مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

هرگاه مالى را كه غصب كرده از بين برود در صورتى كه از چيزهايى باشد كه مثل و مانند آن معمولًا           كمياب است مانند بسيارى از حيوانات و بسيارى از فرشهاى دست بافت، بايد قيمت آن را بدهد و اگر قيمت بازار آن فرق كرده باشد بايد قيمت روزى را كه تلف كرده بدهد و اگر از چيزهايى است مانند گندم وجو و بسيارى از فرشهاى ماشينى، انواع پارچه ها و ظرفهايى كه با كارخانه ها درست مى شود كه معمولًا مثل آن فراوان است، بايد مثل همان چيز را كه غصب كرده بدهد، ولى بايد خصوصيّاتش مثل همان مالى باشد كه از بين رفته است.

فروشنده بايد قيمت زمين را به صاحب اصلى بپردازد، يا صاحب اصلى بنا را خريدارى كند، يا مال الاجاره زمين را سال به سال از خريدار بگيرد.

اگر جاهل به موضوع باشد، اعتكاف او صحيح است; ولى اگر غصب بودن را مى دانسته و حكم اعتكاف را نمى دانسته، اعتكاف او صحيح نيست. و توبه در اينجا مشكلى را حل نمى كند.

تعارضی ندارد و پاسخ استفتاء برای جایی است که زمین دیگر قابلیت استفاده نداشته باشد و در واقع تلف شده باشد.‌

چيزى كه بر آن تيمّم مى‏كند بنابر احتياط واجب بايد غصبى‏نباشد، امّا اگر نداند غصبى است و يا فراموش كرده باشد تيمّم او صحيح است، مگر آن‏كه خودش آن را غصب كرده باشد.

هرگاه چيزى را به كسى اجاره دهد و پيش از تحويل دادن به مستأجر كسى آن را غصب كند مستأجر حق دارد اجاره را به هم بزند ونيز مى‏تواند صبر كند و اجاره مدّتى را كه در تصرّف غاصب بوده به ميزان معمول از او بگيرد، امّا اگر بعد از تحويل كسى آن را غصب كند نمى‏تواند اجاره را فسخ كند.

الف و ب : مالى را كه نزد كسى رهن (گرو) گذاشته‏اند اگر ديگرى غصب كند، صاحب مال و طلبكار هركدام مى‏توانند آن را از او مطالبه كنند و اگر از بين برود و عوض آن را بگيرند، آن عوض به جاى آن مال رهن خواهد بود.

اگر غیر قابل استفاده شود باید مماثل یا معادل آن را بدهد و البته اگر خراب کار بگوید آن را درست میکنم و درست کند کافی است.

غصب آن است كه انسان بر مال يا حقّ كسى از روى ظلم مسلّط شود.

نمى تواند، بلکه باید اگر صاحب آن را مى شناسد به او بدهد و اگر نمى شناسد حکم مجهول المالک را دارد.

هرگاه دو يا چند نفر به اتّفاق هم مالى را غصب كنند هر كدام از آنان بصورت مساوی ضامن هستند (اگر دونفر باشند هر كدام نصف و اگر سه نفر باشند هر كدام ثلث آن را ضامن است) خواه به تنهايى مى توانسته آن را غصب كند يا نه.

هرگاه مالى را كه غصب كرده با چيز ديگرى مخلوط شود، چنانچه جدا كردن آنها ممكن باشد بايد جدا كند و به صاحبش برگرداند، هر چند زحمت داشته باشد.