تکلیف در صورت تعارض قانون با فتوا
در مواردی که قانون با فتوای مرجع متفاوت باشد کدام مقدم است (مانند جایی که قانون ارث زوجه را از زمین نیز میپردازد)؟
به فتوای ما باید هر فرد تابع مرجع خود باشد و اگر مرجع امری را اجازه نمیدهد یا گرفتن وجهی را جایز نمیداند هرچند قانونی باشد اقدام نکند.
وظیفه مقصر تصادف نسبت به خودروهای گران قیمت
چند روز پیش با خودروی گران قیمت تصادف کردم و مقصر بودم، به زیان دیده برگ بیمه دادم، اما چون خودروشون نامتعارف بود بیمه فقط نصف هزینه خسارت را پرداخت کرد و گفت مابقی را از بیمه بدنه زیان دیده بگیرید، اما شخص زیان دیده بیمه بدنه نداشت و مجبوره از جیب برای ماشینش خرج کند، آیا من مدیون ایشان هستم چون مقصر بودم و شرعا باید مابقی خسارت ایشان را پرداخت کنم؟ (قانون بیمه میگوید لازم نیست من هزینه ی دیگری پرداخت کنم)
اگر خسارتی وارد شده احتیاط این است که بپردازند و یا مصالحه نمایند.
حکم سرمایه گذاری ایران در شرکت های خارجی
سرمایه گذاری ایران در شرکت های خارجی که در قانون حکومت اسلامی تعریف نشده اند ایراد دارد؟
چنانچه بر خلاف قانون حکومت اسلامی نباشد و شرایط عقود شرعیه را دارا باشد اشکالی ندارد.
تفسیر ماده 265 قانون مدنی
با توجه به ماده 265 قانون مدنی : (هرکس مالی به دیگری بدهد ظاهر در عدم تبرع است بنابراین اگر کسی چیزی به دیگری بدهد بدون اینکه مقروض آن چیز باشد میتواند استرداد کند.)حال چنانچه الف به ب مالی بدهد ظاهر در این است که الف از این بابت به ب بدهکار بوده و نمیتواند استرداد کند یا بالعکس؟ مدعی اشتغال ذمه باید بدهکار بودن الف را ثابت کند؟ و به عبارت دیگر اصل بر بدهکار بودن است در ماده مذکور یا خیر؟
مدعی اشتغال باید بدهکار بودن را ثابت کند و اصل بر عدم بدهکار بودن است.
اموال پیدا شده بعد از اطفای حریق مجامع عمومی
در آتشسوزىهاى مجامع عمومى بعد از اطفاى حريق اموالى از قبيل پول نقد، طلاجات و مانند آن به جا مىماند، به چه شكل مىتوانيم تشخيص دهيم كه صاحب اموال كدام يك از اين اجساد است؟
بايد آنها را به دست حاكم شرع بسپاريد و صورت اسامى تلف شدگان وخسارت ديدگان را هم به او بدهيد، تا طبق قانون شرع در ميان آنها تقسيم كند.
ضمان خسارات انجام کاری خلاف قانون برای محافظت از مزرعه
شخصى براى حفاظت از مزرعهاش در قبال حيوانات وحشى، دورتادور آن را سیمخاردار مىكشد و از برقکاری مىخواهد كه سيمى را از شبكه برق سرتاسری به سیمخاردار مزبور وصل كند، كه با كليدى سيم مزبور متّصل به برق شود و در مزرعهاى پايينتر كشاورزى مشغول آبيارى بوده كه ناگهان متوجّه قطع جريان آب مىشود. او براى پيدا كردن علّت قطع آب بهطرف سرچشمه به راه مىافتد و چون مىبايست از مزرعه شخص اوّل بگذرد، پايش به سیمخاردار برخورد مىكند و در اثر برقگرفتگی مىميرد. صاحب مزرعه در دادگاه اعلام مىدارد كه من به صاحبان مزارع اطراف و ازجمله كشاورز مزبور، هشدار داده بودم كه شبهنگام سیمخاردار دور مزرعه برقدار است. از طرف ديگر شبكه برق منطقهاى اعلان مىكند كه برق برقكشى مزرعه خلاف قانون و بدون اجازه ما بوده است. لطفاً بفرماييد چه كسى ضامن خون كشاورز متوفی است؟
درصورتیکه اتّصال سیمخاردار مزرعه به برق برخلاف قانون و عرف محل و در مسير عبور و مرور همسايگان بوده، صاحب مزرعه ضامن است.
