مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

اگر وارث فقط زن يا شوهر و جد و جدّه پدرى و جد و جدّه مادرى او باشند، زن يا شوهر، ارث خود را مى‏برند و يك قسمت از سه قسمت اصل مال را به جد و جدّه مادرى مى‏دهند كه به‌طوری مساوى ميان خود تقسيم مى‏كنند و بقيّه به جد و جدّه پدرى مى‏رسد و سهم جد دو برابر جدّه است.

اگر وارث، جد يا جدّه مادرى (يا هر دو) با برادران مادرى باشد، جد در حكم يك برادر و جدّه در حكم يك خواهر است و مال را در ميان خود به‌طور مساوى تقسيم مى‏كنند.

اگر وارث، جد و جدّه پدرى (يا پدر و مادرى) با برادران پدرى (يا پدرى و مادرى) باشند جد، حكم يك برادر و جدّه، حكم يك خواهر را دارد و ارث را در ميان خود چنان تقسيم مى‏كنند كه سهم هر مرد دو برابر سهم زن شود.

هرکدام از جد و جدّه یک‌ششم می‌برند و بقیّه میان سه خواهر تقسیم می‌شود.

تا وقتی حتی يك نفر از هر گروهی زنده‌اند اولاد آنان ارث نمى‏برند و تا اولاد آنها زنده‌اند اولاد آنها ارث نمى‏برند و تنها يك استثناء دارد و آن اين‏كه: در گروه سوم اگر ميّت عموى پدرى و پسرعموی پدرى و مادرى داشته باشد، عموى پدرى ارث نمى‏برد و مال به پسرعموی پدر و مادرى مى‏رسد.

باوجود اجداد مادرى، به عموها و عمّه‌ها چيزى نمى‌رسد.

هرگاه وارث فقط يك عمو يا يك عمّه است، چه پدر و مادرى باشد (يعنى با پدر ميّت از يك پدر مادر باشد) يا پدرى فقط، يا مادرى، تمام مال به او مى‏رسد

اگر وارث چند عمو یا چند عمّه باشند و همه پدر و مادرى يا پدرى باشند مال به‌طور مساوى ميان آنها تقسيم می‌شود

اگر وارث عمو و عمّه هر دو باشند (و همه پدر و مادرى يا پدرى باشند) عمو دو برابر عمّه می‌برد.

هرگاه وارث فقط چند عمو يا چند عمّه مادرى باشد مال به‌طور مساوى بين آنها تقسيم می‌شود، ولى اگر فقط چند عمو و عمّه مادرى داشته باشد بنا بر احتياط واجب بايد در تقسيم مال باهم مصالحه كنند.

هرگاه وارث عمو و عمّه باشد و بعضى پدرى و بعضى مادرى و بعضى پدر و مادرى باشند، عمو و عمّه پدرى ارث نمى‏برند و تقسیم ارث بین سایرین دو صورت دارد:1. اگر ميّت تنها يك عمو يا يك عمّه مادرى دارد مال را شش قسمت مى‏كنند يك قسمت را به عمو يا عمّه مادرى و بقيّه را به عمو و عمّه پدر و مادرى مى‏دهند (به‌طوری‌که سهم عمو دو برابر عمّه باشد)2. اگر ميّت عمو و عمّه مادرى متعدّد دارد (دو عمو يا دو عمّه يا يك عمو و يك عمّه مادرى) مال را سه قسمت مى‏كنند، دو قسمت را عمو و عمّه پدر و مادرى مى‏برند (عمو دو برابر عمّه) و يك قسمت را عمو و عمّه مادرى و احتياط واجب آن است كه در تقسيم با يكديگر مصالحه كنند.

هرگاه وارث فقط يك دايى يا يك خاله باشد همه مال به او مى‏رسد و اگر هم دايى و هم خاله باشد (و همه پدر و مادرى يا پدرى يا مادرى باشند) مال به‌طور مساوى ميان آنها قسمت می‌شود و احتياط مستحب آن است كه با يكديگر مصالحه كنند.