حرامى اعتكاف را باطل نمى كند; تنها امور خاصّى اعتكاف را باطل مى كند .