مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر دستيار در كار خود مستقل و از خطرات آگاه باشد ضامن است و اگر به‌صورت آلت دست استاد باشد ضامن نيست.

چنین شخصى کار خلافى کرده و مجازات دارد، ولى ضامن دیه طرف نیست مگر اینکه شخصاً دارو را به او تزریق کرده یا خورانده باشد.

درصورتی‌که سارق توانايى بر شكستن قفل داشته ولى ديگرى آن را به‌جای او شكسته، سارق ضامن است؛ امّا درصورتی‌که خودش قادر به اين كار نبوده و ديگرى اين راه را براى او گشوده، هر دو در ضمان شريك هستند، همچنين مسئله راهنمايى دزد بنا بر احتياط واجب.

اگر پزشک اثر زیان‌بخش دارو را اعلام کند مسئولیتی در برابر عارضه ندارد و اگر اعلام نکند، مسئول است. ولى درهرصورت پزشک باید مقاومت کرده و داروى مضر را به بیمار معرفی نکند.

هرگاه این‌گونه ضررها طبيعى باشد و معمولاً در غالب موارد رخ مى‏دهد، ضامن نيست. در غير اين صورت، اگر از مريض برائت نگرفته باشد، ضامن است.

در مورد اوّل پزشک و در مورد دوم تزریق کننده ضامن است. در مورد سوم چنانچه مرگ یا عارضه، ناشى از خطاى تزریق کننده باشد، او ضامن است; مگر اینکه قبلاً به‌طور خصوصى یا به‌طور عام از بیماران خود برائت گرفته باشد و اگر به خاطر عیب و علّت غیرعادی در بیمار بوده، ضامن نیست؛ و در مورد چهارم تزریق کننده ضامن است.

آزمایشگاه مسئول است.

كار بسيار بدى كرده‏اند، ولى ديه‏اى بر آن‌ها نيست.

درصورتی‌که دندان خراب است و بعضى به علل مختلف ترجيح مى‏دهند آن را بكشند و طبيب توجيه لازم را نموده، ولى بيمار اصرار در كشيدن آن دارد، اشكالى ندارد.

صاحب‌کار ضامن نیست; مگر این‌که قانون کار چنین چیزى ایجاب کند و آن‌ها بر اساس قانون کار اقدام کرده باشند.

طلبكار حق دارد طلب خود را از كسانى كه امضاء آنها در سفته است بگيرد و در واقع كسانى كه سفته را امضاء مى كنند ضامن بدهكار مى شوند كه اگر او نپرداخت آنها بپردازند (اين نوع ضمان را ضمّ ذمّه به ذمّه مى گويند و صحيح است).

چنانچه حادثه غیرمنتظره بوده، كسى مقصّر نيست؛ امّا اگر متصدّيان و مديران آن مؤسسه كوتاهى كرده باشند، اشخاص آن‌ها مسئول‌اند.