مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

كسى مسئول ديه او نيست؛ مگر این‌که اين كار به پيشنهاد صاحب‌خانه صورت گرفته باشد و شخص نجات‌دهنده به‌کلی از جريان چاه بى‏خبر باشد و صاحب‌خانه به او اطّلاع نداده باشد.

ضامن است.

درصورتی‌که نقص و ضرر مستند به چنین کارهایی بوده هرکسی در این کار سهیم بوده ضامن دیه می‌باشد.

اگر ديوار در كنار شارع عام بوده و آثار خرابى در آن ظاهرشده و متولی كوتاهى كرده است، متولی ضامن است.

در شنا ظاهراً صور مختلفى است؛ اگر شناگر تحت تعليم صغير باشد مربّى ضامن است، زيرا سبب اقوی است؛ و اگر كبير باشد صور مختلفى دارد؛ در بعضى مربّى ضامن است و در بعضى خود شناگر.

درصورتی‌که احراز شود کدام‌یک مقصّر بوده، او ضامن است. يعنى چنانچه مباشر دستورات را انجام نداده، مباشر ضامن است و اگر معلّم كوتاهى كرده، او ضامن است و اگر معلوم نشود كدام مقصّر بوده‏اند، ديه در ميان آن‌ها تنصيف مى‏شود.

در مورد اوّل پزشک و در مورد دوم تزریق کننده ضامن است. در مورد سوم چنانچه مرگ یا عارضه، ناشى از خطاى تزریق کننده باشد، او ضامن است; مگر اینکه قبلاً به‌طور خصوصى یا به‌طور عام از بیماران خود برائت گرفته باشد و اگر به خاطر عیب و علّت غیرعادی در بیمار بوده، ضامن نیست؛ و در مورد چهارم تزریق کننده ضامن است.

در مورد اوّل پزشك و در مورد دو تزريق كننده ضامن است. در مورد سه چنانچه مرگ يا عارضه، ناشى از خطاى تزريق كننده باشد، او ضامن است; مگر اينكه قبلاً به‌طور خصوصى يا به‌طور عام از بيماران خود برائت گرفته باشد و اگر به خاطر عيب و علّت غیرعادی در بيمار بوده، ضامن نيست؛ و در مورد چهار تزريق كننده ضامن است.

اگر پزشک اثر زیان‌بخش دارو را اعلام کند مسئولیتی در برابر عارضه ندارد و اگر اعلام نکند، مسئول است. ولى درهرصورت پزشک باید مقاومت کرده و داروى مضر را به بیمار معرفی نکند.

درصورتی‌که این مسئله از قبل به مریض تفهیم شود که چنین خطرى ممکن است در پیش باشد و مریض راضى شود، یا وقوع چنین مطلبى بسیار نادر باشد، طبیب ضامن نیست.

در صورت تشخیص نادرست، طبیب ضامن است، مگر اینکه قبلاً به‌طور خصوصى یا به‌طور عام نسبت به خسارت‌ها اعلام برائت کرده باشد؛ و در صورت سهل‌انگاری در تشخیص، طبیب به‌هرحال ضامن است، چون کوتاهى کرده است.

سهل‌انگاری در این امور مسئولیت شدید دارد و ضامن می‌باشند.