بهترین راه مصرف ثلث مال میت
شخصى وصیّت کرده است که «ثلث اموال این جانب را در موردى خرج کنید که از نظر قرآن و سنّت بهترین موارد است و بهتر از آن موردى نیست» نظر مبارک را در این مورد بیان فرمایید که پول ایشان در چه موردى مصرف شود؟
در مورد حوزه هاى علمیّه و افراد باتقوایى که در این حوزه ها به امر تدریس و تبلیغ و ارشاد خلق و امربه معروف و نهى از منکر اشتغال دارند مصرف کنید، در حدیث آمده: «وما اعمال البرّ کلّها و الجهاد فى سبیل الله، عند الامر بالمعروف والنهى عن المنکر، الا کنفثه فى بحر لجّى; تمام اعمال نیک و حتّى جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منکر مانند آب دهان در برابر دریاى عمیق است».
وصیت به دفن قرآن همراه میت
شخصى وصیت کرده که قرآنهایی که مدّتها آنها را میخوانده است با او در قبر بگذارند، آیا عمل به این وصیت جایز است؟
اگر قرآنهای متعدّدى باشد خالى از اشکال نیست.
بهترین راه مصرف ثلث مال میت
شخصى وصیت کرده است که «ثلث اموال اینجانب را در موردى خرج کنید که از نظر قرآن و سنّت بهترین موارد است و بهتر از آن موردى نیست» نظر مبارک را در این مورد بیان فرمایید که پول ایشان در چه موردى مصرف شود؟
در مورد حوزههای علمیّه و افراد باتقوایى که در این حوزهها به امر تدریس و تبلیغ و ارشاد خلق و امربهمعروف و نهى از منکر اشتغال دارند مصرف کنید. در حدیث آمده: «وما اعمال البرّ کلّها و الجهاد فى سبیل الله، عند الامر بالمعروف والنهى عن المنکر، الا کنفثه فى بحر لجّى; تمام اعمال نیک و حتّى جهاد در راه خدا در برابر امربهمعروف و نهى از منکر مانند آب دهان در برابر دریاى عمیق است».
رد وصایت در زمان حیات وصیتکننده و قبول آن بعد از فوت او
شخصى وصیتنامهاى را تنظيم كرده و «زيد» را بهعنوان وصى تعيين مىنمايد، اما زمانى كه وصیتنامه را به «زيد» ارائه مىدهد او وصايت را قبول نمىكند ولى صاحب وصیت، وصیتنامه را پيش او گذاشته و مىرود و اتفاقاً در مسير تصادف كرده و از دنيا مىرود. بعدازآن «زيد» وصیتنامه را امضا كرده و قبول وصايت مىكند آيا صحيح است؟
مشكل است چون در حيات موصى او وصايت را قبول نكرده و آن را نفى كرده است حال كه بعد از فوت آن را قبول كرده، مشكل است، اگر زيد اطلاع نمى داشت و نفى نمى كرد مى توانست بعد از فوت قبول كند بلكه بايد بپذيرد اما حالا كه در حيات نفى كرده بعد از فوت نمى تواند آن را قبول كند.
عدم اعتبار وصیتنامه بدون امضا
شخصى وصیتنامهاى نوشته، امّا آن را امضا نكرده، آيا وصیتنامه مذكور معتبر و لازمالاجرا است؟
وصیتنامه بدون امضا اعتبارى ندارد.
وصیت به منافع و تکلیف وصی در تحصیل و افزایش منافع
شخصى نصف باغ انگور خود را بهعنوان ثلث قرارداده و در وصیتنامهاش سفارش کرده که بعد از کم کردن مخارج باغ، وصى مابقی محصول و سود آن را از طرف موصى احسان نماید. اکنون بعد از گذشت مدتزمانى، درآمد و منافع باغ مخارج خودش را کفایت نمیکند یعنى مخارج کارگر بیشتر از درآمد باغ میباشد. آیا کسى که مسؤولیت این باغ را دارد، میتواند آن را بهطور اقساطى، یا بهصورت نقدى بفروشد و پول باغ را در حقّ او احسان کند؟
باید آن را بفروشد و در جاى دیگرى ملکى، هرچند کوچک که منافعى داشته باشد، تهیّه و وقف نماید و منافع آن را در موارد وصیت مصرف کند.
لزوم عمل مطابق وصیت با وجود مصلحت در تغییر
شخصى محترم و خیر در وصیتنامه خود از بازماندگان درخواست نموده، از محل ثلث اموال او یک حسینیه و یک مسجد احداث نمایند. بازماندگان حسینیه را ساختهاند و اکنون درصدد احداث مسجد میباشند، حال با توجه به اینکه مسجد در آن محل زیاد است و بازماندگان متوفی اصرار به ساخت مسجد در محل و محدوده زندگى خود دارند ولی وکیل متوفی تمایل به احداث بنایى براى رفع نیازهای امامزاده محل را دارند؛ و اینکه ) زمینهای امامزاده همگى وقف میباشند و ساخت مسجد در این مکان چندان مناسب و ضرورى نمیباشد. آیا میتوان بهجای مسجد حسینیهای دیگر، یا یکى دو سالن به بناى امامزاده محل اضافه نمود؟
وصیت را نمیتوان تغییر داد و باید مسجد ساخته شود، البتّه در محلی که احتیاج به مسجد بیشتر است، خواه دور باشد یا نزدیک (درصورتیکه جاى معیّنى در وصیتنامه تعیین نشده باشد.)
تقسیم ارث اگر ورثه چند خواهر و یک جده پدر و یک جد مادری باشند
شخصى فوت نموده و ورثه حین الفوت وى عبارتاند از «سه خواهر ابوینى (پدر و مادرى) جدّه پدرى و جد مادری» میزان دقیق سهمالارث وراث یادشده چه میزان بوده و چگونه بین آنها تقسیم میشود؟
هرکدام از جد و جدّه یکششم میبرند و بقیّه میان سه خواهر تقسیم میشود.
شکافتن بدن میت جهت خارج کردن پلاتین کاررفته در بدنش
شخصى فوت كرده و در پاى او پلاتين وجود دارد، آيا اين پلاتين جزء ماترك بهحساب میآید و جايز است كه بدن را بشكافند و آن را خارج كنند؟
درصورتیکه قيمت زيادى داشته باشد میتوان آن را از بدن او خارج كرد؛ بهشرط اینکه آسيب زيادى به بدن ميّت وارد نشود.
پرداخت مهریه هر یک از همسران متوفا و زنده میت از ماترک
شخصى دو همسر داشته است یکى فوت شده و دوّمى در قید حیات است کیفیت اداى مهریّه هرکدام از ترکه میّت را بیان فرمایید.
هرکدام از آن دو زن مهریّه خودشان را میبرند و مهریّه مانند سایر دیون است.