ولی دم زن شوهردار
ولی دم زن شوهر دار چه کسی می باشد؟
در فرض سؤال پدر او ولی دم محسوب می شود.
حکم قصاص در صورت جنین بودن ولی دم
فردى کشته شده، و از او یک زن باردار باقى مانده است. با توجّه به این که زوجه ولىّ دم واقع نمى شود، آیا حمل او ولىّ دم در مسأله قصاص خواهد بود؟ اگر همراه این حمل وارث دیگرى وجود داشته باشد، آیا وارث به تنهایى ولىّ دم خواهد بود؟
باید انتظار بکشند، چنانچه حمل زنده متولّد شد در صورت انحصار فقط او ولىّ دم است. در غیر این صورت شریک در این امر خواهد شد.
صاحب حق قصاص در قتل عمد
صاحبِ حقِّ قصاص در قتل عمد چه کسى است؟
مجنىّ علیه صاحب حق است، و از او به ورثه مى رسد.
اعلام رضایت قیم از سوی اولیای دم نابالغ
شخصی به اتهام قتل عمدی محکوم شده و اولیاء دم حین الفوت مقتول عبارت بودند از مادر به اضافه دو دختر غیر رشید که قیومیت دختران مقتول به عهده پدر بزرگشان است. قیم در معیت دختران مقتول، هم نزد قاضی اجرای احکام و هم در دفتر اسناد رسمی با ارائه قیم نامه رسمی، رضایت قطعی و بلاقید و شرط خود را نسبت به قاتل اصالتا و قیومتا اعلام می کند. ولی مادر مقتول تقاضای قصاص دارد. ولی بعد از صدور حکم، مادر مقتول فوت می نماید. حال با فرض فوق، آیا اعلام رضایت توسط قیم قانونی و شرعی و دو دختر بالغ مقتول نافذ است؟ اگر دختران مقتول به سن رشد (18 سالگی) برسند با توجه به این که قبلا به همراه قیم خود در مقابل دریافت دیه از حق قصاص گذشت کرده اند، باز می توانند تقاضای قصاص برخلاف نظر قبلی بنمایند؟آیا قاضی می تواند تا زمان رشد دختران... از اجرای دستور آزادی استنکاف نماید و قاتل در زندان محبوس می باشد؟
قیم نمی تواند از طرف دخترانی که به حد رشد اقتصادی نرسیده اند رضایت دهد و خود آنها نیز در چنین شرایطی رضایتشان مقبول نیست و در این گونه موارد شخص متهم می تواند دیه بپردازد و آزاد شود و نگه داشتن او در زندان برای این مدت طولانی جایز نیست.
اختلاف پدر و جد پدر قصاص
در قتل عمد، اگر پدر رضایت داده و مطالبه دیه کرد ولی جد مخالفت کرده و مطالبه قصاص نماید، کدام مقدّم است؟
با وجود پدر نوبت به جد نمى رسد.
ولی دم فرزندی که مورد ضرب و جرح پدر یا جد پدری قرار گرفته
در صورتى که پدر، یا جدّ پدرى، مرتکب ضرب و جرح فرزند صغیرش شود، آیا می توان شکایت نمود و دیه دریافت کرده یا قصاص نمود؟وظیفه ی چه کسی است؟
در این گونه موارد حاکم شرع ولىّ صغیر است، که احقاق حق کند. در این گونه موارد حاکم شرع ولىّ صغیر است، که احقاق حق کند.
قصاص یا عفو توسط ولی یا قیم اولیای دم
در صورتى که اولیاى دم همگى صغیر و مجنون باشند، آیا ولى یا قیم به ولایت از ناحیه آنها حقّ مطالبه قصاص یا عفو را دارد؟
قصاص یا عفو مشکل است، مگر جایى که براى مصلحت صغار ضرورت قطعى داشته باشد.
زندانی کردن قاتل تا بلوغ ولی دم صغیر
بر فرض این که ولىّ صغیر حقّ قصاص نداشته باشد و تا بلوغ صغیر هم فاصله زیادى باقى مانده باشد، آیا قاتل را مى شود زندانى کرد تا صغیر بالغ شود و خود تصمیم بگیرد و آیا اصلا فاصله زمانى تا سنّ بلوغ صغیر براى مطالبه قصاص مدخلیّت دارد؟
اگر فاصله زیاد باشد باید جانى را با اخذ وثیقه کافى آزاد کرد.
حق قصاص ولی دم مفقود الاثر
اگر یکی از ورثه مقتولی مفقود الاثر باشد و سایر ورثه او خواستار قصاص قاتل نباشند چنانچه بعدا این وارث پیدا شود ایا حق درخواست قصاص قاتل را دارد؟
آری حق او محفوظ است ولی باید سهم دیه سایر ورثه را بپردازند
کافر بودن اولیای دم مقتول مسلمان
اگر مقتول مسلمان، امّا ولىّ دم وى کافر باشد، چه باید کرد؟
حاکم شرع اولیاى دم را حاضر مى کند، و به آنها پیشنهاد اسلام مى نماید; اگر پذیرفتند، اختیار قاتل را به دست آنها مى دهد، قصاص کنند یا دیه بگیرند. و اگر اسلام را نپذیرفتند، حاکم شرع دیه مى گیرد، و به بیت المال مى دهد.
فوت ولی دم قبل از قصاص
اگر شخصی که دارای یک برادر است، پدرش را به قتل برساند و ولی دم مقتول که تنها برادر قاتل است؛ قبل از استیفای قصاص فوت کند، تکلیف چیست و اگر قبل از فوت بر پرداخت دیه توافق کنند، امّا قبل از دریافت دیه فوت کند، در این صورت قاتل دیه را باید به چه کسی بپردازد ؟
اگر کسی که حق قصاص دارد از دنیا برود این حق به ورثه اش منتقل می شود (غیر از همسر) و اگر قبل از فوت توافق بر دیه شده، دیه به همه ورثه تعلق می گیرد (حتی همسر) و اگر قاتل تنها وارث باشد حق به امام منتقل می شود.
صغیر بودن بعضی از اولیاء دم
اگر اولیاى دم بعضى بالغ و عاقل و بعضى صغیر و مجنون باشند، در صورت مطالبه قصاص یا عفو و با توجّه به حالت صغر و جنون بعضى از اولیاى دم که حقّ قصاص یا عفو را ندارند مسأله چگونه قابل حل است؟
اگر کبیرها بخواهند قصاص کنند باید سهم صغیرها را به ولىّ یا قیّم آنها بدهند.
