مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

امور زير باطل كننده اعتكاف است:1. تمام چيزهايى كه روزه را باطل مى كند، چنانچه در روز انجام شود. 2. آميزش با همسر، چه در روز باشد و چه در شب،البته سایر تمتعات بنابر احتیاط واجب مبطل است.3. ارتكاب ساير محرّماتِ اعتكاف; نظير خريد و فروش و استشمام عطريّات و بوهاى خوش، بنابر احتياط واجب، بلكه خالى از قوّت نيست.

هر سه روز را نیت روزه قضا کند و کسی که قضا ندارد نیت قصد قربت کند.

مانعی ندارد ولی لازم است آن حرام را ترک کند.‌

در محلی که مسافر باشد، چنانچه نخواهد حداقل ده روز در آنجا بماند نمی تواند معتکف شود و روزه او نیز صحیح نیست.

دلیلی بر کراهت آن نداریم.‌

احتیاط در ترک است.

با توجه به اينكه روزه چنين شخصى صحيح نيست، اعتكافش نيز صحيح نخواهد بود.

روايتي در مورد اعتکاف در ماه رجب نيامده است و روايات در مورد ماه رمضان و بويژه دهة آخر آن است؛ ولي با توجّه به دلايل مطلقی که از روایات بدست می آید، در غير رمضان هم مشروع است و در ماه رجب که از ماه های پر فضیلت سال است و عمل ام داود نیز در آن است امید فضیلت مهمّی می رود.

اعتکاف از ناحيه حدّاكثر مدت آن، محدوديّتى ندارد. لذا اعتکاف بيش از سه روز، هر چند مقدار زمان اضافه، يك روز يا قسمتى از يك روز يا يك شب، يا قسمتى از يك شب باشد اشکالی ندارد؛ البته اگر پنج روز طول كشيد، روز ششم واجب مى شود. بلكه بعضى از فقها معتقدند اعتكاف در هر مرحله اى از نظر تعداد روزها باشد، چنانچه دو روز به آن اضافه كند روز سوم واجب مى شود. بنابراين، اگر به اعتكاف شش روزه خود دو روز اضافه كند، روز نهم واجب مى شود، و اگر به اعتكاف نُه روزه اش دو روز اضافه نمايد، روز دوازدهم نيز واجب مى شود، و... و لكن اين سخن جاى گفتگو دارد، و محلّ تأمّل است.

در دنياى پر غوغاى مادّى، كه جاذبه ها به سوى ماديّت است، بر قلب و روح انسان زنگار مى نشيند. زنگارى از غفلت و دورى از خدا كه اگر با نيايش و عبادت برطرف نگردد، ممكن است روحانيّت و معنويّت را از وجود انسان برچيند و اينكه در روايات اسلامى نماز تشبيه به نهر آب پاكيزه اى شده كه انسان در هر شبانه روز پنج بار خود را در آن شستشو مى دهد، اشاره به همين نكته است. در ميان عبادات «اعتكاف» ويژگى خاصّى دارد و از جهاتى شبيه به مراسم حج و احرام است كه انسان را به جهانى مملوّ از روحانيّت و معنويّت سوق مى دهد. در محيط يك مسجد جامع سه روز ماندن، روزه گرفتن و به عبادت پرداختن و در خودسازى كوشيدن و به غير خدا نينديشيدن، تحوّل عظيمى در روح انسان پديد مى آورد كه صفا و نورانيّت آن بى نظير است. به حمدالله در سالهاى اخير اعتكاف از سوى قشر جوان و مخصوصاً دانشجويان عزيز، مورد استقبال واقع شده، و لذّت و آثار اين عبادت روحانى را دريافته اند، و ما اين استقبال عظيم را به آنها تبريك مى گوييم. اميدواريم جوانان عزيز ما، مخصوصاً دانشجويان، در اين امر كه وسيله مؤثّرى براى قرب پروردگار است، نيز نسبت به ديگران پيشگام باشند و از نتايج معنوى آن كاملا بهره مند شوند.

اعتكاف در اصل مستحب است؛ ولى ممكن است به سبب نذر، يا عهد، يا قسم، يا شرط ضمن عقد، يا مانند آن واجب شود.

هرگاه انسان، اعتكاف خود را به سبب ارتكاب يكى از مبطلات اعتكاف باطل كند چنانچه آن اعتكاف واجب معيّن بود (و وقت آن گذشته) بايد قضاى آن را بجا آورد، و اگر واجب غير معيّن بوده، بايد آن را دوباره انجام دهد، مگر اينكه به هنگام نيّت اعتكاف يا اجراى صيغه نذر شرط رجوع كرده باشد، كه در اين صورت نيازى به قضا يا اعاده آن نيست. و اگر اعتكافش واجب نبوده، ولى در روز سوم آن را باطل كرده، در اينجا نيز بايد قضاى آن را بجا آورد، امّا اگر در روز اوّل و دوم (قبل از تكميل دو روز) بوده، وظيفه اى ندارد.