قرار دادن زیان به عهده یکطرف در عقد خارج لازم
اینکه در مضاربه طی عقد خارج لازمی شرط میکنند زیان به عهده طرف مقابل باشد، یا صحیح است؟
درصورتیکه قصد جدی باشد مانعی ندارد.
عدم حق مطالبه سود از عامل ورشکست شده
شخصى مبلغى بهطور مضاربه بهواسطه اینجانب به كارفرمايى (كاسب) داده، كه ماهيانه سود آن را دريافت نمايد، در ضمن اینجانب قبول كردم كه معادل سودى كه آن شخص بايد در هر نوبت ماهيانه دريافت كند به او چك بدهم و صاحبکار سود را بهحساب بنده واريز نمايد. اينك كارفرما ورشكست شده و فرارى میباشد و دیگر پولى بهحساب بنده واريز نمیکند. آيا شخصى كه چك بنده را در دست دارد شرعاً میتواند از حساب من برداشت كند؟ آيا من كه جز واسطه رساندن سود مضاربه نبودهام، بدهكار هستم؟
چنانچه عامل ورشكست شده و ديگر معامله سودآورى انجام نمیشود، صاحب پول حق درخواست سود ندارد.
مضاربه با سودهای بالا
شرکتی به ازای هر یکمیلیون به مدت ۱۵ ماه و هرماه دویست هزار تومان پرداخت میکند (۳ برابر اصل پول) ولی دیگر اصل پول را برگشت نمیدهند و نوع عقد را نیز مشارکتی بیان میکنند و میگویند ضرر و زیان را نیز باهم مصالحه میکنیم. لطفاً حکم این نوع شرکتها را بیان کنید؟
درصورتیکه طبق معاملات مشروع مانند مضاربه بوده باشد مانعی ندارد، ولی با توجّه به اینکه چنین سودی در هیچیک از معاملات رایج نیست، اینگونه مؤسسات بهاحتمالقوی کلاهبرداری است و باید از آنها اجتناب کرد.
مضاربه در قالب خرید سهام کارخانهها
آیا میتوان برای مضاربه در قالب خرید سهام کارخانهها سرمایهگذاری کرد؟
خريد سهام کارخانهها و استفاده از منافع آنها نيز صحيح است.
قرارداد مضاربه از طرف بانک با اشخاص
دادن پول از طرف بانکها به شخصیتهای حقیقى یا حقوقى، براى مضاربه و گرفتن سود تشخّص از آنها چه حکمی دارد؟
چنانچه شرایط مضاربه را رعایت کنند و سود مضاربه بیش از مقدار مزبور باشد، چنین قراردادى اشکال ندارد.
تعریف مضاربه
لطفاً بفرمایید که مضاربه چه نوع معاملهای است؟
«مضاربه» آن است كه فرد يا افرادى سرمایهگذاری كنند و فرد يا افراد ديگرى با آن سرمايه كار كنند و درآمد آن را مطابق قراردادى ميان خود تقسيم كنند و هرکدام سهمى از آن را ببرند.
دلیل عدم جواز شرط ضرر در ضمن عقد مضاربه
چرا در خود عقد مضاربه نمیتوان شرط جبران ضرر کرد و باید ضمن عقد لازم خارج دیگر شرط کرد؟
علت آن را بطور مفصل درحاشيه عروه الوثقی ج۲ ص۵۵۸ پاورقی ۴ نوشته ایم.
نحوه صحیح محاسبه سود و ضرر در مضاربه
تکلیف سود و ضرری که در مضاربه حاصل میشود چیست؟
در مضاربه هرگونه خسارت بدون تقصير، مربوط به سرمايه است. البته میتوان اینگونه عمل کرد که مضاربه را بر اساس سهم منافع قرار دهند، ولى در عقد خارج لازم (معامله دیگرى مثلاً خریدوفروش چند جلد کتاب) شرط کنند اگر در آن معامله مضاربه، سود کمتر یا بیشتر بود یا خسارتی حاصل شد، جبران گردد.
عنوان سودی که افراد در قبال سپرده بانکی دریافت میکنند
شخصى علم و اطّلاع دارد كه بانك به سپردهها مبلغى بهره مىدهد، به اين منظور پولى به بانك مىسپارد، ولى هیچگونه قرارداد لفظى يا كتبى نمىبندد. آيا بهره مذكور حرام است؟
با توجّه به اینکه سپردهها بهعنوان مضاربه گذارده میشود، سود مضاربه اشكالى ندارد.
مضاربه با سرمایهگذاری در امور تولیدی و تجاری
آیا برای انجام مضاربه حتماً باید در امور تجاری سرمایهگذاری کرد یا اینکه در امور تولیدی هم میتوان جهت مضاربه سرمایهگذاری کرد؟
شرط نيست سرمایهگذارى حتماً براى امور تجارى باشد، بلكه سرمایهگذاری در امور توليد (صنعتى، كشاورزى و دامدارى و مانند اینها) را نیز شامل میشود، بنابراين خريد سهام کارخانهها و استفاده از منافع آنها نيز صحيح است.