مشروع بودن یا نبودن مادّه 55 قانون وکالت
نظر مبارک را در خصوص مشروع بودن یا نبودن مادّه 55 قانون وکالت که متن آن به شرح زیر است، مرقوم فرمایید: «وکلاى معلّق و اشخاص ممنوع الوکالة و بهطورکلی هر شخصى که داراى پروانه وکالت نباشد، از هرگونه تظاهر و مداخله در عمل وکالت ممنوع است. اعم از اینکه عناوین تدلیس، از قبیل مشاوره حقوقى و غیره اختیار کند، یا اینکه بهوسیله شرکت و سایر عقود، یا عضویت در مؤسسات، خود را اصیل دعوا قلمداد نماید؛ و متخلّف از یک الى شش ماه به حبس تأدیبى محکوم خواهد شد. «
حکم مزبور براى کسانى که اجازه وکالت ندارند، ظاهراً جنبه تعزیرى دارد؛ و مقیّد ساختن وکالت به اجازه، به خاطر عناوین ثانویه است؛ زیرا آزاد گذاشتن آن در شرایط فعلى، سبب سوءاستفاده و مفاسد عظیمى میشود. بنا بر آنچه گفته شد، مشروعیت مادّه مزبور بعید به نظر نمیرسد.
زمینهایی که چگونگی تملک آنها معلوم نیست
آیا زمینی را پدران ما احیا کردهاند و یا خریداری کرده باشند و هیچ سندى نسبت به سابقه این زمین در دست نیست طبق قانون ارث به ورثه آنها میرسد؟
اگر زمین را پدران شما احیا کردهاند و قبلاً موات بوده، طبق قانون ارث به ورثه آنها میرسد و همچنین اگر خریدارى کرده باشند و اگر هیچ سندى نسبت به سابقه این زمین در دست نیست و شاهد و گواهى نیز وجود ندارد، ملک از آنکسی است که در دست اوست یعنى ملک اجداد شما بوده و باید به قانون ارث عمل کنید.
معنی اراضی موات و اراضی ملی
ملاک و معیار تشخیص اراضی موات از اراضی ملی چیست؟
اراضی موات، زمینهایی است که هرگز کسی آن را آباد نکرده است؛ و زمین ملی چیزی جز اراضی موات نیست.
تعارض شرع و قانون در ارث بردن زن از زمینهای شوهر
با توجه به تصویب قانون در مجلس مبنی بر اینکه زن از زمین ارث ببرد، تکلیف مقلدین معظم له در این رابطه چیست؟
این قانون به نظر مشهور علمای احیاء و اموات برخلاف شرع است و شورای نگهبان نیز با آن مخالف بودند ولی به جهاتی سکوت کردند. درهرصورت قانون شرع این است که زن فقط از قیمت اعیانی ارث میبرد.
اختلاف قانون منابع طبیعی در موقوفه بودن مراتع
سالها پیش مراتعی با تأیید علماى منطقه وقف گردیده است. تا زمان اجراى مادّه 56 حفاظت از مراتع، طبق وقفنامه عمل مى شد ولى منابع طبیعى و جنگلدارى مدّعى است مراتع مشجّر جزء انفال است. آیا مراتع مشجّر کماکان وقف است یا نه؟ اگر بعضى از این مراتع جزء محدوده روستاها قرار گرفت، تکلیف شرعى چیست؟
در صورتى که احتمال داده شود در این مراتع در گذشته احیایى صورت گرفته، حکم وقف کماکان جارى است و باید درآمد آن در مصارف وقف مصرف گردد؛ همچنین هرگاه از اوّل، در محدوده روستا بوده، تعلّق به روستا دارد و مى توان با رضایت اهل روستا آن را وقف کرد و اگر قبلاً وقف شده، سپس در محدوده روستا قرار گرفته، حکم وقف باطل نمى شود.