مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

شخص جنب يا حائض مى‌تواند در حال عبور از مسجد محرم شود و نبايد در مسجد توقّف كند. همان‌گونه كه مى‌تواند در خارج از مسجد محرم شود.

اگر عمداً باشد خالى از اشكال نيست.

درصورتی‌که ممكن باشد از راه ديگرى برود، بايد خودش سعى را بجا آورد و اگر ممكن نيست نايب مى‌گيرد؛ ولى چنانچه مرتكب خلاف شود و خودش از مسجدالحرام عبور كند، بايد سعى را بجا آورد و سعی‌اش صحيح است؛ هرچند گناه كرده است.

اگر زن در ميقات حائض باشد و يقين كند كه نمى‌تواند عمره تمتّع را در وقت خود انجام دهد، بايد نيّت حج اِفراد كند و براى حج اِفراد محرم شود، ولى اگر بعدازآن فهميد اشتباه كرده، درصورتی‌که براى حجةالاسلام محرم شده، احرام او باطل است و بايد براى عمره تمتّع مجدداً محرم شود، ولى بهتر است زن در چنين مواردى در موقع احرام، نيّت كند احرامى را كه بر او واجب است انجام دهد تا مشكلى براى او پيش نيايد.

در احرام طهارت شرط نيست و لازم نيست محرم به هنگام احرام بستن، از حدث اصغر و اكبر پاك باشد، بنابراين بدون وضو و در حال جنابت يا حيض، يا نفاس و استحاضه مى‌تواند محرم شود. (البتّه روشن است كه در صورت جنابت و حيض و نفاس بايد خارج از مسجد محرم شود) و غسل احرام بر زن حائض و نفساء نيز مستحب است.و استحباب مؤكّد پاك بودن است (طهارت فقط در طواف و نماز طواف شرط است).

چنانچه شخص جنب يا حائض، كه عادتش تمام‌شده، براثر ازدحام جمعیت نتواند در حال عبور از مسجد احرام ببندد و بنا به عللى موفّق بر غسل نيز نشود، با توجه به اينکه احرام در مسجد رجحان دارد، هرچند احرام بيرون مسجد يا به محاذات هم صحيح است؛ مي¬تواند با تيمم بدل از غسل وارد مسجد شود و از داخل مسجد محرم شود؛ مانند جايي که فرد جنب امکان غسل ندارد و براي اقامه جماعت يا امر مهمي مجاز است با تيمم وارد مسجد شود.

در فرض سؤال بايد براى طواف و نماز نايب بگيرد و بقيّه اعمال عمره را خودش بجا آورد و چنانچه به ايران آمده، بايد برگردد و اعمالش را انجام دهد و اگر نمى‌تواند برگردد، بايد براى اعمال عمره نايب‌ بگيرد، ولى ‌بايد خودش‌ تقصير نموده و ترتيب بين تقصير و ساير اعمال را مراعات كند و تا اعمال عمره را انجام ندهد، در احرام باقى مى‌ماند.

در این مسئله از «امر ظاهری عقلی» پیروی کرده است یعنی تصوّر عقلی او این بوده که وقت ندارد؛ و می¬دانیم «امر ظاهری عقلی» مجزی نیست؛ مانند جایی که نذر کرده سه‌شنبه را روزه بگیرد و به خیال این¬که سه‌شنبه است روزه گرفته و سپس معلوم می¬شود دوشنبه بوده است، در اینجا نیز احتیاط در تکرار است و ترک محرمات لازم نیست، تنها از رابطه با همسر بپرهیزد تا کسی به نیابت از او طواف نساء بجا آورد.

اگر زن بعد از اذان صبح از خون حيض يا نفاس پاک شود نمی‌تواند روزه بگيرد و اگر روزه رمضان بوده بايد بعد از ماه رمضان، آن را قضا کند، همچنين اگر در اثناء روز خون حيض يا نفاس ببيند اگرچه نزديک مغرب باشد مگر این‌که بعد از غروب آفتاب خون ببيند که در اين صورت روزه آن روز صحيح است.

اگر نماز چهار رکعتی نخوانده نماز شکسته است و روزه نمی‌تواند بگیرد.

هرگاه زن گرفتار عادت ماهانه یا نفاس شود و نتواند طواف و نماز طواف را، كه شرط آن طهارت است، پيش از رسيدن زمان اعمال حج (و وقوف به عرفات) انجام دهد و اگر بخواهد صبر كند تا پاك شود مى‌ترسد وقت وقوف به عرفات بگذرد، بايد از حج تمتّع (عمره تمتع) به حج افراد عدول كند و با همان احرام به عرفات برود و اعمال حج را انجام دهد و بعد از بازگشت به مکه و پاك شدن، طواف‌های حج و نمازهاى طواف را انجام دهد و پس از اتمام حج براى عمره مفرده به مسجد تنعيم رفته و ازآنجا محرم شود و اعمال عمره مفرده را انجام دهد و احتياط واجب آن است كه در پايان آن طواف نساء را نيز بجا آورد. خواه حائض شدن قبل از احرام باشد، يا بعد از احرام. حكم زن زائو نيز همين است.

بايد طواف‌ها و نماز طواف را از سر بگيرد و احتياط مستحب اين است كه اگر در مکه حاضر است بقيّه اعمال مانند سعى و تقصير را نيز اعاده كند ولى كفاره‌اى بر او نيست.