هرگاه قبل از غروب آفتاب كوچ كند، اگر از روى فراموشى يا ندانستن مسئله باشد، درصورتی‌که يادش بيايد اگر امكان دارد بايد بازگردد و اگر مراجعت نكند گناهكار است و بنا بر احتياط كفّاره نيز دارد و اگر يادش نيامد چيزى بر او نيست.
اگر لبّيك را فراموش كند، يا به خاطر ندانستن مسئله آن را نگويد، واجب است در صورت امكان به ميقات برگردد و احرام ببندد و لبّيك بگويد و اگر نتواند برگردد و هنوز داخل حرم نشده، همان‌جا لبّيك مى‌گويد و اگر داخل حرم شده، واجب است به خارج حرم بازگردد و در انجام احرام ببندد و لبّيك بگويد و چنانچه نمى‌تواند بازگردد، همان‌جا محرم مى‌شود و لبّيك مى‌گويد و اگر بعد از اتمام حج يا عمره يادش بيايد، عمل او صحيح است.
در موارد جهل به حکم واجب است و در جهل به موضوع لازم نیست مگر اینکه موضوع خطرناکی باشد.
نمازهای گذشته او اشکالی ندارد، ولی در آینده باید رعایت کند.
احتیاط واجب آن است که آن مقدار از نمازها که یقین دارد مسح غلط بوده را به تدریج قضا کند اما نسبت به مشکوک تکلیفی ندارد.
اگر جاهل به موضوع باشد، اعتكاف او صحيح است; ولى اگر غصب بودن را مى دانسته و حكم اعتكاف را نمى دانسته، اعتكاف او صحيح نيست. و توبه در اينجا مشكلى را حل نمى كند.
با توجّه به این که ذى نفع در این جا جاهل به حکم است، مى توان او را به حکم شرع ارشاد کرد.
هرگاه محرم از روى سهو و فراموشى، يا جهل، به هنگام سفر زير سايه برود، كفّاره ندارد؛ امّا اگر عمداً، يا به خاطر ضرورتى باشد، (مانند خدمه کاروان‌ها که مجبور است به‌عنوان راهنما به همراه زنان با ماشین سقف دار روزانه به‌سوی مکه حركت كند) كفّاره دارد و كفّاره آن يك گوسفند براى هر احرام است؛ يعنى براى مجموع احرام عمره يك گوسفند و براى مجموع احرام حج نيز يك گوسفند واجب است.
با توجه به آنچه نوشته اید اگر رحم او کامل برداشته شده باشد عقد صحیح است.
حج مزبور به نيابت از پدر صحيح بوده ولى كار خلافى انجام داده، چون خودش مستطيع بوده است و در اولین فرصت بايد براى خودش حج بجا آورد.
اگر از روى ندانستن مسئله، يا فراموشى، يا غفلت، موى بدن را زايل كند كفّاره ندارد.
اگر قصد همیشه کرده اند تبدیل به عقد دائم می شود.
