مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر وارث فقط زن يا شوهر و جد و جدّه پدرى و جد و جدّه مادرى او باشند، زن يا شوهر، ارث خود را مى‏برند و يك قسمت از سه قسمت اصل مال را به جد و جدّه مادرى مى‏دهند كه به‌طوری مساوى ميان خود تقسيم مى‏كنند و بقيّه به جد و جدّه پدرى مى‏رسد و سهم جد دو برابر جدّه است.

فقط از آن مقدار آبى که در حال مرگ شوهر در آن موجود است ارث می‌برد.

درصورتی‌که کسی که حق قصاص دارد از دنیا برود این حق به ورثه‌اش منتقل می‌شود (غیر از همسر) و اگر توافق بر دیه شده، دیه به همه ورثه تعلق می‌گیرد (حتی همسر) و در اگر قاتل تنها وارث باشد حق به امام منتقل می‌شود.

زن و شوهر دائم باوجود هرکدام از طبقات سه‌گانه، از هم ارث می‌برند.

در فرض مسئله تنها وارث مسلمان از او ارث می‌برد ولى اگر مسائل اخلاقى را در این‌گونه موارد رعایت کنند بهتر است.

هرگاه وارث، دايى يا خاله مادرى و چند دايى و خاله پدر و مادرى يا پدرى و عمو و عمّه باشد، مال سه سهم می‌شود دو سهم آن ميان عمو و عمّه تقسيم می‌شود (که اگر مادرى باشند بنا بر احتياط واجب در تقسيم باهم مصالحه مى‏كنند و اگر پدر و مادرى يا پدرى باشند عمو دو برابر عمّه می‌برد) و در مورد يك سهم باقی‌مانده اگر ميّت يك دايى يا يك خاله مادرى دارد آن را شش قسمت مى‏كنند، يك قسمت را به دايى يا خاله مادرى مى‏دهند و بقيّه را به دايى و خاله پدر و مادرى يا پدرى و آنها به‌طور مساوى قسمت مى‏كنند و اگرچند دايى مادرى يا چند خاله مادرى، يا هم دايى مادرى و هم خاله مادرى دارد، آن‌یک سهم را سه قسمت مى‏كنند، يك قسمت را دايى‏ها و خاله‏هاى مادرى به‌طور مساوى تقسيم مى‏كنند و بقيّه به دايى و خاله پدر و مادرى يا پدرى مى‏رسد كه آنها نيز به‌طور مساوى قسمت مى‏كنند.

اگر وارث عمو و عمّه هر دو باشند (و همه پدر و مادرى يا پدرى باشند) عمو دو برابر عمّه می‌برد.

اگر عمو و عمّه و دايى و خاله خود ميّت و اولاد آنان وجود نداشته باشند نوبت به عمو و عمّه و دايى و خاله «پدر و مادر» ميّت می‌رسد و اگر این‌ها نباشند اولادشان ارث مى‏برند و اگر آنها هم نباشند عمو و عمّه و دايى و خاله «پدربزرگ و مادربزرگ» ميّت ارث مى‏برند و اگر آنها نباشند نوبت به اولادشان مى‏رسد.

ارث از حقوق شرعی است و فرزند نامشروع نه از پدر و نه از مادر ارث نمی‌برد ولی احکام دیگر مانند نفقه و حضانت و محرمیت و وجوب نگهداری و تربیت فرزند را دارد.

اگر وارث، برادر و خواهر پدر و مادرى با هم باشند سهم هر برادر دو برابر خواهر خواهد بود.

نه فرزند عیال از شوهر مادر ارث می‌برد و نه شوهر از فرزندان او؛ و همچنین در عکس مسئله، یعنى بچه‌های مرد از نامادرى ارث نمی‌برند.

اگر نطفه از مرد اجنبى بوده باشد نه از پدر ارث می‌برد و نه از مادر؛ ولى نسبت به پدر و مادر محرم است و اگر به تصور حلال بودن (که معمولاً به این صورت است) بوده ارث می‌برد.