تعیین نوع کالا در وام جهیزیه
این صندوق در جهت افزایش و تنوّع ارائه خدمات خود در قالب فروش اقساطى، اقدام به پرداخت وام جهت خرید جهیزیّه مى نماید. آیا هنگام عقد قرارداد و پرداخت وام باید نوع کالا و مبلغ آن دقیقاً مشخّص و محرز گردد، یا صرف بیان خرید جهیزیّه بدون ذکر نام کالا کافى است؟
تعیین نوع کالا لازم نیست.
اجبار زارعان به عقد قراردادهایی بهمنظور سلب حق ارتفاع از آنان
همانگونه كه مستحضريد بر اساس مادّه يك قانون توزيع عادلانه آب مصوّب 16/12/1361 مجلس شوراى اسلامى، آبهای جارى در رودها از مشتركات بوده و در اختيار حكومت اسلامى است. با توجّه به مادّه مذكور به سؤال زير پاسخ دهيد:زارعين در طول دو سه نسل بر روی زمين كشاورزى زراعت میکنند. عملاً ازنظر عرفى داراى حق ارتفاق (حقّ نسق و حقّابه) هستند. مالك از مدّتى قبل (حدود 30 سال) براى سلب اين حق از زارعان، آنها را مجبور به عقد قراردادهاى كوتاه مدّت (6 ساله) كرده است. زارعان بدون آنکه بدانند اين قرارداد مكتوب، چه عواقبى دارد آن را امضا کردهاند. حال مالك ادّعا میکند بعد از پايان قرارداد، آنها هیچگونه حقّى (حق نسق وحقّابه) ندارند. لطفاً بفرماييد: آيا با اين حيله حقّ زارعان از بين میرود؟
هرگاه زارعان در آنجا عرفاً داراى چنان حقّى باشند با اینگونه قراردادها نمیتوان حقّ آنها را سلب كرد؛ مگر اینکه در قرارداد نسبت به سلب چنان حقوقى تصريح شود.
حق کشاورز نسبت به زمینی که مدت طولانی روی آن کارکرده
کشاورزى هستم که حدود چهل سال است بهصورت ارباب و رعیتی روى زمین مالک، کشاورزى نمودهام; اکنون مالک قصد گرفتن زمین را از اینجانب دارد. آیا حقیر بهعنوان زارعى که حدود چهل سال روى زمین او کارکرده و زمین او را حفظ کرده و هرسال مبلغى را بهعنوان حقّ ارباب به او پرداختنمودهام، حقّى دارم؟
اگر قراردادى با او در این مورد داشته باشید، حقدارید. همچنین اگر در عرف و عادت محل این باشد که براى اینگونه کارگران حقّ خاصی قائل میشوند و طرفین با علم و آگاهى بر این مسئله اقدام نمودهاند، حق براى شما ثابت میشود (مطابق آنچه معمول محل است) در غیر این صورت حقّى ندارید; هرچند مستحب است مالک زمین، ملاحظه حال شمارا بنماید.
چگونگى فسخ قرارداد مساقات
چگونه میتوان قرارداد مساقات را فسخ کرد؟
طرفين معامله مىتوانند با رضايت يكديگر معامله مساقات را فسخ كنند و نيز اگر در ضمن قرارداد، حقّ فسخ براى هر دو يا براى يكى قرار داده باشند مىتوانند معامله را به هم زنند و اگر در قرارداد مساقات شرطى ذكر كرده باشند و آن شرط عملى نشود و كسى كه شرط به نفع اوست نتواند طرف را وادار به انجام آن كند، مىتواند معامله را به هم زند.
سپرده گذاری بدون قرارداد
شخصى علم و اطّلاع دارد که بانک به سپرده ها مبلغى بهره مى دهد، به این منظور پولى به بانک مى سپارد، ولى هیچ گونه قرارداد لفظى یا کتبى نمى بندد، آیا بهره مذکور حرام است؟
با توجّه به این که سپرده ها به عنوان مضاربه گذارده مى شود، سود مضاربه اشکالى ندارد.
چگونگی اجرای حواله
قرارداد حواله به چه صورت انجام میگردد؟
هرگاه بدهكار، طلبكار خود را حواله بدهد كه طلبش را از شخص ديگرى بگيرد و طلبكار قبول كند، بدهى بر ذمّه آن شخص مىشود و بدهكار از بدهى خلاص مىشود.
محقق شدن مورد قرارداد جعاله توسط چند نفر
اگر اقدام و عمل چند نفر منتهی و منجر به تحقق موردقرارداد جعاله بشود، کیفیت پرداخت عوض و اجرت چگونه است؟ آیا اساساً اجرت تعلق میگیرد یا نه؟ آیا فرقی بین جعاله خاص و عام در این مورد میباشد؟
درصورتیکه جعاله عام باشد و عدهای همزمان در انجام آن بکوشند، مال الجُعل تعلق میگیرد.
کیفیت انعقاد قرارداد رهن
آیا برای ایجاد رهن نیازی به الفاظ خاص یا همان صیغه میباشد یا بدون الفاظ نیز رهن منعقد میشود؟
رهن را مىتوان با صيغه لفظى خواند، مثلاً بگويد: اين مال را در برابر آن طلب نزد تو گرو گذاردم او هم بگويد: «قبول كردم» و يا اينكه عملاً انجام دهند، يعنى بدهكار مال خود را بهقصد گرو به طلبكار بدهد و او هم به همين قصد، بگيرد.
عدم تنافی شرط عدم اجاره مجدد عین مستأجره با ملکیت منافع
اگر موجر با مستأجر شرط کرده باشد که نمیتواند عین مستاجره را اجاره دهد و با توجه به اینکه مستأجر مالک منافع شده آیا این شرط لطمه به مالکیت خصوصی نمیزند؟
مستأجر، مالک منافع است نه مالک عین و باید طبق قرارداد خود عمل نماید.
افزایش مالالاجاره در قرارداد سرقفلی
مغازهای را سرقفلى کردهام، اجارهاش 300 تومان بوده است، بعد از پنج سال مالک گفت اجارهاش کم است، 400 تومان نمودیم، بعد از پنج سال دیگر مبلغ اجاره را پانصد تومان نمودیم، حال بعد از پنج سال سوّم میگوید: «باید ماهى هزار تومان بدهید»، درصورتیکه قانون میگوید هر سه سال 20 درصد اضافه شود و یا اینکه کارشناس قیمت را تشخّص کند; ولى او نه به 20 درصد قانع میشود و نه کارشناس میآورد، آیا این مبلغ براى ایشان مباح است؟
درصورتیکه سرقفلى را پرداختهاید باید اجاره را به قیمت کارشناس بگیرد نه به میل خود و اگر با علم و اطّلاع طرفین از قانون 20%، اجاره منعقدشده، لازم است معیار را همان بیست درصد قرار دهند.
طریقه اجرای قرارداد ضمان
آیا برای ضامن شدن نیاز به اجرای صیغه خاصی میباشد
هرگاه انسان بخواهد ضامن شود كه بدهى كسى را بدهد مىتواند صيغه لفظى بخواند و یا بهوسیله امضا كردن ضمانتنامه يا هر كار دیگر اين مطلب را به طلبكار بفهماند.