اختلاف بین زن و برادر میّت در محل دفن
در محل دفن میت بین برادر و زن میت اختلاف شده است قول کدام مقدم میشود؟ (ورثه فقط این دو نفر میباشند)
برادر مقدّم است و بهتر این است که باهم مصالحه کنند.
مصادیق کافر در باب ارث
در مادّه 881 مكرّر قانون مدنى چنين آمده است:«كافر از مسلم ارث نمىبرد؛ و اگر در بين ورثه متوفّاى كافر مسلم باشد وارث كافر ارث نمىبرد، اگرچه ازلحاظ طبقه در درجه مقدّم بر مسلم باشند.» بدين معنى كه اگر در بين خانواده كافر يك نفر مسلمان شود هر كافرى كه از اين خانواده فوت نمايد كليه ارث وى به مسلم مىرسد، زيرا در قانون فوق تصريح شده كه حتّى درجات مقدّم هم از متوفّاى كافر ارث نمىبرند. با توجّه به اين مقدمه لطفاً بفرماييد:كافر به چه كسى گفته میشود؟ آيا بهايىها، مسيحىها، يهودىها، زردشتىها، بىدينها، ملحدان، بتپرستها، بودائیها و مانند آنها كافرند؟ آيا اقليّتهاى مورداشاره قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران از كفّار محسوب مىشوند؟
تمام آنچه را ذكر كرديد جزء كفّار شمرده مىشوند؛ هرچند برخى از آنها جزء اقليّتهاى رسمى هستند.
مطالبه مهریه از دیه و فاضل آن در قتل عمدی
در قتل عمدی، ورثه عبارتاند از زوجه و پدر و پسر مقتول، با توجه به اینکه زوجه ولی دم محسوب نمیشود اگر اولیای دم بر مبلغی بیشتر از دیه مصالحه کردند، وفق مقررات فقهی زوجه نیز از این دیه مصالحی ارث میبرد، سؤال این است که آیا زوجه میتواند طلب خود از مهریه را که به عهده متوفی بوده از این مبلغ مصالحه و مقدم بر ارثِ سایر ورثه وصول کند؟ ازآنجهت که مبلغ مذکور حاصل توافق است و نه صرف دیه.
اوّل باید دیون از جمله مهریه پرداخت شود و باقیمانده طبق قانون ارث تقسیم میشود.
جواز برهنه کردن بدن میّت بهغیراز عورت
در غسل میّت تا چه حدی از بدن او را میتوان برهنه کرد؟
هرگاه میت مرد را مرد غسل دهد و يا میت زن را زن غسل دهد، جايز است غير از عورت، بدن او را برهنه كند.
حکم نبش قبر در صورت يقين به از بين رفتن بدن
در صورت یقین به از بین رفتن بدن میّت، نبش قبر او چه حکمی دارد؟
اگر يقين داشته باشد بدن بهکلی از بين رفته و خاك شده است شكافتن قبر اشكالى ندارد، مگر در قبور امامزادهها و شهدا و علما و صلحا كه اگر سالها بر آن بگذرد نيز نبش قبر آنها جايز نيست.
نجس شدن کفن
در صورت نجس شدن کفن میت تکلیف چیست؟
اگر کفن به نجاستى از خارج، يا از خود میت نجس شود بايد آن را بشويند، يا اگر کفن ضايع نمىشود قسمت نجس را ببرند و اگر ممكن نيست، چنانچه بتوانند آن را عوض كنند مگر اینکه انجام این کارها موجب عسر و حرج شدید گردد.
حکم رجوع به ورثه برای دریافت هزینه تجهیز میّت
در صورت عدم توانایی مالی میّت برای تأمین مخارج واجب مانند کفنودفن، چنانچه یکی از ورثه هزینه تجهیز میّت را بپردازد آیا میتواند بعد از تجهیز میّت، جهت وصول هزینهها به سایر ورثه رجوع کند؟
در فرض سؤال، نمیتواند به سایر ورثه رجوع کند؛ مگر اینکه با توافق آنها این کار را کرده باشد و در این صورت باید طبق توافق عمل شود
خراشیدن صورت در عزای میت
در صورت خراشیدن صورت در مرگ زن و فرزند چه کفارهای باید داد؟
هرگاه مرد در مرگ زن يا فرزند، لباس خود را پاره كند يا زن در عزاى میت صورت خود را بخراشد بهطوریکه خون بيايد، يا موى خود را بكند، بنابر احتياط واجب بايد مانند كفّاره قسم را بدهد، يعنى يك بنده آزاد كند، يا ده فقير را طعام دهد و يا آنها را بپوشاند، بلكه اگر خون هم نيايد به اين دستور عمل نمايد.
اولویت در اداى کل دیون میت در صورت عدمکفایت دارایى او
در صورت تعدّد طلبکاران و عدمکفایت دارایى متوفی جهت اداى کل دیون، آیا شرعاً میتوان بین انواع طلبکاران و دیون (به شرح ذیل) حقّ تقدم و اولویت قائل شد؟ در صورت امکان، ترتیبِ اولویتها را مرقوم فرمایید:1 ـ نفقه و مهریّه زوجه.2 ـ نفقه فرزندان صغیر.3 ـ دیونى که از بابت آن مالى از بدهکار نزد طلبکاران رهن، وثیقه یا توقیف است.4 ـ دستمزد و حقوق خدمه و کارگران منزل و محل کار متوفی.5 ـ دستمزد و هزینه بیمارستان و طبیب و داروخانه، جهت مداواى بیمار قبل از فوت.6 ـ بدهکارى به حکومت اسلامى (از قبیل مالیات، قبوض آب و برق و گاز و مانند آن).7 ـ دیون شرعى (خمس و زکات) و گرفتن اجیر براى اداى نماز و روزه و حجّ واجب.8 ـ هزینه کفنودفن و مراسم ختم متعارف.
هزینه کفنودفن متعارف مقدّم بر همهچیز است، ولى مراسم ختم و یادبود جزء واجبات نیست. همچنین نفقه اولاد صغیر اگر قبلاً پرداختنشده، جزء دیون محسوب نمیشود. هزینه نماز و روزه را نیز نمیتوان از اموال میّت برداشت. بقیّه دیون در یک ردیف قرار دارند و باید به نسبت برداشته شود.