مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر نايب به عللى نتواند حج نيابتى را بجا آورد، نمى‌تواند آن را به ديگرى واگذار كند؛ مگر به اجازه صاحب پول.

باید بعد از طواف بجا آورد.

اگر نايب براثر اشتباه، يا جهل به مسائل شرعى، برخلاف دستور شرع عمل كرد، اگر مقصّر باشد ضامن است و درهرصورت بايد دوباره قربانى انجام گيرد.

كسى كه براى انجام حج تمتّع وقت ندارد و وظيفه او عدول به حج اِفراد است، نمى‌تواند براى حج تمتّع نايب شود، ولى اگر شخصى در وسعت وقت براى حج تمتّع اجير شود، سپس وقت او براى انجام حج تمتّع تنگ گردد، بايد عدول كند و نيابت او صحيح است.

كسى كه حج بر او واجب شده (چه سال استطاعتش باشد و چه از قبل حج بر وى مستقرشده باشد) نمى‌تواند از طرف ديگرى براى حج اجير شود، ولى اگر اين كار را كند حج نيابتى وى صحيح مى‌باشد؛ هرچند گناه كرده است و كسى كه مستطيع نيست مى‌تواند حج نيابتى بجا آورد و با رسيدن به مکه از اين طريق مستطيع نمى‌شود.

كسى كه معذور از انجام‌ صحيح بعضى از اعمال حج است، احتياط مستحب آن است كه اجير و نايب ديگرى نشود و اگر چنين شخصى، حتّى به‌صورت مجّانى، از سوى شخصى حج بجا آورد، اكتفا كردن به آن خلاف احتياط است، ولى عذرهايى كه در خود حج به‌طور تصادفى پيش مى‌آيد، مانند وقوف اضطرارى و امثال آن، مانع نيابت نيست.

كسى كه به ديگرى وكالت مى‌دهد تا قربانى را بخرد و ذبح كند، بايد علم يا اطمينان پيدا كند كه نايب آن كار را انجام داده و گمان كفايت نمى‌كند.

چنانچه عذرهاى مذكور از ابتداى نيابت وجود داشته باشد بهتر است نايب نشوند؛ ولى عذرهايى كه گاه در حج پيش مى‌آيد، مانع از نيابت نيست.

اگر شخصى را مأمور خريدارى حيوان قربانى و ذبح آن كند و نايب مأموريتش را انجام دهد و پس‌ازآن حاجى احتمال دهد كه نايب به شرايط درست عمل‌نکرده، آن ذبح كافى است و نبايد به اين احتمال توجّه‌ی كند.

حج او باطل نیست ولی سال آینده نایبی بگیرد که به‌جای او این عمل را انجام دهد.

پس‌ازآنکه نايب اعمال حج را بجا آورد، حج از معذور ساقط مى‌شود و لازم نيست خودش به حج برود؛ هرچند بعداً عذرش برطرف شود؛ امّا اگر قبل از اتمام حج عذرش برطرف شد، چه قبل از احرام باشد يا پس‌ازآن، بنا بر احتياط واجب بايد خودش به حج برود.

اگر كسى براى حج اجير شود و تعيين نكنند در چه سالى انجام دهد، بايد در اولین سال انجام دهد.