حکم انجام هبه در مسجد
آيا كارهايى چون هبه وبخشش در مسجد جايز است در صورت جواز آيا نياز به حكم حاكم شرع دارد؟
انجام اين گونه كارها در مسجد حرام نيست و نيازى به اجازه حاكم شرع ندارد ولى انجام كارهاى دنيوى در مسجد مكروه است و اگر مزاحمت براى نمازگزاران داشته باشد حرام است.
زمینی که برای بنای مدرسه واگذار شده اما ساخت آن نیاز نیست
پدرم حدود پانزده سال پیش قطعه ای زمین و مقداری پول (حدود 600 هزار تومان آن زمان) به آموزش و پرورش واگذار کرده به این نیت که مدرسه ای در آن ساخته شود به نام فرزند شهیدش اما هنوز این مدرسه به علل نامعلومی ساخته نشده است اما در این زمان آموزش و پرورش عنوان می کند که دیگر در حال حاضر در آن منطقه به مدرسه نیازی نداریم آیا می توان در قطعه زمین فوق، یک سالن ورزشی ساخت ؟ (با توجه به این که واقف از دنیا رفته و نیتش مدرسه بوده است) در ضمن تکلیف پول داده شده که در زمان خود مبلغ قابل توجهی بوده است چه می شود؟ (آموزش و پرورش تقریباً چیزی از آن خرج نکرده است)
وجه مزبور و زمین به ورثه آن مرحوم برمی گردد و اگر ورثه اجازه دهند می توان چیز دیگری در آن جا ساخت.
فروش علفهای مراتع اطراف روستا که بین اهالی تقسیمشده
در بعضى از مناطق روستایى مرسوم است که مردم، کوه و صحرا و مراتع را بین خود تقسیم میکنند و در آنجا کشت میکنند و از علفهای آن استفاده میکنند، با توجّه به این موضوع اگر کسى علفهای محدوده شخص دیگرى را درو کند آیا صاحب آن محدوده میتواند آن علفها را براى خود بردارد یا علفهای خود را بفروشد و پول آن را بگیرد؟
در فرض سؤال صاحبملک حق دارد علفهایى را که بدون اجازه او کندهاند را ببرد و یا با گرفتن پول رضایت دهد که دیگری آن علفها را برای خودش بکند.
مسدود کردن راهی که از زمین شخصی میگذرد
زمینى ملک کسى است که در یک سمت همین قطعه زمین خانه خود مالک بوده، راهى که از شاهراه به خانه خود مالک منتهى میشد از میان همین قطعه زمین بود و دیگران هم از این راه استفاده میکردند ولى اکنون مالک، خانه خود را در جاى دیگرى ساخته است، لذا از راه مذکور بینیاز شده است اکنون میخواهد با انسداد راه مذکور آنجا را به مزرعه خود ملحق کند و لکن دیگران که قبلاً از این راه استفاده میکردند میگویند که: سه نسل از ما گذشته و تاکنون از این راه استفاده میکردهایم لذا نمیگذاریم شما این راه را مسدود کنید آیا مسدود کردن این راه توسط مالک جایز است؟
هرگاه آن راه، اختصاصى باشد و در ملک شخص دیگرى باشد، باید از او اجازه گرفت و تنها استفاده دو سه نسل در مقابل سند مالکیت صاحب آن زمین، دلیل بر حقّ آنها نیست.
حکم ممانعت مالک از استفاده از آب نهری که از ملکش عبور میکند
در يك قريه يا شهر نهرى قديمى وجود دارد كه چندين سال از آب آن براى كشاورزى استفاده مىكردند؛ امّا الآن كسانى كه در ابتداى نهر قرار دارند و آب ازملک آنها عبور مىكند به ديگران اجازه نمىدهند كه از آن آب استفاده كنند، آيا اين كار جايز است؟
بايد طبق عرف محل عمل كنند.
فوت عاریه دهندهای که خود عاریه گیرنده بوده
اگر مالی را که عاریه گرفته به دیگری عاریه دهد، درصورتیکه عاریه کننده اول بمیرد آیا عاریه همچنان صحیح است؟
هرگاه چيزى را كه عاريه كرده با اجازه صاحب آن به ديگرى عاريه دهد، چنانچه عاريه كننده اوّل بميرد يا ديوانه شود و صاحب اصلى زنده باشد عاريه دوم باطل نمىشود.
عاریه دادن مال عاریهای
آیا میتوان مالی که عاریه گرفتهشده را به دیگری عاریه داد؟
هرگاه چيزى را كه عاريه كرده با اجازه صاحب آن به ديگرى عاريه دهد عاریه دادهشده صحیح است.
لزوم اجازه مجتهد جهت صرف سهم امام در امور عام المنفعة
استفاده از سهم امام علیهالسلام برای امور عامالمنفعه مانند ساخت مسجد، مدرسه و مانند آنچه حکمی دارد؟
صرف كردن قسمتى از سهم مبارك امام علیهالسلام براى ساختن مساجد يا حسینیهها يا بيمارستان و درمانگاه و مدارس، تنها در صورتى مجاز است كه با اجازه مجتهد عادل و مطابق با فتوای او و رعايت اولویت باشد، ولى سهم سادات را جز در مورد سادات فقیر یا وامانده در سفر (هرچند در محل خود فقیر نباشند) نمیتوان مصرف كرد.
لزوم اجازه مجتهد در پرداخت سهمین خمس به اشخاص
آیا مقلد میتواند سهم امام یا سادات را بدون اجازه مرجع تقلید به نیازمند بدهد؟
سهم سادات را بدون اجازه مجتهد نمیتوان به سادات فقیر یا یتیم نیازمند یا سادات نیازمند وامانده در سفر (هرچند در محل خود فقیر نباشند) پرداخت (بنا بر احتياط واجب) و سهم امام علیهالسلام را نيز اگر بدون اجازه مجتهدی که از او تقلید میکند بپردازد قبول نيست، مگر اینکه مجتهد بعداً بپذيرد و اجازه دهد.
تحقیق از مستحقین دریافت خمس در موارد اجازه دادهشده
وقتی ما به دفتر برای پرداخت خمس میریم و خمس میدهیم یکسوم آن را به ما برمیگردانند سؤال این است که اگر نیاز به این مبلغ اگر نداشتیم باز میتوانیم آن یکسوم را بگیریم یا فقط در صورت نیاز به آن مقدار مجازیم آن را بگریم؟
لازم است تحقیق نموده و دقیقاً مطابق اجازه عمل نمایید.