مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر ميّت عمو و عمّه و دايى و خاله نداشته باشد، سهم عمو و عمّه به اولاد آنها و سهم دايى و خاله نيز به اولاد آنها مى‏رسد.

اگر عمو و عمّه و دايى و خاله خود ميّت و اولاد آنان وجود نداشته باشند نوبت به عمو و عمّه و دايى و خاله «پدر و مادر» ميّت می‌رسد و اگر این‌ها نباشند اولادشان ارث مى‏برند و اگر آنها هم نباشند عمو و عمّه و دايى و خاله «پدربزرگ و مادربزرگ» ميّت ارث مى‏برند و اگر آنها نباشند نوبت به اولادشان مى‏رسد.

اين فرزند متعلّق به صاحبان نطفه و با آنها محرم است و از آنها ارث‏ می‌برد؛ و مورد مادر جانشين به‌منزله فرزند رضاعى او است، بلكه در بعضى جهات نسبت به آن اولويت دارد؛ چرا كه تمام گوشت و استخوان او از وى روييده است. بنابراين حرام است كه بعداً با آن زن و فرزندان او ازدواج كند، امّا ارث‏ نمى‏برد.

اين فرزند متعلّق به صاحبان نطفه و با آنها محرم است و از آنها ارث‏ می‌برد؛ و مورد مادر جانشين به‌منزله فرزند رضاعى او است، بلكه در بعضى جهات نسبت به آن اولويت دارد؛ چرا كه تمام گوشت و استخوان او از وى روييده است. بنابراين حرام است كه بعداً با آن زن و فرزندان او ازدواج كند، امّا ارث‏ نمى‏برد.

هرگاه مالى که به آن خمس تعلّق گرفته موجود باشد باید خمس را مقدم بدارند و اگر آن مال موجود نیست احتیاط آن است که حق‌الناس را بر حق‌الله مقدم کنند.

درصورتی‌که این وصیت به‌ضمیمه سایر وصایای میّت بیش از ثلث اموال وی نباشد عمل به آن لازم است؛ یعنی اضافه سهم دختران از ثلث پرداخته می‌شود؛ و اگر اضافه بر ثلث باشد، تنها به مقدار ثلث جایز است.

درصورتی‌که ميّت، خواهر و برادر نداشته باشد، سهم آنان به اولادشان می‌رسد به این صورت که: 1. سهم برادرزاده و خواهرزاده مادرى به‌طور مساوى بين آنها تقسيم می‌شود؛ 2. سهم برادرزاده و خواهرزاده پدرى يا پدر و مادرى چنان تقسيم می‌شود كه پسر دو برابر دختر می‌برد.تذکر: اگر برادرزاده پدرى يا پدر و مادرى، همه از يك برادر باشند احتياط آن است كه در مقدار تفاوت ميان پسر و دختر، باهم مصالحه كنند.

اگر ميّت بيش از يك زن داشته باشد در صورت نداشتن فرزند چهار يك اموال او و در صورت داشتن فرزند، هشت‌یک آن به‌طور مساوى ميان زنان او تقسيم می‌شود، خواه شوهر با آنها نزديكى كرده باشد يا نه امّا اگر در مرضى كه به آن مرض از دنيا رفته زنى را عقد کرده، در صورتى ارث از او می‌برد كه با او نزديكى كرده باشد.

هرگاه زن در حال بيمارى، شوهر كند و باهمان بيمارى از دنيا برود شوهرش از او ارث می‌برد، خواه نزديكى كرده باشد يا نه.

باوجود اجداد مادرى، به عموها و عمّه‌ها چيزى نمى‌رسد.

زمان واقعى شهادت معيار ارث است.

قاضی در فرض مذکور ارث می‌برد.