مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

وصیت تنها در ثلث اموال صحیح است و بقیه آن را به حاکم شرع تحویل می دهند.

مازاد ثلث مطابق قانون ارث بین ورثه تقسیم می شود.

در مورد حوزه هاى علمیّه و افراد باتقوایى که در این حوزه ها به امر تدریس و تبلیغ و ارشاد خلق و امربه معروف و نهى از منکر اشتغال دارند مصرف کنید. در حدیث آمده: «وما اعمال البرّ کلّها و الجهاد فى سبیل الله، عند الامر بالمعروف والنهى عن المنکر، الا کنفثه فى بحر لجّى; تمام اعمال نیک و حتّى جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهى از منکر مانند آب دهان در برابر دریاى عمیق است».

باید از اصل مال کسی را به نیابت از طرف وی به حج میقاتی بفرستد.

درصورتی‌که معاونت به شکلى باشد که قتل به هر دو نسبت داده شود، هم قاتل و هم معاون، هر دو از ارث محروم‌اند امّا اگر به این صورت نباشد، مثل‌اینکه سلاحى در اختیار قاتل قرار داده، یا جاى مقتول را به او نشان داده، این‌گونه معاونت، مانع از ارث نیست.

مادامی‌که یقین به مرگ او نباشد باید اموال او را حفظ نمود و اگر اموالى است که ممکن است ضایع شود با اجازه حاکم شرع می‌فروشند و پول آن را با گرفتن شهود به بعضى از ورثه که مورد اعتمادند می‌دهند تا خبرى از آن گمشده بیابند. البته اگر کسانی باشند که واجب النفقه او هستند مانند زن و فرزند، باید از اصل یا منافع اموال به مقدار نیاز به آنها بپردازند که خرج کنند.

اگر وارث چند برادر يا چند خواهر پدر و مادرى باشند همه مال به‌طور مساوى در ميان آنها تقسيم می‌شود.

نوشتن وصیت مستحب است، مگر این‌که چیز واجبى از حقّ الله یا حقّ النّاس بر عهده او باشد و بدون وصیت خطر از بین رفتن آن باشد و كسى كه می‌خواهد وصیت كند مى‏تواند با گفتن يا نوشتن مقصود خود را بفهماند ولی چنانچه وصیت واجبی باشد و وصیت شفاهی ممکن نباشد و باید مکتوب نماید؛ و اگر قادر به سخن گفتن و نوشتن نباشد مى‏تواند با اشاره‏اى كه مقصودش را برساند وصیت كند.

انسان نمى‏تواند بيش از مقدار ثلث مال خود را وصیت كند، مگر اين‏كه ورثه اجازه دهند، خواه اين اجازه قبل از فوت او باشد يا بعد از فوت.

حضور ورثه لزومى ندارد، مگر این‌که وصیت زائد بر ثلث باشد که نسبت به زیاده رضایت ورثه شرط است.

1- اگر خمس و زكات و مظالم بدهكار است.2-اگر نماز و روزه قضا دارد بنا بر احتياط واجب بايد وصیت كند.3-مالى نزد كسى دارد، يا در جايى پنهان كرده كه ورثه نمى‏دانند که اگر به‌واسطه ندانستن و وصیت نکردن به آن، حقّشان از بين برود.

پدر نمى‏تواند هیچ‌یک از فرزندانش را از ارث محروم كند؛ و اموال او طبق قانون خدا ميان دختر و پسر تقسيم مى‏شود. فقط مى‏تواند وصیت‏ كند كه به مقدار ثلث اموالش يا كمتر، به هر كس مايل باشد، بپردازند.